ଭାରତରେ ଏବେ ୧୦,୩୦୦ରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ରହିଥିବା ବେଳେ ଏହି ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକରେ ୩୮ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ସିଟ୍ ରହିଛି। ଇଞ୍ଜିିନିୟରିଂ, ଆର୍କିଟେକ୍ଚର, ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ, ଫାର୍ମାସୀ, ଆର୍ଟ ଆଣ୍ଡ୍ କ୍ରାଫ୍ଟ ପରି ବିଷୟରେ ଅତି ବେଶିରେ ୨୦ ଲକ୍ଷ ସିଟ୍ରେ ନାମଲେଖା ହେଉଛି। ଆହୁରି ୧୮ ଲକ୍ଷ ସିଟ୍ ଖାଲିପଡ଼ୁଛି। ଏଭଳିସ୍ଥଳେ ବିକଶିତ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭଳି ଏଜୁକେଶନ ଟୁରିଜମ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଦେଶୀ ଛାତ୍ରୀଛାତ୍ରଙ୍କୁ ଭାରତ ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ କରିବାର ପ୍ରୟାସ କରାଯାଉଛି। ଏବେ ବିଦେଶରୁ ମାତ୍ର ୩୦ରୁ ୩୫ ହଜାର ଛାତ୍ରୀଛାତ୍ର ଭାରତକୁ ପଢ଼ିବାକୁ ଆସୁଛନ୍ତି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଭାରତରୁ ଲକ୍ଷାଧିକ ଛାତ୍ରୀଛାତ୍ର ବିଦେଶକୁ ଶିକ୍ଷାଲାଭ ପାଇଁ ଯାଉଛନ୍ତି। ଆଉ ଏହାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି କେନ୍ଦ୍ର ମାନବ ସମ୍ବଳ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦେଶରେ ଏଜୁକେଶନ ଟୁରିଜମ୍ର ବ୍ୟାପକତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଛନ୍ତିି। ଭାରତଠାରୁ ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦୁର୍ବଳ ଥିବା ଦେଶରେ ରୋଡ୍ ଶୋ’ କରାଯାଇ ଭାରତରେ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଥିବା ସୁଯୋଗ ସମ୍ପର୍କରେ ଅବଗତ କରାଯିବା ସହ ଏହାର ଭିତ୍ତିଭୂମି ସମ୍ପର୍କରେ ବିଦେଶର ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକୁ ସୂଚନା ଦିଆଯାଉଛି। ବିଶେଷକରି ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ, ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ, ଫାର୍ମାସୀ ଓ ଆର୍ଟ ଆଣ୍ଡ୍ କ୍ରାଫ୍ଟ ଭଳି ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଅଧିକ ଫୋକସ୍ରେ ରହିଛି। ଗତ କିଛିବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତରେ ମେଡିକାଲ ଟୁରିଜମ୍ ଯେପରି ଲୋକପ୍ରିୟତା ହାସଲ କରିଛି ଠିକ୍ ସେଭଳି ଏଜୁକେଶନ ଟୁରିଜମ୍ ବା ଶିକ୍ଷା ପର୍ଯ୍ୟଟନ ବିକାଶ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତ ଆସୁଥିବା ୩୦ ହଜାର ଛାତ୍ରୀଛାତ୍ର ଆଗାମୀ ୫ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ କିଭଳି ୫ ଲକ୍ଷ ଟପିବ ତାହା ଉପରେ ଜୋର୍ ଦିଆଯାଉଛି।
କେବଳ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ନୁହେଁ, ଏହାଦ୍ୱାରା ଦେଶ ଓ ରାଜ୍ୟର ସଷ୍ଟେନେବଲ୍ ଟୁରିଜମ୍ ବା ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ପର୍ଯ୍ୟଟନର ବିକାଶ ଘଟିବ। ଏଜୁକେଶନ ଟୁରିଜମ୍ ବ୍ୟାପକ ହେବାପରେ ଓଡ଼ିଶା ମଧ୍ୟ ବିଶେଷଭାବେ ଉପକୃତ ହେବ। ଭୁବନେଶ୍ୱର ପୂର୍ବ ଭାରତର ଶିକ୍ଷା ହବ୍ ଭାବେ ଲୋକପ୍ରିୟତା ଅର୍ଜନ କରିଛି। ଶତାଧିକ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ କଲେଜ ସହ ସରକାରୀ ଓ ବେସରକାରୀ ମେଡିକାଲ କଲେଜ, ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ୍ ଇନ୍ଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍, ଏମ୍ସ, ଆଇଆଇଟି, ନାଇଜର୍, ଏନ୍ଆଇଟି, ଆଇଆଇଏମ୍ସି ଭଳି ବହୁ ଜାତୀୟସ୍ତରୀୟ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଓଡ଼ିଶାରେ ରହିଛି। ସେହିଭଳି ଓଡ଼ିଶାରେ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ପାଠ୍ୟକ୍ରମରେ ଏବେ ମାତ୍ର ୩୦ ପ୍ରତିଶତ ସିଟ୍ ପୂରଣ ହେଉଥିବା ବେଳେ ୭୦ ପ୍ରତିଶତ ସିଟ୍ ଖାଲିପଡ଼ୁଛି। ଏଭଳିସ୍ଥଳେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଯଦି ଶିକ୍ଷା ପର୍ଯ୍ୟଟନକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଅନ୍ତି ତା’ହେଲେ ଖାଲି ପଡ଼ିଥିବା ସିଟ୍ ପୂରଣ ହେବା ସହ ରାଜ୍ୟରେ ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ପର୍ଯ୍ୟଟନର ବିକାଶ ହୋଇପାରିବ।
ବେଦ, ଆୟୁର୍ବେଦ, ସଂସ୍କୃତ ଶିକ୍ଷା ଆମର ସ୍ବତନ୍ତ୍ରତା
ଭୁବନେଶ୍ୱରକୁ ପୂର୍ବ ଭାରତର ଏଜୁକେଶନ ହବ୍ ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ତେଣୁ ଏଜୁକେଶନ ଟୁରିଜିମ୍ ପାଇଁ ଆମ ପାଖରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ସୁଯୋଗ ରହିଛି। ଏଠାରେ ଥିବା ଶତାଧିକ ଘରୋଇ ଏବଂ ଜାତୀୟସ୍ତରୀୟ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନରେ ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ଦେଶ ବାହାରୁ ଆସି ଛାତ୍ରୀଛାତ୍ରମାନେ ଶିକ୍ଷାଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି। ବିଶେଷକରି ୬ ମାସିଆ ଓ ବର୍ଷିକିଆ ପାଠ୍ୟକ୍ରମରେ ଅଧିକାଂଶ ବାହାର ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି। ଏହାବ୍ୟତୀତ ବେଦ, ଆୟୁର୍ବେଦ ଓ ସଂସ୍କୃତ ଶିକ୍ଷା କରିବାକୁ ଭାରତକୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ବିଦେଶୀ ଆସିଥାନ୍ତି। ଏହା ଆମର ସ୍ବତନ୍ତ୍ରତା ଏବଂ ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ଆବେ ବିଦେଶୀଙ୍କୁ ଏଠାକୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିପାରିବା। ଯଦି ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ ଆମ ଦେଶରେ ଥିବା ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ସମ୍ପର୍କରେ ବାହାରେ ରୋଡ୍ ଶୋ’ କରାଯାଇ ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର କରାଯାଆନ୍ତା ତାହେଲେ ଏଜୁକେଶନ ଟୁରିଜିମ୍ ପାଇଁ ଅଧିକ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରନ୍ତା।