ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୩୦-୯: ଚଳିତ ଆର୍ଥତ୍କ ବର୍ଷ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ସରକାର ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ୩୦ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାର ଅନ୍ତରୀଣ ଲାଭାଂଶ ମାଗି ପାରନ୍ତି। ୨୦୧୯-୨୦ ଆର୍ଥତ୍କ ବର୍ଷରେ ଧାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଥିବା ୩.୩% ବିତ୍ତିୟ ନିୟଣ୍ଟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଆଧାରରେ ଏହି ପୁଞ୍ଜି ସରକାର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କଠାରୁ ଆଶା କରି ପାରନ୍ତି ବୋଲି ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି। ଚଳିତ ଆର୍ଥତ୍କ ବର୍ଷ ପ୍ରଥମ ତ୍ରୈମାସରେ ଦେଶର ଜିଡିପି ଅଭିବୃଦ୍ଧି ୬ ବର୍ଷର ସର୍ବନିମ୍ନ ସ୍ତରକୁ ଖସିଯାଇଛି। ଟିକସ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଯୋଗୁ ରାଜସ୍ବ ସଂଗ୍ରହ କମୁଛି। ଏହା ଫଳରେ ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ରହିଛି। ଆବଶ୍ୟକତା ଭିତ୍ତିରେ ସରକାର ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ୨୫ରୁ ୩୦ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ଦେବାକୁ ନିବେଦନ କରିପାରନ୍ତି ବୋଲି ଅଧିକାରୀ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। କେତେ ପରିମାଣର ଲାଭାଂଶ ଲୋଡା ପଡ଼ିବ ତାହା ଜାନୁୟାରୀ ମାସରେ ପ୍ରାଥମିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଆକଳନ କରାଯାଇଥିଲା। ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କର ଲାଭାଂଶ ବାଦ ସରକାର ଧାର୍ଯ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ହାସଲ କରିବା ଲାଗି ନ୍ୟାଶନାଲ ସ୍ମଲ ସେଭିଂ ଫଣ୍ଡ ଏବଂ ପୁଞ୍ଜି ପ୍ରତ୍ୟାହାର ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବେ। ପୂର୍ବରୁ ମଧ୍ୟ ସରକାର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କର ଅନ୍ତରୀଣ ଲାଭାଂଶ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଛନ୍ତି। ଗତ ଆର୍ଥତ୍କ ବର୍ଷରେ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ସରକାରଙ୍କୁ ଅନ୍ତରୀଣ ଲାଭାଂଶ ଭାବେ ୨୮,୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ଦେଇଥିଲା। ୨୦୧୭-୧୮ରେ ଏହା ୧୦,୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ରହିଥିଲା।
ଗତ ମାସରେ ଗଭର୍ନର ଶକ୍ତିକାନ୍ତ ଦାସଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗଠିତ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କର ବୋର୍ଡ ସରକାରଙ୍କୁ ୧.୭୬ ଲକ୍ଷ କୋଟି ପୁଞ୍ଜି ହସ୍ତାନ୍ତରଣ ନେଇ ମଞ୍ଜୁରୀ ଦେଇଥିଲେ। ୨୦୧୮-୧୯ରେ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏହାର ମୋଟ ୧.୨୩ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାର ନେଟ୍ ଆୟ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ତରୀଣ ଲାଭାଂଶ ଭାବେ ୨୮ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ସରକାରଙ୍କୁ ଦେଇଛି। ଚଳିତ ଆର୍ଥତ୍କ ବର୍ଷ ସରକାର ଲାଭାଂଶ ବାବଦକୁ ୯୫,୪୧୪ କୋଟି ଟଙ୍କା ପାଇଛନ୍ତି। ୯୦ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ପାଇବା ନେଇ ସରକାର ବଜେଟରେ ଆକଳନ କରିଥିଲେ। ଚଳିତ ଆର୍ଥତ୍କ ବର୍ଷ ସରକାରଙ୍କ ମୋଟ ଋଣ ୭.୧୦ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାରେ ପହଞ୍ଚିବ। ଏହା ପୂର୍ବ ଆର୍ଥତ୍କ ବର୍ଷରେ ୫.୩୫ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ରହିଥିଲା। ବିଭିନ୍ନ ଖର୍ଚ୍ଚକୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖି ସରକାରଙ୍କୁ ଅଧିକ ଅର୍ଖ ଲୋଡା ପଡୁଛି। ଅର୍ଥନୀତିକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କରିବା ଲାଗି ସରକାର ଘରୋଇ ନିବେଶ ବୃଦ୍ଧିକୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଛନ୍ତି।
୪ରେ ଏମ୍ପିସି ବୈଠକ
ଅକ୍ଟୋବର ୪ରେ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ମୁଦ୍ରାନୀତି କମିଟି ବୈଠକ(ଏମ୍ପିସି) ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ। କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅର୍ଥନୀତିରେ ସୁଧାର ଲାଗି ଆଉ ୨୫ ବେସିସ୍ ପଏଣ୍ଟ ସୁଧହାର ହ୍ରାସ କରିପାରେ ବୋଲି ବଜାର ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି। ଏହି ସମୟରେ ମୁଦ୍ରାସ୍ପୀତି ୪% ସ୍ତରରେ ରହିବ ବୋଲି ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞମାନେ ଆକଳନ କରିଛନ୍ତି।