ଡା. କାନ୍ତୀ ନାୟକ
ପ୍ରଖ୍ୟାତ ବ୍ରିଟିଶ୍ ଦାର୍ଶନିକ ବଟ୍ରାଣ୍ଡ ରସେଲ୍ ବିବାହ ନାମକ ସାମାଜିକ ଅନୁଷ୍ଠାନର ତନ୍ନ ତନ୍ନ ଅନୁଶୀଳନ କରି କହିଥିଲେ ଯେ, ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇଟି କାରଣ ଯୋଗୁ ମନୁଷ୍ୟ ବିବାହ ବନ୍ଧନର ଉଦ୍ଭାବନ କରିଥିଲା। ପ୍ରଥମଟି ହେଲା- ମାନବ ଶିଶୁ ହେଉଛି ଦୁନିଆର ସବୁଠାରୁ ଅସହାୟ ଜୀବ। ବାଛୁରି ଜନ୍ମ ହେବା ମାତ୍ରେ ଡିଆଁମାରେ। ଚଢ଼େଇ ଛୁଆ ମାତ୍ର କେଇ ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ବସାଛାଡ଼ି ଉଡିଯାଏ। ମନୁଷ୍ୟ ପିଲା କିନ୍ତୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ବଞ୍ଚତ୍ବା ପାଇଁ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ମାତାପିତାଙ୍କର ଯତ୍ନ ଲୋଡ଼ିଥାଏ । ପାରମ୍ପରିକ ଭାବରେ ପିତା ପରିବାରର ଭରଣପୋଷଣ ପାଇଁ ସମ୍ବଳ ସଂଗ୍ରହ କରୁଥିବା ବେଳେ ମାତା ସେ ସମ୍ବଳକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ସନ୍ତାନର ଲାଳନ ପାଳନ କରୁଥିଲେ। ମା’ଛୁଆକୁ ଜନ୍ମ ଦେଲେ ହେଁ ଛୁଆ ବଞ୍ଚି ରହିବା ପାଇଁ ବାପାର ସହଯୋଗ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲା। ତେଣୁ ବାପା, ମା’ ଏକାଠି ହୋଇ ସନ୍ତାନ ବଢ଼ାଇବା ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରୁଥିଲେ। ଏହି ଏକାଠି ହେବାକୁ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ କରୁଥିଲା ବିବାହ।
ଦ୍ୱିତୀୟ କାରଣ ହେଲା- ପୁରୁଷ ଉପରୋକ୍ତ ପ୍ରକଳ୍ପରେ ନିଜର ଉପାର୍ଜିତ ସମ୍ବଳ ବିନିଯୋଗ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ସର୍ତ୍ତ ଆରୋପ କରିଥାଏ । ସର୍ତ୍ତଟି ହେଲା, ନିଶ୍ଚିତ ହେବା ଦରକାର ଯେ ସନ୍ତାନଟି ତାହାର ଔରସରୁ ହିଁ ଜନ୍ମ ହୋଇଛି। କୁହାଯାଏ ମା’ ହେଉଛି ନିଶ୍ଚିତ, ବାପା ହେଉଛି ଏକ ଅନୁମାନ ମାତ୍ର। ଯଦି ପୁରୁଷର ସନ୍ଦେହ ହୁଏ ଯେ ସନ୍ତାନଟି ତା’ର ନୁହେଁ ତେବେ ସେ ଆଉ ସନ୍ତାନର ସୁରକ୍ଷାର କୌଣସି ଦାୟିତ୍ୱ ନେବ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଏ ସନ୍ଦେହ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ମନୁଷ୍ୟ ବିବାହର ଉଦ୍ଭାବନ କଲା। ବିବାହ ବନ୍ଧନରେ ଆବଦ୍ଧ ହୋଇଥିବା ଏକ ଦମ୍ପତିର ସନ୍ତାନ ଜନ୍ମ ହେଲେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ପୁରୁଷ ହିଁ ତାହାର ପିତା ରୂପେ ସନ୍ଦେହ ଶୂନ୍ୟ ଭାବରେ ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। ରସେଲ୍ ତାଙ୍କର ଏହି ଅନୁଶୀଳନ ପ୍ରକାଶ କରିବା ପରଠାରୁ ବିବାହ ଅନୁଷ୍ଠାନର ଭବିଷ୍ୟତକୁ ନେଇ ନାନା କଳ୍ପନାଜଳ୍ପନା କରାହୋଇ ଆସିଛି। ଯଥା- ଯଦି ନାରୀ ମଧ୍ୟ ନିଜେ ସମ୍ବଳ ସଂଗ୍ରହ କରିପାରେ କିମ୍ବା ସମାଜ ବା ରାଷ୍ଟ୍ର ଯଦି ସନ୍ତାନର ଲାଳନ ପାଳନ ଏବଂ ଭରଣ ପୋଷଣର ଦାୟିତ୍ୱ ନିଏ, ତେବେ ରସେଲ୍ଙ୍କ ତତ୍ତ୍ୱ ଅନୁସାରେ ବିବାହ ଅନାବଶ୍ୟକ ହୋଇପଡ଼ିବ। ଇତି ମଧ୍ୟରେ ରସେଲ୍ଙ୍କ ଲେଖା ପ୍ରକାଶ ପାଇବା ପରେ ଅର୍ଦ୍ଧ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଅଧିକ କାଳ ଗତ ହୋଇଗଲାଣି। ଏହି ସମୟରେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଜଗତରେ, ବିଶେଷ କରି ପଶ୍ଚିମ ଇଉରୋପରେ ଉପରୋକ୍ତ ଦୁଇପ୍ରକାର ଘଟଣା ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଘଟିଲାଣି। ନାରୀମାନେ ବହୁଳ ସଂଖ୍ୟାରେ ସ୍ବାବଲମ୍ବୀ ହେଲେଣି ଏବଂ ସେଠାକାର ଜନମଙ୍ଗଳ ଲାଳନପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ସାହାଯ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ତରଫରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ମିଳିଯାଉଛି। ତେଣୁ ଏ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ବିବାହ ପ୍ରତି ସେଠାକାର ଲୋକମାନଙ୍କର ଆଭିମୁଖ୍ୟ କିଭଳି ହେଲାଣି ତାହା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଶ୍ନ ହୋଇଛି।
ଏ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ପାଇବା ପାଇଁ ଆମେ ବ୍ରିଟେନ୍ରେ ଗତ ସପ୍ତାହରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଏକ ସାମାଜିକ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ରିପୋର୍ଟ ଉପରେ ଦୃଷ୍ଟିପାତ କରିବା। ୧୯୮୩ଠାରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଉପରୋକ୍ତ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଆସୁଛି। ସର୍ବେକ୍ଷଣ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ ଦୁଇ ତୃତୀୟାଂଶ ଲୋକ ବିବାହିତ ଦମ୍ପତି ଓ ଅବିବାହିତ ଦମ୍ପତିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ପ୍ରଭେଦ ଦେଖୁନାହାନ୍ତି। ବିବାହ ନ କରି ନାରୀ ସନ୍ତାନ ଜନ୍ମ କରିବା ଏମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଗ୍ରହଣୀୟ। ଅର୍ଥାତ୍- ବିବାହକୁ ଏମାନେ ଆଉ ଏକ ଆବଶ୍ୟକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ରୂପେ ବିଚାର କରୁନାହାନ୍ତି। ଏମାନେ ଏବେ ବିବାହକୁ ଏକ ମନୋରଞ୍ଜନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ରୂପେ ବିଚାର କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି କହୁଛନ୍ତି। ଯେଉଁମାନେ ଏଥିପାଇଁ ଦରକାର ଅର୍ଥ (ହାରାହାରି ୧୭୦୦୦ ପାଉଣ୍ଡ ବା ୧୪ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା) ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବା ପାଇଁ ରାଜି, ସେମାନେ ବିବାହ ଉତ୍ସବ ଆୟୋଜନ କରୁଛନ୍ତି । ଏହାସତ୍ତ୍ୱେ ଯେତେବେଳେ ସନ୍ତାନର ଲାଳନପାଳନ ଓ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଉପରେ ବିବାହର ପ୍ରଭାବ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଏକ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚରାଗଲା, ୪୧% ଲୋକ ସ୍ବୀକାର କଲେ ଯେ, ଏକାକିନୀ ମା’ ଅପେକ୍ଷା ଏକ ଦମ୍ପତି ସନ୍ତାନର ଅଧିକ ଭଲ ଯତ୍ନ ନେଇପାରିବ। ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଇଛି ଯେ, ସନ୍ତାନ ଜନ୍ମର ଅଳ୍ପ କାଳ ପରେ ବିବାହିତ ଦମ୍ପତିଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଅବିବାହିତ ଦମ୍ପତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅଧିକ ବିଚ୍ଛେଦ ଘଟିଥାଏ। ଅତଏବ ଏମାନଙ୍କ ମତରେ ବିବାହିତ ଦମ୍ପତିଙ୍କର ସନ୍ତାନମାନେ ଅଧିକ ଯତ୍ନର ସହିତ ପାଳିତ ହେବେ ଏବଂ ଉତ୍ତମ ନାଗରିକ ହେବେ । ଏହାକୁ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରି ବ୍ରିଟେନ୍ର ଜାଠ୍ ଦଳ ପାରମ୍ପରିକ ପରିବାରର ସୁରକ୍ଷାକୁ ସେମାନଙ୍କ ଦଳର ନୀତିରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନ ଦେଇଛି। ବିବାହକୁ ଯଦି ଏକ ଆବେଗିକ ବନ୍ଧନ ରୂପେ ବିଚାର କରାଯାଏ, ତେବେ ଏକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ମାଧ୍ୟମରେ ଆବେଗର ମିଳନ ଘଟିବା ଉଦ୍ଭଟ ମନେ ହୋଇପାରେ । କିନ୍ତୁ ଅସହାୟ ମାନବ ଶିଶୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଓ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ବିବାହ ଯେ ତଥାପି ଆବଶ୍ୟକ, ରସେଲ୍ଙ୍କ ଅନେକ ଉତ୍ତର ପୁରୁଷ ତଥାପି ବିଶ୍ୱାସ କରୁଛନ୍ତି ।
ଅଧୀକ୍ଷକ, ସ୍ତ୍ରୀ ଓ ପ୍ରସୂତି ରୋଗ ବିଶେଷଜ୍ଞ, ଅର୍ବାନ ସିଏଚ୍ସି, ସିଡିଏ, କଟକ
E-mail : drkanti111nayak@gmail.com