ଜୟପୁର,୧୯ା୫ଆଦିବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ଗ୍ରୀଷ୍ମକାଳୀନ ଆୟର ଅନ୍ୟତମ ମୁଖ୍ୟ ଉତ୍ସ ହେଉଛି କେନ୍ଦୁପତ୍ର। ପତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କରି ତାହାକୁ ବିକି ଗୁଜୁରାଉ ମେଣ୍ଟାଉଥିବା ଆଦିବାସୀଙ୍କ ଏହି ଜୀବିକା କିନ୍ତୁ ବିଭିନ୍ନ କାରଣରୁ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଛି । ଜୟପୁର ଡିଏଫ୍ଓ କେନ୍ଦୁପତ୍ର ବିଭାଗ ଅଧୀନରେ କୋରାପୁଟ, ରାୟଗଡ଼ା ଓ ମାଲକାନଗିରି ଜିଲା ରହିଛି । ଏହି ୩ଟି ଜିଲାରେ ୮ଟି ରେଞ୍ଜ ଥିବାବେଳେ ଏହା ଅଧୀନରେ ଥିବା ୬୫ ହଜାର କେନ୍ଦୁପତ୍ର ତୋଳାଳିଙ୍କ ଭାଗ୍ୟ ଏବେ ଅନ୍ଧାର ଆଡ଼କୁ ଠେଲି ହୋଇଯାଇଛି।
ଏବେ କେନ୍ଦୁପତ୍ର ଋତୁ ଚାଲିଛି। ଏପ୍ରିଲ ଓ ମେ ମାସରେ ସଂଗୃହୀତ ହେଉଥିବା କେନ୍ଦୁପତ୍ର ବିଡି ତିଆରି କାମରେ ଲାଗେ। ଅବିଭକ୍ତ କୋରାପୁଟ ଜିଲା ଆଦିବାସୀ ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଅଞ୍ଚଳ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଏଠାକାର ଆଦିବାସୀ କେନ୍ଦୁପତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କରି କେନ୍ଦୁପତ୍ର ଡିଭିଜନକୁ ଦେଇଥାନ୍ତି। ଡିଭିଜନ ତୋଳାଳିଙ୍କଠାରୁ କେନ୍ଦୁପତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କରିବା ପରେ ଓଏଫ୍ଡିସି ଏହାକୁ ଟେଣ୍ଡର ଜରିଆରେ ବିକ୍ରି କରିଥାଏ । ୨୦୧୮ରେ ୬୫ ହଜାର ବ୍ୟାଗ, ୨୦୧୯ରେ ୭୫ ହଜାର ବ୍ୟାଗ୍ କେନ୍ଦୁପତ୍ର ବିକ୍ରି ହୋଇଛି। ୨୦୧୭ରେ ଓଏଫ୍ଡିସି ଜୟପୁର ଡିଭିଜନ ଏଥିରୁ ୪୭ କୋଟି ଲାଭ କରିଥିବା ବେଳେ ୨୦୧୮ରେ ଲାଭ ଖସିଆସି ୩୦ କୋଟିରେ ପହଞ୍ଚତ୍ଥିଲା। ୨୦୧୯ରେ ୩୦ କୋଟି ଲାଭ ହେବ କି ନା, ତାହା ଅନିଶ୍ଚିତତା ଭିତରେ ରହିଛି। ୨୦୧୮ରେ ଲାଭ ୧୫ କୋଟି କମ୍ ହୋଇଥିବାରୁ କେନ୍ଦୁପତ୍ର ତୋଳାଳିଙ୍କ ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିବା ଛାତ୍ର ବୃତ୍ତିକୁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ବନ୍ଦ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ଲାଭକୁ ଦେଖିବା ପରେ ହିଁ ସରକାର ତୋଳାଳିଙ୍କ ପାଇଁ ଜୋତା, ଛତା, ମୃତ୍ୟୁକାଳୀନ ସହାୟତା, ବିବାହ ସହାୟତା, ସେମାନଙ୍କ ପିଲାଙ୍କୁ ବୃତ୍ତି ଭଳି କଲ୍ୟାଣକାରୀ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ। ଲାଭ କମିଲେ ଓଏଫଡିସି ଆର୍ଥତ୍କ କ୍ଷତି ସହିବା ସହ ଉପରୋକ୍ତ କଲ୍ୟାଣକାରୀ ଯୋଜନା ମଧ୍ୟ ଅପସାରିତ ହେଉଛି। ୨୦୧୭ରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଜିଏସ୍ଟିରେ ୧୮ ପ୍ରତିଶତ ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ କଲେ ା ଆଗରୁ ଭାଟ୍ ୫ ପ୍ରତିଶତ ରହିଥିଲା । ଜିଏସ୍ଟି ଲାଗୁ ହେବା ପରେ କେନ୍ଦୁପତ୍ର କିଣିବାକୁ କେହି ଆଗ୍ରହ ଦେଖାଉନାହାନ୍ତି। ୨୦୧୮ ଅକ୍ଟୋବରରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଜିଏସ୍ଟି ହ୍ରାସ ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ଚିଠି ଲେଖିଥିଲେ ମଧ୍ୟ କିଛି ଫଳ ମିଳିନାହିଁ।
ଅବିଭକ୍ତ କୋରାପୁଟର କେନ୍ଦୁପତ୍ର ଛତିଶଗଡ଼, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗକୁ ପଠାଯାଏ। ସେଠାରୁ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା, ସୁଇଜରଲାଣ୍ଡ, ସାଉଦିଆରବ, ପାକିସ୍ତାନ ଭଳି ଦେଶକୁ ଏହା ରପ୍ତାନି କରାଯାଏ। ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ଟେଣ୍ଡର ଜରିଆରେ କେନ୍ଦୁପତ୍ର କିଣି ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ପଠାଇଥାନ୍ତି ା ଜିଏସ୍ଟି ଲାଗୁ ହେବା ଫଳରେ ବହୁ ବ୍ୟବସାୟୀ ଏଥିରୁ ମୁହଁ ଫେରାଇ ନେଇଥିବା ଛତିଶଗଡ଼ର ବ୍ୟବସାୟୀ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଚିନ୍ଦା କହିଛନ୍ତି। ପ୍ରତ୍ୟେକ ବିଡା ବା କେରିରେ ୪୦ଟି କେନ୍ଦୁପତ୍ର ଥାଏ। ୧୨୫୦ଟି କେରିକୁ ନେଇ ଗୋଟିଏ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ ବ୍ୟାଗ୍ ହୁଏ। ୨୦୧୭ରେ ଓଏଫ୍ଡିସି ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ ବ୍ୟାଗ୍ ପିଛା ୧୦ ହଜାର ଟଙ୍କାରେ ବିକ୍ରି କରିଥିବା ବେଳେ ୨୦୧୮ରେ ଦର ଖସିଆସି ୫ରୁ ୬ ହଜାର ଟଙ୍କାରେ ପହଞ୍ଚତ୍ଥିଲା। ୨୦୧୯ରେ ୩ରୁ ୪ ହଜାର ଟଙ୍କାରେ ବିକ୍ରି ହେଉଛି ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ ବ୍ୟାଗ୍। ବ୍ୟବସାୟୀ ମୁହଁ ଫେରାଇନେବା ବେଳେ ଦଲାଲମାନେ ସକ୍ରିୟ ହୋଇ କେନ୍ଦୁପତ୍ରର ଚୋରା ଚାଲାଣ ଚଳାଇଛନ୍ତି। କିଛିଦିନ ତଳେ ମାଲକାନଗିରିରୁ ଏହା ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଚାଲାଣ କରାଯାଉଥିବା ଖବର ପାଇ ଆୟକର ବିଭାଗ ଦୁଇଟି ଟ୍ରକ୍ ଅଟକ ରଖିଥିଲା। ଏପଟେ ଚୋରା ଚାଲାଣ ସେପଟେ ଦର କମିବା ଦ୍ୱାରା ୬୫ ହଜାର କେନ୍ଦୁପତ୍ର ତୋଳାଳିଙ୍କ ଭବିଷ୍ୟତ ଅନିଶ୍ଚିତତା ଭିତରକୁ ଠେଲି ହୋଇଯାଇଛି।