କରୋନା ସାମ୍ନାରେ ବ୍ୟକ୍ତିସ୍ବାଧୀନତାର ବଳି

ସହଦେବ ସାହୁ

ମଣିଷ ନିଜେ ଏକ ପ୍ରାଣୀ, କିନ୍ତୁ ନିଜକୁ ଛାଡି ଅନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କୁ ପଶୁ କହେ, ସେମାନଙ୍କ ଆଚରଣକୁ ପାଶବିକ ଅର୍ଥାତ୍‌ ମୌଳିକତାବିହୀନ କହିଥାଏ। ପଶୁଙ୍କ ଗୋଠକୁ ଆମେ ସମାଜ କହୁନା। ମଣିଷର ଗୋଠ ହିଁ ସମାଜ। ପଶୁ-ଜଗତରେ ‘ଜୋର୍‌ ଯାହାର ଇଲାକା ତାହାର’, ପ୍ରାଣୀତତ୍ତ୍ୱବିଦ୍‌ମାନେ ଗୋଠର ନେତାକୁ ଆଲ୍ଫା ମେଲ୍‌ (ନେତ୍ରୀକୁ ଆଲ୍ଫା ଫିମେଲ୍‌) କହନ୍ତି (ଗ୍ରୀକ୍‌ ବର୍ଣ୍ଣମାଳାର ପ୍ରଥମ ଅକ୍ଷର ହେଉଛି ଆଲ୍ଫା)। ପ୍ରଥମେ ପ୍ରଥମେ ମଣିଷ ବି ସେମିତି ଥିଲା। ପ୍ରକୃତି କୋଳରେ ମଣିଷ ସ୍ବଭାବ ଭଲ ଥିଲା, ଛୋଟ ଛୋଟ ହୋଇଥିଲେ ବି ଗୋଠ ଥିଲା। ସଂଖ୍ୟା ବଢିବାରୁ ସମସ୍ତେ ମିଳିମିଶି ଚଳିବାର ନିୟମ କଲେ। ଫରାସୀ ଦାର୍ଶନିକ ଜାଁ ଜାକ୍‌ ରୁଷୋ (୧୭୧୨-୧୭୭୮)ଙ୍କ ମତରେ ଏହା ଏକ ସୋସିଆଲ୍‌ କଣ୍ଟ୍ରାକ୍ଟ। ବଳ ବା ଶକ୍ତି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅଧିକାରର ଉତ୍ସ ନ ଥିଲା, ପ୍ରତ୍ୟେକ ତା’ର କିଛି କିଛି ଅଧିକାର ତ୍ୟାଗ କରି ସମପରିମାଣର ଦାୟିତ୍ୱ ବହନ କଲା। ତାହା ହେଲା ଶାସନର ନିୟମ। ନିୟମଗୁଡିକ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି କି ନାହିଁ ଦେଖୁଥିବା ଶାସକ କାଳକ୍ରମେ ନିୟମଗୁଡିକୁ ତାହାର ଶକ୍ତିର ପରାକାଷ୍ଠା ଧରିନେଲା ତ ଶାସକମାନେ ଭୁଲିଗଲେ ଯେ ସୋସିଆଲ କଣ୍ଟ୍ରାକ୍ଟ ସରକାର ବା ଶାସନର ମୂଳଭିିତ୍ତି ଥିଲା। ନିୟମ ଦୌରାତ୍ମ୍ୟର ଉତ୍ସ ହୋଇଗଲା, ଫରାସୀ ବିପ୍ଳବ ତାହାର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ବୋଲି ରୁଷୋ କହିଲେ। ସୋସିଆଲ କଣ୍ଟ୍ରାକ୍ଟକୁ ହେଜାଇ ଦେଇ ରୁଷୋ ଲେଖିଲେ ଲୋକଙ୍କର ସମ୍ମତିରେ ଶାସକ ସମାଜକୁ ଚଳାଉ। ଫ୍ରାନ୍ସରେ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ତାଙ୍କ ଥିଓରି ଇନ୍ଧନ ଯୋଗାଇଲା ଏବଂ ଦୁନିଆଯାକ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ହାୱା ବୁହାଇଦେଲା। ‘ସୋସିଆଲ୍‌ କଣ୍ଟ୍ରାକ୍ଟ’ରେ ବ୍ୟକ୍ତିସ୍ବାଧୀନତା ଉପରେ ଏକ ନୂଆ ଧାରା ଯୋଡ଼ିବାକୁ ଆମକୁ ବାଧ୍ୟ କରୁଛି, ତାହା ହେଲା ସୋସିଆଲ ଡିଷ୍ଟାନ୍ସିଂ। ସବୁ ଆଇନରେ ପ୍ରୋଭାଇଜୋ (ନିୟମ ନ ଲାଗିବାର ସର୍ତ୍ତ) ଥିଲା ଭଳି, ନାଗରିକର ଫ୍ରିଡମ୍‌ ଉପରେ ସର୍ତ୍ତ ରହିଲାଣି: ଘରୁ ବାହାରିଲେ ବାହାରର ଲୋକ ସହିତ ମିଶିଲା ବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲୋକଠାରୁ ଏକରୁ ଦୁଇ ମିଟର ଯାଏ ଦୂରତା ରଖିବ। କେବଳ ଆମ ଛେପ ଖଙ୍କାର କାଶ ଛିଙ୍କ ବାଟେ ନୁହେଁ, କଥା କହୁଥିବା ବେଳେ ପାଟିରୁ ବାହାରୁଥିବା ପବନ ସହ ଯେଉଁ ଜଳକଣା (ଡ୍ରପ୍‌ଲେଟ୍‌) ଛିଟିକି ଯାଏ ତା’ ଭିତରେ ବି ମେଞ୍ଚାଏ ଭୂତାଣୁ ଯାଇପାରେ। କଥା କହିଲା ବେଳେ ଅତି କ୍ଷୁଦ୍ର ଡ୍ରପ୍‌ଲେଟ୍‌ରେ ବି ଭୂତାଣୁ ଯାଇପାରେ।
ବାହାରର କାହାକୁ ଛୁଇଁବା ମନା। ଅଭିନନ୍ଦନ ସୂଚକ କରମର୍ଦ୍ଦନ ବନ୍ଦ। ଶରୀରକୁ ଶରୀର ଲଗାଇ ବା ପାଦ ଛୁଇଁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇବାର ‘ଅଧିକାର’ ତ୍ୟାଗ କର, ସାମାଜିକ ଦୂରତା ରକ୍ଷାର ‘ଦାୟିତ୍ୱ’ ଗ୍ରହଣ କର। ଏ ରାଜନୀତିକ ଚାଲ୍‌ବାଜି ନୁହେଁ, ଏହା ଏକ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆବଶ୍ୟକତା। ପରିମଳ (ପବ୍ଲିକ୍‌ ହେଲ୍‌ଥ) ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅସନା ଥିଲେ ସେ ସ୍ଥାନରୁ ବି ଦୂରତା ଦରକାର। କେବଳ ମଣିଷ ନୁହେଁ କୌଣସି ସ୍ଥାନ ବି ଛୁଇଁବା ମନା, ଯଦି ଛୁଉଁଛ ତେବେ ନିଜ ମୁହଁ, ନାକ, ଆଖି ଛୁଇଁବା ପୂର୍ବରୁ ହାତକୁ ଓ ହାତପାପୁଲିର ଅନ୍ଦିକନ୍ଦିକୁ ସାବୁନରେ ଅତି କମ୍‌ରେ କୋଡିଏ ସେକେଣ୍ଡ ଧୂଅ। ଅତୀତର ଫ୍ଲୁ ଭାଇରସ୍‌, ଇବୋଲା ଓ ଏଡ୍‌ସ ଭାଇରସ୍‌ ମହାମାରୀ ସମୟରେ ସାମାଜିକ ସମ୍ପର୍କରେ ଦୂରତା ରକ୍ଷା ଏକ ସଂକ୍ରମଣ-ପ୍ରତିହତକାରୀ ଅସ୍ତ୍ର ହୋଇଥିଲା। ଭବିଷ୍ୟତରେ ସଂକ୍ରମଣକାରୀ ଭୂତାଣୁ କିଛି ଆସିଲେ ସୋସିଆଲି ଡିଷ୍ଟାନ୍ସିଂ ଆମ ଅଭ୍ୟାସରେ ପଡିଯାଇଥିବ।
ବ୍ୟକ୍ତି ସ୍ବାଧୀନତାର ମୁଖ୍ୟ ପରିପ୍ରକାଶ ହେଉଛି ମଣିଷର ନିଜତ୍ୱ ବା ପ୍ରାଇଭେସି, ଯାହା ଏକାନ୍ତତାରେ ରହିଥାଏ। ପରସ୍ପର-ସମ୍ପର୍କ ବା କଣ୍ଟାକ୍ଟ କେହି ନ ଜାଣନ୍ତୁ ତାହା ପ୍ରାଇଭେସିର ଚିହ୍ନ। ଅଥଚ ସଂକ୍ରମଣ ବ୍ୟାପିବାଟା କଣ୍ଟାକ୍ଟ ଉପରେ ହିଁ ନିର୍ଭର କରେ। କରୋନା ଭାଇରସ ମଣିଷ ଦେହରେ ଲୁଚିରହିପାରେ ଅନ୍ତତଃ ୧୪ ଦିନ ପାଇଁ, କିଛି ଲକ୍ଷଣ ନ ଦିଶିପାରେ। ତେଣୁ କେହି ସଂକ୍ରମିତ ବୋଲି ଚିହ୍ନଟ ହେବା କ୍ଷଣି ପୂର୍ବ ୧୪ ଦିନ ଯାକର ତାହାର କଣ୍ଟାକ୍ଟ ଖୋଜିବାକୁ ପଡିବ, ସେମାନଙ୍କୁ ଅତି କମ୍‌ରେ ୧୪ ଦିନ କ୍ୱାରାଣ୍ଟାଇନ (ଆକ୍ଷରିକ ଅର୍ଥ ୪୦ ଦିନିଆ) ରଖିବାକୁ ପଡିବ, ଜାଣିବା ପାଇଁ ସେମାନେ ସଂକ୍ରମିତ ହୋଇଛନ୍ତି କି ନାହିଁ। ଯଦି କେହି ପ୍ରବାସରୁ ଆସୁଛି ତାକୁ ଏକଘରିକିଆ (ଆଇସୋଲେଶନ) କରି ରଖିବାକୁ ପଡିବ। ସେ ଏକଲା ରହୁଛି କି ନାହିଁ ତହିଁ ପ୍ରତି ନଜର ରଖିବାକୁ ପଡିବ। ଏହାର ମାନେ ସେ ଲୋକର ପ୍ରାଇଭେସି ରହିବ ନାହିଁ।
ରୁଷୋଙ୍କ ସୋସିଆଲ୍‌ କଣ୍ଟ୍ରାକ୍ଟ ଥିଓରିର ମୂଳ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା ଲୋକଙ୍କ ଭିତରେ (ଲୋକପ୍ରତିନିଧିମାନଙ୍କ ଭିତରେ ବି) ଆଇନ ଓ ଶୃଙ୍ଖଳା ଆଣିବା, ବେଆଇନ ଓ ବିଶୃଙ୍ଖଳ କାମକୁ ନିୟମ ଦ୍ୱାରା ଦମନ କରିବା, କିଛି ଅଧିକାର ତ୍ୟାଗ କରିବା ଓ କିଛି ନୂଆ ଦାୟିତ୍ୱ ନେବା। ସାଧାରଣତଃ ବେଆଇନ ଓ ବିଶୃଙ୍ଖଳ କାମପାଇଁ ଆସାମୀକୁ ଦଣ୍ଡ ଦେବା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅଛି, କିନ୍ତୁ ଦୋଷ ପ୍ରମାଣ କରିବାକୁ ସାକ୍ଷୀ ଦରକାର। ପ୍ରମାଣ ନ ରଖି ଅର୍ଥାତ୍‌ ଲୋକଚକ୍ଷୁର ଉହାଡ଼ରେ ବହୁତ ଗର୍ହିତ କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲେ, ସରକାର ଦଣ୍ଡ ଦେଇପାରନ୍ତି ନାହିଁ। ସେ ଅଭାବ ପୂରଣ କରିବା ଲାଗି ଧର୍ମାବତାରମାନେ ପ୍ରଚାର କରନ୍ତି ଯେ ଭଗବାନ ସବୁ ଦେଖୁଛନ୍ତି, ମୃତ୍ୟୁବେଳେ ସେ ବିଚାର କରି ଦଣ୍ଡ (ଯଥା ନର୍କରେ ପକାଇବା) ଦେବେ। ଅବଶ୍ୟ କାଳକ୍ରମେ ‘ଧର୍ମ’ ଏକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ହୋଇଗଲା ଓ କଳ୍ପିତ ଦଣ୍ଡକୁ ଏଡାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ୍ତ ଅର୍ଥାତ୍‌ ପଇସାପତ୍ରରେ ପାପକୁ ପୂଜାରୀଠାରେ ବିକିଦେଲା, ଆସାମୀ ଭାବିନେଲା ତାହାର ଦୋଷ କଟିଗଲା। ଆଉ ଗୋଟିଏ ଭୁଲ୍‌ ହେଲା ଯେ ଧର୍ମ ନାଁରେ ଆମେ ଝଗଡା କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲୁ, ବସୁଧୈବକୁଟୁମ୍ବକମ୍‌ ଭାବନା ଛାଡି ଦେଲୁ। ଏବେ କରୋନାଭୂତାଣୁ ଭୟ ସେ ଭାବନା ଆଣିଦେଇଛି। ସ୍ମାର୍ଟଫୋନ୍‌ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଡିଜିଟାଲ୍‌ ଭିଡିଓରେ ମୁହାଁମୁହିଁ କଥା ହେବାର ସୁବିଧା ଦେଉଛି। ପରିବାର ଓ ସମ୍ପର୍କୀୟଙ୍କ ଭିତରେ ଦୂରତା ନାହିଁ।
ଏହାର ଖରାପ ଦିଗ ବି ଅଛି। ଯଦି ଶାସକ ଏକଚ୍ଛତ୍ରବାଦୀ ହୋଇଥାଏ ସେ ଖଳ କରି କଣ୍ଟାକ୍ଟ-ଟ୍ରେସିଂରୁ ନାଗରିକମାନଙ୍କ ଦୋଷତ୍ରୁଟି ଜାଣି ସେମାନଙ୍କୁ ନିଜ ବଶରେ ରଖିପାରିବ, ପାଟିକଲାବାଲାଙ୍କୁ ଜେଲରେ ରଖିପାରିବ ବା ଦୁନିଆରୁ ପାର୍‌ କରିଦେବ। ରୁଷୋ ତାଙ୍କ ସୋସିଆଲ କଣ୍ଟ୍ରାକ୍ଟ ଥିଓରି ବାଢ଼ିିଲା ବେଳେ କଣ୍ଟାକ୍ଟ ଟ୍ରେସିଂ କୌଶଳ ଜଣା ନ ଥିଲା, ତେଣୁ ସେ ନାଗରିକର ପ୍ରାଇଭେସି କ୍ଷୂଣ୍ଣ କଥା ଭାବି ନ ଥିଲେ।
ଏବେ ଆମେ ଜାଣିଲୁଣି, କରୋନା ଭାଇରସ୍‌ ଯାଞ୍ଚର ଉପାୟ ରୂପେ ଯେଉଁ କଣ୍ଟାକ୍ଟ-ଟ୍ରେସିଂ ହେଉଛି ତାହା ଦିନେ ବ୍ୟକ୍ତି-ସ୍ବାଧୀନତାକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେବ। ତେଣୁ ଆଇନରେ ଏମିତି କିଛି ପ୍ରାବଧାନ ରଖିବାକୁ ହେବ ଯେପରି ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ପରିମଳ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟରେ କଣ୍ଟାକ୍ଟ ଟ୍ରେସିଂ ଭଳି ଆପ୍‌ ବ୍ୟବହାର ହେବ ନାହିଁ। ଯେହେତୁ ମହାମାରୀ-ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହୁଛନ୍ତି ଯେ, ଆମେ ପୂର୍ବରୁ ଯେଉଁ ପରିମାଣରେ ମିଳିମିଶି ଚଳୁଥିଲୁ ସେ ମିଳାମିଶା ପରିମାଣ ଯଦି ୬୫ ପ୍ରତିଶତ କମାଇ ଦେବା ତେବେ ମହାମାରୀ ବ୍ୟାପିବ ନାହିଁ। ଲୋକେ କାମକୁ ଫେରନ୍ତୁ, ସ୍କୁଲ କଲେଜ ଚାଲୁ, ଦେଶର ଅର୍ଥନୀତି (ଇକନମି) ତାହା ବାଟରେ କାମ କରୁ, ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ପରିମଳରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉ; କିନ୍ତୁ ପାରସ୍ପରିକ ଦୂରତା ବଜାୟ ରଖିବା ଆମର ଏକ ବୈଧାନିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ବୋଲି ଧରାଯାଉ। ଆମକୁ ଲାଗିପାରେ, ସରକାର ଅଥରିଟାରିଆନ୍‌ ହେଉଛନ୍ତି, ବ୍ୟକ୍ତି ସ୍ବାଧୀନତାର ହତ୍ୟା କରାଯାଉଛି। ଟିକା ନ ବାହାରିଲା ଯାଏ ସଂସାରଟା ଏକ ବିପଦସଂକୁଳ ହୁଲିଡଙ୍ଗା ଭଳି ଲାଗୁଥିବ!
ଇମେଲ୍‌: sahadevas@yahoo.com


Enter your email to get our daily news in your inbox.

All Right Reserved By Dharitri.Com

କୃତଜ୍ଞତାର ସ୍ବର

ବୁଝିଲ ବନ୍ଧୁ, ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦରୁ ଆମେ ଏ ଜୀବନ ପ୍ରାପ୍ତ ହେଇଛେ ସତ, ହେଲେ ଆମ ଜୀବନରେ ଆମ ମା’ବାପା, ଭାଇ ବନ୍ଧୁ, ପୃଥିବୀ, ଆକାଶ,...

ଆଚାର୍ଯ୍ୟ, ଅବଧାନ ଓ ଶିକ୍ଷକ

ବୈଦିକ ଯୁଗରେ ଅରଣ୍ୟରେ ଥିବା ଋଷିମାନଙ୍କର ଆଶ୍ରମଗୁଡ଼ିକ ଥିଲା ବିଦ୍ୟାଦାନର କେନ୍ଦ୍ର। ଧନୀ, ଗରିବ, ରାଜପୁତ୍ର ସମସ୍ତେ ସେଠାରେ ଏକତ୍ର ବିଦ୍ୟାଗ୍ରହଣ କରୁଥିଲେ। ସନ୍ଦିପନୀ ଉଭୟ...

ସମ୍ପ୍ରସାରଣର ଶାସନ

ମୋଦି ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱିତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକାଳରୁ ଅବସର ପରେ ବରିଷ୍ଠ ସିଭିଲ ସର୍ଭାଣ୍ଟଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ପଦବୀରେ ଅବସ୍ଥାପିତ କରାଯାଇଆସୁଛି। ମୋଦି ସରକାର କ୍ଷମତାକୁ ଫେରିବାର ସପ୍ତାହକ ପରେ...

ସଦ୍‌ଗୁରୁ ଓ ସତ୍‌ନାମ

ଆମର ଗୋଟାଏ ଦୋଷ ଯେ, କିଛି ନ ବୁଝି, ମହାପୁରୁଷଙ୍କ ଉପରେ ମୂଳରୁ ଭରଷା କରୁ। ଭଗବତ୍‌ ଶକ୍ତିରେ ଅଲୌକିକ ଭାବରେ ସବୁ ସେ କରିଦେବେ...

ବିଷମୁକ୍ତ ହେବ କି ଭାତହାଣ୍ଡି

ମ୍ପ୍ରତିକ ସମୟକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକଲେ କୃଷି ହିଁ ଆମ ଭବିଷ୍ୟତ ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରେ। ଏହି କୃଷି ଆମ ଅର୍ଥନୀତିର ସଂସ୍କାରକ। ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ସତୁରି ଭାଗରୁ ଅଧିକ...

ଟ୍ରମ୍ପ୍‌ ଓ କପ୍‌ ସମ୍ମିଳନୀ

ଆମେରିକାର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନରେ ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ୍‌ଙ୍କ ବିଜୟ ବକୁରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସମ୍ମିଳନୀ (କପ୍‌୨୯) ଉପରେ କଳାବାଦଲ ଛାଇ ଦେଇଛି। ଏକଥା...

ପୋଷଣୀୟ ମତ୍ସ୍ୟକ୍ଷେତ୍ର

ଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୀତି, ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟ, ନିଯୁକ୍ତି ଓ ସର୍ବୋପରି ପରିବେଶ ପ୍ରତି ମତ୍ସ୍ୟ ସମ୍ପଦର ଅବଦାନ ଓ ଏହାର ଗୁରୁତ୍ୱ ନିଦର୍ଶନ ପାଇଁ ବିଶ୍ୱ ମତ୍ସ୍ୟ...

ଦୁର୍ନୀତିର ବଳୟ

ଆଜି ଘରେ, ବାହାରେ, ରାଜ୍ୟରେ, ଦେଶ ଭିତରେ ଓ ଦେଶ ବାହାରେ ‘ଦୁର୍ନୀତି’ ତା’ର କାୟା ବିସ୍ତାର କରି ଚାଲିଛି। ଏହାକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ଶପଥ...

Advertisement
Dharitri Youth Conclave 2024

ଧରିତ୍ରୀ କାର୍ଟୁନ

Archives
Model This Week

ପିଲାଙ୍କ ଧରିତ୍ରୀ

Why Dharitri