ଭୋପାଳ,୨୪ା୬(ପି.ଟି.): ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର କେତେକ ଜିଲାରେ ଥିବା ସୁରକ୍ଷିତ ପ୍ରକୋଷ୍ଠରୁ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଭୋଟିଂ ମେଶିନ୍ (ଇଭିଏମ୍)ର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯନ୍ତ୍ରାଂଶ ଗାଏବ ହୋଇଯାଇଥିବା ଅନୁଧ୍ୟାନରୁ ଜଣାପଡିଛି। ଇଭିଏମ୍ର ମୁଖ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରାଂଶ କୁହାଯାଉଥିବା ବାଲଟ ୟୁନିଟ (ବିୟୁ) ଏବଂ ଡିଟାଚେବଲ୍ ମେରୋରି ମଡ୍ୟୁଲ (ଡିଏମ୍ଏମ୍) ମିଳୁନାହିଁ। ଉକ୍ତ ଇଭିଏମ୍ଗୁଡିକ ଗତ ନିର୍ବାଚନରେ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥିଲା କି ନାହିଁ ତଥ୍ୟ ଜାଣିବା ଅଧିକାର (ଆରଟିଆଇ) ବଳରେ ଆବେଦନ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇନାହିଁ।
ରିପୋର୍ଟ ଏପ୍ରିଲ୍ ଜୁନ୍ରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇ ଆର୍ଟିଆଇ ଆବେଦନକାରୀ ଅଜୟ ଦୁବେଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି। ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ଇଭିଏମ୍ ସୁରକ୍ଷା ଓ ପରିଚାଳନା ସମ୍ପର୍କିତ ସବିଶେଷ ତଥ୍ୟ ସେ ରାଜ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କୁ ମାଗିଥିଲେ। ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ଉମାରିଆସ୍ଥିତ ଇଭିଏମ୍ ଷ୍ଟୋର ରୁମ୍ରୁ ୯ଟି ଡିଏମ୍ଏମ୍ ଗାଏବ ହୋଇଯାଇଛି। ତେବେ ଗାଏବ ହେବାର କାରଣ ସମ୍ପର୍କରେ କିଛି କୁହାଯାଇନାହିଁ। ଡିଏମ୍ଏମ୍ ହେଉଛି ଇଭିଏମ୍ର ଏକ ଅତିରିକ୍ତ ମେମୋରି ଯାହାକୁ ମେଶିନ୍ଠାରୁ ଅଲଗା କରି ରଖାଯାଇଥାଏ। ଷ୍ଟକ୍ ରେଜିଷ୍ଟର ଅନୁଯାୟୀ ନରସିଂହପୁର ଜିଲାର ସରକାରୀ ପଲିଟେକ୍ନିକ୍ କଲେଜ ଷ୍ଟ୍ରଙ୍ଗ୍ରୁମ୍ରେ ୨୭୦୯ଟି ଡିଏମ୍ଏମ୍ ରଖାଯାଇଥିଲା। ଯାଞ୍ଚ ବେଳେ ୨୫୦୮ଟି ଡିଏମ୍ଏମ୍ ମିଳି ନ ଥିଲା ବୋଲି ଜିଲା ପ୍ରଶାସନ କହିଛି। ନିର୍ବାଚନରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇ ନ ଥିବା ୬୮୭ଟି ଡିଏମ୍ଏମ୍କୁ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟକୁ ଫେରାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି। ଯେଉଁଗୁଡିକ ନିର୍ବାଚନରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା ସେଗୁଡିକୁ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ଇସିଆଇଏଲ୍କୁ ପଠାଯାଇଥିଲା। ଷ୍ଟୋର ରୁମ୍ରେ ମାତ୍ର ୨୦୧ଟି ଡିଏମ୍ଏମ୍ ରହିଥିବାବେଳେ ଗାଏବ ଅନ୍ୟ ଡିଏମ୍ଏମ୍ ସମ୍ପର୍କରେ କିଛି କୁହାଯାଇନାହିଁ। ସେହିପରି ଭିନ୍ଦ୍ ଜିଲା ଷ୍ଟ୍ରଙ୍ଗ୍ରୁମ୍ରେ ଯାଞ୍ଚ ବେଳେ ୯ଟି ବାଲଟ ୟୁନିଟ ମିଳିନାହିଁ। ୨୦୧୮ ମେ ମାସରେ ଇଭିଏମ୍ ଯାଞ୍ଚ ବେଳେ ୧୩ଟି କଣ୍ଟ୍ରୋଲ ୟୁନିଟ ଏବଂ ୧୬ ବାଲଟ ୟୁନିଟ କାମ କରୁ ନ ଥିବା ଦେଖାଯାଇଥିଲା। କମିଶନ ଇଞ୍ଜିନିୟର ପଠାଇବା ସତ୍ତ୍ୱେ ସେଗୁଡିକୁ ଠିକ୍ କରାଯାଇ ନ ଥିଲା ବୋଲି ଜିଲା ପ୍ରଶାସନ ଦେଇଥିବା ରିପୋର୍ଟରୁ ଜଣାପଡିଛି। ମଣ୍ଡସୌର ଜିଲାରେ ୮ ବିୟୁ ଏବଂ ଶାଜପୁର ଜିଲାରେ ଗୋଟିଏ ଡିଏମ୍ଏମ ମିଳିନାହିଁ । ସେହିପରି ବାଲାଘାଟ ଜିଲା ପୁରୁଣା କଲେକ୍ଟର ଭବନ ଷ୍ଟ୍ରଙ୍ଗ୍ରୁମ୍ରୁ ୨୬ ଡିଏମ୍ଏମ୍ ମିଳୁ ନ ଥିବାବେଳେ ସାଗର ଓ ଗ୍ବାଲିୟର ଜିଲା ଷ୍ଟୋର ରୁମ୍ରୁ ଯଥାକ୍ରମେ ୧୧ଟି ଓ ୨୮ଟି ବିୟୁ ମିଳିନାହିଁ। ଇଭିଏମ୍ର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯନ୍ତ୍ରାଂଶ ଗାଏବ ହେବା ଘଟଣାର ତୁରନ୍ତ ତଦନ୍ତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ। ଇଭିଏମ୍ ସୁରକ୍ଷାରେ ଏହା ଗୁରୁତର ତ୍ରୁଟି ବୋଲି ଦୁବେ କହିଛନ୍ତି। ଭୋପାଳ ଓ ରଓ୍ବୋ ଜିଲା ପ୍ରଶାସନ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେମାନଙ୍କ ରିପୋର୍ଟ ଦାଖଲ କରିନାହାନ୍ତି।