ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଇତିହାସ ସମ୍ପର୍କରେ ଅନେକ ବହିରେ ପଢ଼ିଥିବେ ନିଶ୍ଚିତ । ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ୧୯୧୪ରୁ୧୯୧୮ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଥିଲା। ଏହି ମହାଯୁଦ୍ଧ ଏସିଆ, ୟୁରୋପ, ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଜଳ, ସ୍ଥଳ ଏବଂ ଆକାଶ ପଥରେ ହୋଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ୟୁରୋପର ମହାଯୁଦ୍ଧ କୁହାଯାଏ। ତେବେ କାହିଁକି ଏହି ଯୁଦ୍ଧକୁ ‘ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ’କୁହାଯାଏ ଏବଂ କେମିତି ଏହି ଯୁଦ୍ଧର ସୂତ୍ରପାତ ହୋଇଥିଲା ଜାଣନ୍ତୁ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ…
ପ୍ରକୃତରେ ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଭାଗ ନେଇଥିବା ଦେଶର ସଂଖ୍ୟା, ଏହାର ପରିଧି ବା କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଏବଂ ଏଥିରେ ହୋଇଥିବା ଅଦ୍ଭୁତପୂର୍ବ କ୍ଷତି ଯୋଗୁ ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ କୁହାଯାଏ। ଏହା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ କି, ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ କାରଣରୁ ଅଧିକାଂଶ ଦେଶରେ ହିଂସା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲା। ଏଥିରେ ପ୍ରାୟ ୧ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିବା ବେଳେ ୨ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ରୋଗ ଏବଂ କୁପୋଷଣରେ ଲକ୍ଷାଧିକ ଲୋକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା। ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ଶେଷ ହେବା ପରେ ବିଶ୍ୱରେ ୪ ବଡ଼ ରାଷ୍ଟ୍ର ଯଥା ଋଷ୍, ଜର୍ମାନୀ, ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ-ହଙ୍ଗେରୀ’ ଏବଂ ତୁର୍କୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ବିନାଶ ହୋଇଥିଲା।
ଏହା ପରେ ୟୁରୋପ ସୀମାରେ ପୁଣି ଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ ସ୍ଥିର ହେଲା ଏବଂ ଏଥିରେ ଆମେରିକା ମଧ୍ୟ ସୁପର ପାଓ୍ବାର ବା ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବେ ଉଭା ହୋଇଥିଲା। ତେବେ ଏହି ଯୁଦ୍ଧର ପ୍ରକୃତ କାରଣ ହେଉଛି, ୟୁରୋପର ବୃହତ୍ତମ ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ-ହଙ୍ଗେରୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ବୋସ୍ନିଆରେ ଆର୍ଚଡ୍ୟୁକ୍ ଫର୍ଡିନାଣ୍ଡ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ହତ୍ୟା ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ଯାହାର ଦୋଷ ସର୍ବିଆ ଉପରେ ଲଦା ଯାଇଥିଲା। ତାଙ୍କୁ ୨୮ ଜୁନ୍ ୧୯୧୪ରେ ହତ୍ୟା କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ଘଟଣାର ଏକ ମାସ ପରେ, ୨୮ ଜୁଲାଇ ୧୯୧୪ରେ ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ ସର୍ବିଆ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କଲା। ଏହା ପରେ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶ ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଭାଗ ନେଇଥିଲେ। ଯାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର ରୂପ ନେଇଥିଲା।
ତେବେ ୧୧ ନଭେମ୍ବର ୧୯୧୮ରେ ଜର୍ମାନୀ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିବା ପରେ ଯୁଦ୍ଧର ପରିସମାପ୍ତି ଘଟିଥିଲା ବୋଲି ଇତିହାସ କୁହେ।