କଟକ ଅଫିସ୍,୧୨ା୩: ଓଡ଼ିଶାରେ ଚିଟ୍ଫଣ୍ଡ ଏକ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ହୋଇଆସିଛି। ସରକାରଙ୍କୁ ଘେରିବା ପାଇଁ ବିରୋଧୀମାନେ ଚିଟ୍ଫଣ୍ଡ ଅସ୍ତ୍ରକୁ ପୂର୍ବରୁ ବ୍ୟବହାର କରିଛନ୍ତି। ଏହାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ୨୦୧୩ ଜୁଲାଇ ୯ରେ ତଦନ୍ତ କମିଶନ ଗଠନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ୩ଶହ କୋଟି ଟଙ୍କାର କର୍ପସ ପାଣ୍ଠି ଗଠନ କରିଥିଲେ। କୁହାଗଲା ତଦନ୍ତ ହେବ, କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତମାନେ ଟଙ୍କା ଫେରସ୍ତ ପାଇବେ। ଇତିମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଥମ ଦଫାରେ ପ୍ରାୟ ୫ ଲକ୍ଷ କ୍ଷୁଦ୍ର ଜମାକାରୀ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଛନ୍ତି। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ମାତ୍ର ୨୨ଶହ ଜଣ ଟଙ୍କା ଫେରସ୍ତ ପାଇଥିବାବେଳେ କମିଶନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ଅଧାରୁ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଛି। ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ କମିଶନ ଜଷ୍ଟିସ୍ ମଦନ ମୋହନ ଦାସଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଆଉ ବଢ଼ା ଗଲାନାହିଁ। ଫଳରେ ମାର୍ଚ୍ଚ ୩ତାରିଖଠାରୁ କମିଶନ ଶୁଣାଣି ବନ୍ଦ କରିଦେଇଛନ୍ତି। ଏନେଇ କଟକ ବକ୍ସିବଜାରସ୍ଥିତ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ନୋଟିସ ମରାଯାଇଛି। ଫଳରେ ଯେଉଁ ଲକ୍ଷାଧିକ ଜମାକାରୀ ଟଙ୍କା ଫେରିପାଇବା ନେଇ ଆଶା ରଖିଥିଲେ ତାହା ମଉଳି ଯାଇଛି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ କମିଶନ୍ ଗଠନ ପରଠୁ ୨୦୧୯ ଜୁଲାଇ ସୁଦ୍ଧା ୫କୋଟି ୫୫ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଥିବା ବିଧାନସଭାରେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଉତ୍ତର ରଖିଥିଲେ। ଏତେ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବା ପରେ ଏବେ ହଠାତ୍ ବନ୍ଦ କରିଦେବାକୁ ନେଇ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଛି।
ଚିଟ୍ଫଣ୍ଡ ଠକେଇକୁ ନେଇ ସାରା ରାଜ୍ୟରେ ହଇଚଇ ହେବା ପରେ ସରକାର ଏହାର ବିଚାର ବିଭାଗୀୟ ତଦନ୍ତ ପାଇଁ ଜଷ୍ଟିସ୍ ରାଧାକୃଷ୍ଣ ପାତ୍ର କମିଶନ୍ ଗଠନ କରିଥିଲେ। ଏ ସମ୍ପର୍କିତ ବିଜ୍ଞପ୍ତିରେ ୫ଟି ଟର୍ମ ଅଫ୍ ରେଫରେନ୍ସ ଜାରି କରାଯାଇଥିଲା। ଚିଟ୍ଫଣ୍ଡ ଠକେଇରେ କେଉଁ ସଂସ୍ଥା ଓ ବ୍ୟକ୍ତି ସମ୍ପୃକ୍ତ ଅଛନ୍ତି, କେଉଁମାନେ ଏହାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଉଥିଲେ, କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ଜାମାକାରୀଙ୍କ ସ୍ବାର୍ଥ କିପରି ରକ୍ଷା କରାଯାଇପାରିବ, ଭବିଷ୍ୟତରେ ଜମାକାରୀଙ୍କୁ କିଭଳି ଆର୍ଥିକ ସୁରକ୍ଷା ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଇପାରିବ ଏବଂ ଜମାକାରୀଙ୍କ ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଯେକୌଣସି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କମିଶନ ତଦନ୍ତ କରିପାରିବେ। ତେବେ ତଦନ୍ତ ମଝିରେ ଜଷ୍ଟିସ ପାତ୍ରଙ୍କ ପରଲୋକ ହୋଇଥିଲା। ତାଙ୍କ ସ୍ଥାନରେ ଜଷ୍ଟିସ୍ ମଦନମୋହନ ଦାସଙ୍କୁ ସରକାର ୨୦୧୫ ଫେବୃୟାରୀ ୫ରେ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ। ଏହାର କିଛି ଦିନ ପରେ ଅର୍ଥାତ୍ ୨୦ ତାରିଖରେ ସରକାର ଏକ ସଂଶୋଧିତ ଟର୍ମ ଅଫ୍ ରେଫରେନ୍ସ ଜାରି କରିଥିଲେ। ଜମାକାରୀଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ଏବଂ କର୍ପସ ଫଣ୍ଡରୁ କ୍ଷୁଦ୍ର ଜମାକାରୀଙ୍କୁ କିଭଳି ଟଙ୍କା ଫେରସ୍ତ ଦିଆଯିବ ସେ ନେଇ ସୁପାରିସ କରିବା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଯୋଡ଼ାଯାଇଥିଲା। ୨୦୧୯ ଡିସେମ୍ବର ୧୧ରେ ସରକାର ପୁଣିଥରେ ସଂଶୋଧନ ଆଣି କ୍ଷୁଦ୍ର ଜମାକାରୀଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ। ୧୦ ହଜାର କିମ୍ବା ତା’ଠାରୁ କମ୍ ଟଙ୍କା ଜମା କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ କ୍ଷୁଦ୍ର ଜମାକାରୀ ଭାବେ ଗଣନା କରାଯିବ ବୋଲି କୁହାଯାଇଥିଲା।
ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଜମାକାରୀଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ୮ଲକ୍ଷ ୯୬ ହଜାର ୩୧୨ଟି ସତ୍ୟପାଠ କମିଶନଙ୍କ ନିକଟରେ ଦାଖଲ ହୋଇଥିଲା। ସେସବୁକୁ ତର୍ଜମା କରି କମିଶନ ସରକାରଙ୍କୁ ୭ଟି ଅନ୍ତରୀଣ ରିପୋର୍ଟ ଦେଇଥିଲେ। ତଦନୁଯାୟୀ ୪ ଲକ୍ଷ ୯୭ ହଜାର ୮୪୪ ଜଣଙ୍କୁ କ୍ଷୁଦ୍ର ଜାମାକାରୀ ଭାବେ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥିବାବେଳେ ସେମାନଙ୍କୁ ଜମା ଟଙ୍କା ଫେରସ୍ତ ପାଇଁ ସୁପାରିସ ହୋଇଥିଲା। ସେଥିରୁ ମାତ୍ର ୨୨ଶହ ଜଣଙ୍କୁ ଟଙ୍କା ଫେରସ୍ତ କରାଯାଇଛି। ସେହିପରି ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପ୍ରାୟ ୭ ଲକ୍ଷ ସତ୍ୟପାଠ କମିଶନଙ୍କ ହସ୍ତଗତ ହୋଇଥିଲା। ସେସବୁର ଡିଜିଟାଇଜେଶନ୍ କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲିଥିବାବେଳେ ଶୁଣାଣି ଆରମ୍ଭ ହୋଇନାହିଁ। କମିଶନ ଅଷ୍ଟମ ଅନ୍ତରୀଣ ରିପୋର୍ଟ କାର୍ଯ୍ୟ ଜାରି ରଖିଥିବା ବେଳେ ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଗତ ଫେବୃୟାରୀ ୪ରେ ଶେଷ ହୋଇଥିଲା। ଏନେଇ କମିଶନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ତରଫରୁ ଅବଗତ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହାର ପ୍ରାୟ ୧ ମାସ ପରେ ମଧ୍ୟ ସରକାର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ନ ବଢ଼ାଇବାରୁ କମିଶନ ତାଙ୍କ ଶୁଣାଣି ମାର୍ଚ୍ଚ ୩ରେ ବନ୍ଦ କରିଦେଇଥିଲେ।
ସୂଚନାଥାଉ କି ସରକାର ଆରମ୍ଭରୁ ପ୍ରତି ୩ ମାସ କିମ୍ବା ୬ ମାସକୁ ଥରେ କମିଶନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ବଢ଼ାଇ ଆସୁଥିଲେ। ପୂର୍ବରୁ ଜଷ୍ଟିସ୍ ପାତ୍ରଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ତିନିଥର ବଢ଼ିଥିଲା। ୨୦୧୯ ଅଗଷ୍ଟ ୪ରେ ଜଷ୍ଟିସ୍ ଦାସଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଶେଷ ହେବାର ଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏହାର ୨ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ସରକାର କମିଶନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳକୁ ୬ ମାସ ବଢ଼ାଇଥିଲେ। ଏହି ଅବଧି ଶେଷ ହୋଇଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏ ଦିଗରେ ସରକାର ଆଉ ଆଗ୍ରହ ଦେଖାଇନାହାନ୍ତି।
ଜମାକାରୀ ସୁବାସ ବେହେରା କହିଛନ୍ତି ଯେ, ୩ଟି ବଣ୍ଡ୍ରେ ୫ ଲକ୍ଷ ୧୦ ହଜାର ଟଙ୍କା ସି-ଶୋର ସଂସ୍ଥାରେ ଜମା ରଖିଥିଲି। ମ୍ୟାଚୁରିଟି ଟଙ୍କାରେ ଝିଅ ବିବାହ କରାଇବି ବୋଲି ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା। ହେଲେ ହଠାତ୍ ସଂସ୍ଥା ବୁଡ଼ିଯିବା ପରେ ମୁଣ୍ଡରେ ଚଡ଼କ ପଡ଼ିଥିଲା। ଏବେ ବହୁକଷ୍ଟରେ ଝିଅ ବିବାହ ଶେଷ କରିଛି। ମୋ ଭଳି ଅନେକ ଲୋକ ଠକାମିର ଶିକାର ହୋଇ ସର୍ବସ୍ବାନ୍ତ ହୋଇଛନ୍ତି ବୋଲି ବେହେରା କହିଛନ୍ତି। ଜମାକାରୀ ମିଳିତ ମଞ୍ଚ ଆବାହକ ଜୟନ୍ତ ଦାସ କହିଛନ୍ତି ଯେ, କମିଶନକୁ ଅଧାରୁ ବନ୍ଦ କରିବା ପଛରେ ସରକାରଙ୍କ ମନ୍ଦ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ରହିଛି। କାରଣ ଠିକ୍ ତଦନ୍ତ ହୋଇଥିଲେ, ଚିଟ୍ଫଣ୍ଡ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ବିରୋଧରେ ଆଇନ୍ଗତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହୋଇଥାନ୍ତା, ଯାହା ସରକାର ଚାହୁନାହାନ୍ତି। କମିଶନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ବଢ଼ିଲେ ଜମାକାରୀମାନେ ଫାଇଦା ପାଇବେ। କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତଙ୍କ ଠିକ୍ ତାଲିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇପାରିବ।