ନୃସିଂହ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀରେ କଣଗୁଜ ଅନୁକୂଳ ହେଲାନି

ପୁରୀ ଅଫିସ, ୬ା୫: ବୁଧବାର ଥିଲା ପବିତ୍ର ନୃସିଂହ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ। ଏହି ତିଥିରେ ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ ରଥଖଳାରେ ତିନିରଥର କଣଗୁଜ ଅନୁକୂଳ ହୋଇଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଏଥର ନୃସିଂହ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀରେ କଣଗୁଜ ଅନୁକୂଳ ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ। କେତେଜଣ ରୂପକାର ସେବକ ରଥଖଳାକୁ ଆସିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ରଥ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ନ ଥିବାରୁ ସେମାନେ ଫେରିଯାଇଥିଲେ।
ତାଳଧ୍ୱଜ ରଥର ରୂପକାର ପଞ୍ଚାନନ ମହାପାତ୍ର କହିଛନ୍ତି, ନୃସିଂହ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀରେ ତିନିରଥର ମୁଖ୍ୟ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଲାଗି ମାଳ, ମାହାର୍ଦ୍ଦ ଲଡୁ କଣଗୁଜ ପାଇଁ ଥିବା ୩ ଖଣ୍ଡ କାଠରେ ରଖି ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରି ନଡ଼ିଆ ଭାଙ୍ଗିଥାନ୍ତି। ଏହାପରେ ମହାରଣାମାନେ ସେହି କାଠକୁ ଚଉପଟ କରନ୍ତି। କାଠ ଚଉପଟ ସରିବା ପରେ ମୁଖ୍ୟ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ତିନିରଥର ରୂପକାର ସେବକଙ୍କୁ ଏହାକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଥାନ୍ତି। ଏହାପରେ ତିନିରଥର ମୁଖ୍ୟ ରୂପକାର ସେହି କାଠ ଉପରେ ମାହାର୍ଦ୍ଦ ମାଳ ରଖି କଣଗୁଜ ଅନୁକୂଳ କରିଥାନ୍ତି। ରୂପକାରମାନେ କଣଗୁଜରେ ପାରମ୍ପରିକ ରୀତିରେ ସିଂହ ବିରାଳ ଖୋଦେଇ କରିଥାନ୍ତି। ପ୍ରଥମେ ଚିତ୍ର ଆଙ୍କି ନିହଣ ଓ ମୁଗୁର ଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ଖୋଦେଇ କରିଥାନ୍ତି। ତାଳଧ୍ୱଜ ଓ ନନ୍ଦିଘୋଷରେ ୧୬ଟି ଲେଖାଏ କଣଗୁଜ ଏବଂ ସୁଭଦ୍ରାଙ୍କ ରଥରେ ୧୨ଟି କଣଗୁଜ ରହିଥାଏ। ସେହିପରି ନନ୍ଦିଘୋଷ ଓ ତାଳଧ୍ୱଜ ରଥରେ ୧୨ଟି ଲେଖାଏ ପଟାଗୁଜ ରହୁଥିବାବେଳେ ସୁଭଦ୍ରାଙ୍କ ରଥରେ ୮ଟି ପଟାଗୁଜ ରହିଥାଏ। ଭଉଁରୀ ପରେ ପଟାଗୁଜ କାମ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ। ଏଥିରେ ଗଜ ବିରାଳ, ନର ବିରାଳ, ଗଜ-ସିଂହ ବିରାଳ ଅଙ୍କନ କରାଯାଏ। ଏହାବ୍ୟତୀତ ଦୁଆରବେଢା ତଳେ ୮ଟି ଲେଖାଏ ନାଟଗୋଡ ହୋଇଥାଏ। ତିନିରଥ ପାଇଁ ମୋଟ ୨୪ଟି ନାଟଗୋଡ଼ ହୁଏ। ଶେଷରେ ତିନିଠାକୁରଙ୍କ ପଛପଟ ପ୍ରଭା କାମ ରୂପକାର ସେବକମାନେ ଖୋଦେଇ କରିଥାନ୍ତି।