ମୁମ୍ବାଇ,୯-୭: କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରାମନ୍ଙ୍କ ବଜେଟକୁ ଷ୍ଟକ୍ ମାର୍କେଟ ସକରାମତ୍କ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିପାରିନାହିଁ। ବଜେଟ ଉପରେ ଆଶାବାନ୍ଧିଥିବା ନିବେଶକ ନିରାଶ ହୋଇଛନ୍ତି। ଫଳସ୍ବରୂପ ଶୁକ୍ରବାର ମାର୍କେଟ ପ୍ରାୟ ୪୦୦ ପଏଣ୍ଟ ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା। ସୋମବାର ସପ୍ତାହର ପ୍ରଥମ କାରବାର ଦିନରେ ମଧ୍ୟ ନିବେଶକଙ୍କ ମନରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଭୟ ଦୂର ହୋଇପାରି ନ ଥିଲା। ନିର୍ମଳାଙ୍କ ବଜେଟରୁ ନିବେଶକ କିଛି ପାଇବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଅଧିକ ହରାଇବାକୁ ଯାଉଥିବା ମନେ କରି ବର୍ତ୍ତମାନ ଷ୍ଟକ୍ ମାର୍କେଟରୁ ଦୂରେଇ ଯିବାକୁ ଶ୍ରେୟ ମନେ କରିଛନ୍ତି। ଫଳରେ ସୋମବାର କାରବାର ବନ୍ଦ ହେବା ବେଳକୁ ସେନ୍ସେକ୍ସ ୭୯୩ ପଏଣ୍ଟ ହ୍ରାସ ପାଇ ୩୮,୭୨୦ ଓ ନିଫ୍ଟି ୨୫୨ ପଏଣ୍ଟ କମି ୧୧,୫୫୮ ସ୍ତରରେ ବନ୍ଦ ହୋଇଛି। ସେନସେକ୍ସ ଇଣ୍ଟ୍ରା ଡେ ଅର୍ଥାତ୍ ଦିନକ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ସମୟରେ ପ୍ରାୟ ୯୦୦ ପଏଣ୍ଟ ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା। ଗୋଟିଏ ଦିନରେ ବଜାର ଏତେ ବଡ଼ ମାତ୍ରାରେ ହ୍ରାସ ପାଇବା କାରଣରୁ ନିବେଶକଙ୍କର ୩.୫ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା କ୍ଷତି ହୋଇଛି। ଶୁକ୍ରବାର ଓ ଆଜିର ଦିନକୁ ମିଶାଇଲେ ନିବେଶକ ପ୍ରାୟ ୫.୫୫ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ମାତ୍ର ୨ ଦିନରେ ହରାଇ ସାରିଲେଣି।
ବଜେଟକୁ ନେଇ ନିବେଶକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନୈରାଶ୍ୟ ଖେଳିଯିବା ଯୋଗୁ ଷ୍ଟକ୍ ମାର୍କେଟ ଠାରୁ ସେମାନେ ଦୂରେଇ ଯିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରିଛନ୍ତି। ବଜେଟକୁ ନେଇ ନିବେଶକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବହୁ ଆଶା ରହିଥିଲା। କେଡିଆ କମୋଡିଟି ଡାଇରେକ୍ଟର ଅଜୟ କେଡିଆଙ୍କ ମତରେ ବଜେଟରୁ ଟିକସ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଧିକ ଛାଡ଼ ମିଳିବ ବୋଲି ନିବେଶକଙ୍କର ଆଶା ଥିଲା। କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କୁ କିଛି ମିଳି ନ ଥିଲା। ଏହାର ଓଲଟା ବିଦେଶୀ ପୋର୍ଟଫୋଲିଓ ନିବେଶକ(ଏଫ୍ପିଆଇ)ଙ୍କ ଲାଗି ଲଙ୍ଗ ଟର୍ମ କ୍ୟାପିଟାଲ ଗେନ୍ସ(ଏଲ୍ଟିସିଜି)କୁ ବଜେଟରେ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି। ଏହାକୁ ମାର୍କେଟ ସହଜରେ ଗ୍ରହଣ କରିପାରିନାହିଁ। ତାଙ୍କ ମତରେ ବାଏବ୍ୟାକ୍ ଟିକସ ଓ କିଛି ବର୍ଷ ପରେ ପବ୍ଲିକ୍ ଶେୟାରହୋଲ୍ଡିଙ୍ଗସ୍ ବୃଦ୍ଧି କରାଯିବାକୁ ସରକାରଙ୍କ ଯୋଜନା ସମ୍ପର୍କରେ ବଜେଟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିବାରୁ ନିବେଶକଙ୍କ ମୁଡ଼ ଖରାପ କରିଛି। ବଜେଟରେ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ କମ୍ପାନୀଙ୍କ ସର୍ବନିମ୍ନ ପବ୍ଲିକ୍ ଶେୟାର ହୋଲ୍ଡିଙ୍ଗ ସୀମାକୁ ୨୫ରୁ ୩୫%କୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯିବ ବୋଲି ବଜେଟରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି। ତାଲିକାଭୁକ୍ତ କମ୍ପାନୀଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ବଜାରରେ ଏକାସାଙ୍ଗରେ ଅତିରିକ୍ତ ଶେୟାର ଅଣାଗଲେ ନଗଦ ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ ବୋଲି ବଜାରରେ ଆଶଙ୍କାବ୍ୟକ୍ତ କରାଯାଇଛି। ସରକାରଙ୍କ ଏହି ଘୋଷଣା ଯୋଗୁ ଟିସିଏସ୍, ଓ୍ବିପ୍ରୋ, ଡିମାର୍ଟ ଭଳି ବଡ଼ କମ୍ପାନୀ ସମେତ ୧୧୭୪ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ କମ୍ପାନୀଙ୍କ ପ୍ରମୋଟରଙ୍କ ମୋଟ ୩.୮୭ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଶେୟାର ସଂଖ୍ୟା କମାଇବାକୁ ହେବ ବୋଲି ମନେ କରାଯାଉଛି। ସେହିପରି ବଜେଟରେ ଘରୋଇ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଗତିଶୀଳ କରିବା ଲାଗି କୌଣସି ସ୍ପଷ୍ଟ ରୋଡମ୍ୟାପ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇ ନାହିଁ ବୋଲି ମନେ କରାଯାଉଛି। ନିବେଶ ଓ ବ୍ୟବହାର କିପରି ବଢ଼ିବ ସେ ନେଇ ବଜେଟରେ ସ୍ପଷ୍ଟ କରାଯାଇନାହିଁ। ଏଥିଯୋଗୁ ନିବେଶକ ନିରାଶ ହୋଇଛନ୍ତି।
ସେହିପରି ବଜେଟରେ ଅତିଧନୀଙ୍କ ଉପରେ ସରଚାର୍ଜ ବୃଦ୍ଧି କରଗଲା। ବଜେଟ ପରେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରାମନ୍ ସଂସଦରେ ଫାଇନାନ୍ସ ବିଲ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କଲେ। ଟ୍ରଷ୍ଟ ଭାବେ ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଥିବା ଫରେନ ପୋର୍ଟଫୋଲିଓ ଇନ୍ଭେଷ୍ଟର(ଏଫ୍ପିଆଇ)ଙ୍କ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ସରଚାର୍ଜ ବୃଦ୍ଧି କରାଯିବ ବୋଲି ଏଥିରୁ ଜଣାପଡିଲା। ଏହାର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ପ୍ରଭାବ କ୍ୟାଟେଗରୀ-୩ ଅଲ୍ଟରନେଟ୍ ଇନ୍ଭେଷ୍ଟମେଣ୍ଟ ଫଣ୍ଡ ଉପରେ ପଡିଛି। ଏଣୁ ଟ୍ରଷ୍ଟ ଭାବେ ରେଜିଷ୍ଟ୍ରିଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ଏଫ୍ପିଆଇଙ୍କୁ ଏବେ ଅଧିକ ସରଚାର୍ଜ ଦେବାକୁ ହେବ। ଭାରତରେ ୭୦ ପ୍ରତିଶତ ଏଫ୍ପିଆଇ ନନ୍ କର୍ପୋରେଟ ଭାବେ ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଛନ୍ତି। ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନେକ ଏଓପି ଲାଗି ନିଜର ପ୍ୟାନ୍ କାର୍ଡ ଦେଇଛନ୍ତି। ହେଜ୍ ଫଣ୍ଡ ଓ ଇଣ୍ଡେକ୍ସ ଫଣ୍ଡ ଭାବେ ପରିଗଣିତ କ୍ୟାଟେଗରୀ-୩ର ରେଜିଷ୍ଟ୍ରିଭୁକ୍ତ ଫଣ୍ଡ ଫାଇନାନ୍ସ ବିଲ୍ ଓ ବଜେଟ ଯୋଗୁ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବିତ ହେବେ। ବର୍ତ୍ତମାନ ଏକ ବର୍ଷ ପରେ ୧ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାର ଶେୟାର ବିକ୍ରି ଉପରେ ନିବେଶକଙ୍କୁ ଏଲ୍ଟିସିଜି ଟିକସ ଭାବେ ୧୧.୯ ପ୍ରତିଶତ ଦେବାକୁ ପଡିଥାଏ। ଏହି ଅବଧି ବର୍ଷକରୁ କମ୍ ସମୟ ହୋଇଥିଲେ ଟିକସ ପରିମାଣ ୧୭.୯୪% ହୋଇଥାଏ। ସେହିପରି ୨ କୋଟିରୁ ୫ କୋଟି ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟରେ ଆୟ ଲାଗି ସରଚାର୍ଜ ଟ୍ୟାକ୍ସ ୧୫ ବଦଳରେ ୨୫% ଟିକସ ସରଚାର୍ଜ ଦେବାକୁ ହେବ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ୫ କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ ଅଧିକ ଆୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସରଚାର୍ଜ ପରିମାଣ ୧୫ରୁ ୩୭%କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ। ବିଦେଶରେ ବହୁ ଫଣ୍ଡ ରହିଛି ଯିଏ କି ଆସୋସିଏଶନ ଅଫ୍ ପର୍ସନ ଅଥବା ଟ୍ରଷ୍ଟ ରୂପରେ ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଛି। ଏଫ୍ପିଆଇ ଶେୟାର ବିକ୍ରି କରି ୨କୋଟି ଟଙ୍କା ଆୟ କଲେ ତାଙ୍କୁ ୨୫% ସରଚାର୍ଜ ଦେବାକୁ ହେବ। ୫କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ ଅଧିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହା ୩୭% ହେବ।
ଆମେରିକା ନିଯୁକ୍ତି ଡାଟା
ଆମେରିକାର ନିଯୁକ୍ତି ଡାଟା ମଧ୍ୟ ବଜାର ହ୍ରାସର ଅନ୍ୟତମ ମୁଖ୍ୟ କାରଣ। ଅଜୟ କେଡିଆଙ୍କ ମତରେ ଜୁନ୍ରେ ଆମେରିକାରେ ଅଧିକ ନିଯୁକ୍ତି ହୋଇଛି। ଏହି କାରଣରୁ ଆମେରିକାର ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ(ଫେଡେରାଲ ବ୍ୟାଙ୍କ) ଦ୍ୱାରା ଆଗାମୀ ଦିନରେ ସୁଧ ହାର ହ୍ରାସ କରାଯିବାର ସମ୍ଭାବନା କମ୍ ରହିଛି ବୋଲି ମନେ କରାଯାଉଛି। ଏହି କାରଣରୁ ବଜାର ଉପରେ ଚାପ ପଡିଥିଲା।
ପିଏନ୍ବିର ଆଉ ଏକ ଠକେଇ
ହୀରା ବ୍ୟବସାୟୀ ନୀରବ ମୋଦି ଓ ମେହୁଲ ଚୋକ୍ସିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥିବା ସାଢ଼େ ୧୩ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାର ମହାଦୁର୍ନୀତି ଧରାପଡିବା ପରେ ଭୂଷଣ ପାଓ୍ବାର ଆଣ୍ଡ ଷ୍ଟିଲ୍ ଲିମିଟେଡ ଦ୍ୱାରା ୩,୮୦୫.୧୫ କୋଟି ଟଙ୍କା ଆଉ ଏକ ଠକେଇ ଧରାପଡିଛି। ଏଥିଯୋଗୁ ବହୁ ରାଷ୍ଟ୍ରାୟତ୍ତ ଓ ଘରୋଇ ବ୍ୟାଙ୍କ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିବା ମନେ କରି ନିବେଶକ ବ୍ୟାଙ୍କ ଶେୟାର ବିକ୍ରି ଥିଲେ।
ଏସିଆ ବଜାରରେ ବିକ୍ରି ବୃଦ୍ଧି
ଆମେରିକାର ନିଯୁକ୍ତି ଡାଟାର ପ୍ରଭାବ ଏସିଆର ବିଭିନ୍ନ ଷ୍ଟକ୍ ବଜାର ଉପରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା। ଏସ୍ଜିଏକ୍ସ ନିଫ୍ଟି, ନିକେଇ ୨୨୫, କୋସ୍ପି, ହ୍ୟାଙ୍ଗସେଙ୍ଗ,ତାଇଓ୍ବାନ ଓ୍ବେଟେଡ ଏବଂ ସାଂଘାଇ କମ୍ପୋଜିଟରେ ହ୍ରାସ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲା।
ଫଳାଫଳ ଘୋଷଣା ପୂର୍ବରୁ ସତର୍କତା
ଜୁନ୍ ତ୍ରୈମାସ ଲାଗି କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକର ଫଳାଫଳ ଘୋଷଣା ଆରମ୍ଭ ହେବାକୁ ଯାଉଛି। ମଙ୍ଗଳବାର ଟିସିଏସ୍ର ଫଳାଫଳ ଘୋଷଣା ହେବ। ଚଳିତ ତ୍ରୈମାସରେ ମଧ୍ୟ ଫଳାଫଳ ସେଭଳି ଉତ୍ସାହଜନକ ହେବ ନାହିଁ ବୋଲି ନିବେଶକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଧାରଣା ରହିଛି।