ପୁରୀ ଅଫିସ, ୪ା୫: ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ଧରି ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରରେ ପାଳିତ ହୋଇଆସୁଛି ଯମୁନା ଗାଧୁଆ ପରମ୍ପରା। ମାତ୍ର ଏହାକୁ ବନ୍ଦ କରିବା ଲାଗି ପ୍ରଶାସନିକ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ହେଉଛି ବୋଲି ସ୍ଥାନୀୟ ଅଞ୍ଚଳବାସୀ ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି। ଏହାକୁ ବିରୋଧକରି ସୋମବାର ଅଞ୍ଚଳବାସୀ ମଙ୍ଗଳାଘାଟ ନିକଟରେ ବିକ୍ଷୋଭ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ। ଜୀବନ ଦେବୁ ପଛେ, କିନ୍ତୁ ଯମୁନା ଗାଧୁଆ ପରମ୍ପରା ବନ୍ଦ କରାଇଦେବୁ ନାହିଁ ବୋଲି ସେମାନେ ଚେତାବନୀ ଦେଇଛନ୍ତି।
ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଜନ୍ମରାତ୍ରରୁ ତା’ ପରଦିନ ଅର୍ଥାତ ଦୁଇଦିନ ଧରି ଯମୁନା ଗାଧୁଆ ପରମ୍ପରା ଚାଲେ। ମଙ୍ଗଳା ନଦୀ ବା ଯମୁନା ନଦୀ କୂଳରେ ଏହି ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଜନ୍ମ ନୀତି ପରେ ଯମୁନା ନଦୀରେ ନନ୍ଦୋତ୍ସବ ପାଳନ ହୋଇଥାଏ। ଏହି ସମୟରେ ସାତସାହି ବୟାଳିଶ କନ୍ଦିରୁ ତଥା ପଞ୍ଚକୋଶରୁ ବହୁ ଭକ୍ତଙ୍କ ସମାଗମ ହୁଏ। ଏଥିସହ ନାଗାମେଢ, ବାଡ଼ିି ଖେଳ, ଲଉଡ଼ି ଖେଳ, ସମରକଳା, ଗୋଟିପୁଅ ନୃତ୍ୟ ଆଦି ପରିବେଷଣ କରାଯାଏ। ପାଲା, ଦାସକାଠିଆ, ସଂକୀର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ୟ କରାଯାଏ। ଐତିହାସିକ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ନନ୍ଦୋତ୍ସବ ସହ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଆକ୍ରମଣ ସମୟରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ମଙ୍ଗଳା ଘାଟରେ ମଙ୍ଗଳା ନଦୀ ପାର ହୋଇ ଅନେକ ଜାଗାକୁ ନିଆଯାଇଥିଲା। ୧୨୦୦ ମସିହାରେ ଏହି ନଦୀର ଅବସ୍ଥିତି ଥିଲା ଏବଂ ଏଠାରେ ମଙ୍ଗଳା ମନ୍ଦିର ଥିବା ଜଣାଯାଏ। ୨୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଯୋଗୀ ତୋତାପୁରୀ ମହାରାଜ ବା ଲଙ୍ଗୁଳି ବାବା ପୁରୀର ଗିରିନାରୀବନ୍ତଠାରେ ତପସ୍ୟା କରି ସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିବା ପରେ ମଙ୍ଗଳା ନଦୀକୁ ଯମୁନା ନଦୀ ବୋଲି ଆସ୍ଥା ଓ ବିଶ୍ୱାସ ପ୍ରକଟ କରିଥିଲେ। ସେ ପ୍ରଥମେ ଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀରେ ଏହି ନଦୀକୁ ଯମୁନା ଭାବି ସ୍ନାନ କରିଥିବାରୁ ସେହି ବିଧି ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ପ୍ରଚଳିତ ରହିଛି। ଏହାକୁ ଏକ ପ୍ରାଚୀନ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ଭାବେ ସରକାର ଘୋଷଣା କରି ଏହାର ଇତିହାସ ତିନୋଟି ଭାଷାରେ ଲେଖି ଏକ ସାଇନ୍ବୋର୍ଡ ମଧ୍ୟ ଲଗାଇଛନ୍ତି। ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ ଯମୁନା ଗାଧୁଆକୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ଗଜପତି ମହାରାଜା ଘାଟ ମଙ୍ଗଳା ଠାକୁରାଣୀଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଖଞ୍ଜା କରାଇଥିଲେ ଓ ଘାଟରେ ପାରି ହେବା ଲାଗି ଏକ ଚଉତରା ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ, ଯାହା ରାଣୀ ଚଉତରା ନାମରେ ଖ୍ୟାତ ଥିଲା। ଏବେ ଏହି ମହାନ ପରମ୍ପରାକୁ ବନ୍ଦ କରିବା ଲାଗି ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର କରାଯାଇଛି। ଏହି ଜାଗାକୁ ଏକ ଫାଉଣ୍ଡେଶନକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବା ଲାଗି ଯୋଜନା ହୋଇଛି। କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ଜୀବନ ଦେବେ ପଛେ, ହେଲେ ଏହି ପରମ୍ପରାକୁ ବନ୍ଦ କରାଇଦେବେ ନାହିଁ ବୋଲି ଏକ ପ୍ରେସ୍ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଅଞ୍ଚଳବାସୀ ଜଣାଇଛନ୍ତି।