୧୭୫୭ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ପ୍ରଥମ କରି ରଣପୁର ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରରେ ଠାକୁରମାନଙ୍କ ଘୋଷ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ପୁରୀ ମନ୍ଦିର ସହିତ ରଣପୁର ମନ୍ଦିରର ରହିଛି ବହୁ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ । ପୁରୀରେ ଷୋହଳ କଳା ଥିବା ବେଳେ ରଣପୁର ମନ୍ଦିରରେ ଏକ କଳା ରହିଛି । ପୁରୀରେ ଶ୍ରୀଜୀଉମାନେ ସୁନାବେଶରେ ଭକ୍ତଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ ଦେଉଥିଲା ବେଳେ ଏଠାରେ ଠାକୁରମାନେ ରୁପା ବେଶରେ ଦର୍ଶନ ଦେଇଥାନ୍ତି । ଆଷାଢ ଶୁକ୍ଳ ଏକାଦଶୀ ତିଥିରେ ରଥ ଉପରେ ତିନି ଠାକୁରଙ୍କୁ ରୁପାବେଶରେ ସୁସଜ୍ଜିତ କରାଯାଇଥାଏ । ରଣପୁର ସବ୍ଟ୍ରେଜେରୀରେ ରଖାଯାଇଥିବା ମହଣ ମହଣ ସମସ୍ତ ରୁପା ଅଳଙ୍କାର ପୂଜାପଣ୍ଡା ଓ ପଢିହାରୀମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ସେମାନେ ବିଗ୍ରହମାନଙ୍କ ଶ୍ରୀ ମସ୍ତକରେ କିରୀଟ, କୁଣ୍ଡଳୀ, ହସ୍ତ, ପାଦ, ଶଙ୍ଖ, ଚକ୍ର, ଗଦା, ହଳ ଆଦି ବିଭିନ୍ନ ଅଳଙ୍କାର ନେଇ ରଥାରୂଢ ତିନି ଠାକୁରଙ୍କୁ ଭୂଷିତ କରିଥାନ୍ତି । ଏହି ବିଷୟରେ ରଣପୁର ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ପୂଜାପଣ୍ଡା ଗୋପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ କୁହନ୍ତିି ଆମ ଜେଜେ ବାପାଙ୍କ ଅମଳରୁ ରଥଯାତ୍ରା ବନ୍ଦ ହେବାର କେବେ ଶୁଣି ନାହୁଁ । ନଅଙ୍କ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ବେଳେ ବି ଏଠାରେ ରଥଯାତ୍ରା ବନ୍ଦ ହୋଇ ନ ଥିଲା । ସେହିଭଳି ବରିଷ୍ଠ ରଥ ନିର୍ମାଣ ମହାରଣା କବିରାଜ ମହାରଣା କୁହନ୍ତି, ତିନି ରଥର କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୯୮ ପ୍ରତିଶତ ସରିଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଶେଷ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ସୁପ୍ରିମ୍ କୋର୍ଟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁଯାୟୀ ଏଠାରେ ମନ୍ଦିର ପ୍ରଶାସନ ପକ୍ଷରୁ ରଥ କାର୍ଯ୍ୟ ବନ୍ଦ କରାଗଲା । ଫଳରେ ଦୀର୍ଘ ବର୍ଷର ପରମ୍ପରା ଭାଙ୍ଗିବାକୁ ଯାଉଛି । – ସୁକାନ୍ତ କୁମାର ଡାକୁଆ
