ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୧୦ା୧୧(ପି.ଟି.): ରାମ ଜନ୍ମଭୂମି-ବାବ୍ରୀ ମସ୍ଜିଦ ଜମି ବିବାଦର ସମାଧାନ ପାଇଁ କେତେକ ପକ୍ଷ ମଧ୍ୟସ୍ଥତା ଲାଗି ରାଜି ହୋଇଥିଲେ ହେଁ ଏହା ସର୍ତ୍ତମୂଳକ ଥିଲା। ଏହାକୁ ମାନିବା କୌଣସି ପକ୍ଷ ପାଇଁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ନୁହେଁ ବୋଲି ଅଯୋଧ୍ୟା ରାୟ ପ୍ରକାଶ ବେଳେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି। ତେବେ ଶତାବ୍ଦୀ ପୁରୁଣା ଏହି ବିବାଦର ସମାଧାନ ଦିଗରେ ମଧ୍ୟସ୍ଥଙ୍କ ଉଦ୍ୟମକୁ ଖଣ୍ଡପୀଠ ପ୍ରଶଂସା କରିଛନ୍ତି। ମଧ୍ୟସ୍ଥ କମିଟି ସମସ୍ତ ପକ୍ଷଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ ପ୍ଲାଟଫର୍ମକୁ ଆଣି ମୁକ୍ତ ଆଲୋଚନାରେ ସାମିଲ କରାଇଥିବା ଖଣ୍ଡପୀଠ କହିଛନ୍ତି।
ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ପୂର୍ବତନ ବିଚାରପତି ଜଷ୍ଟିସ୍ ଫକିର ମହମ୍ମଦ ଇବ୍ରାହିମ୍ କାଲିଫୁଲ୍ଲାଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗଠିତ ମଧ୍ୟସ୍ଥ କମିଟିରେ ଆଧ୍ୟାମତ୍ିକ ଗୁରୁ ଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ରବିଶଙ୍କର ଓ ବରିଷ୍ଠ ଆଇନଜୀବୀ ଶ୍ରୀରାମ ପଞ୍ଚୁ ସାମିଲ ଥିଲେ। ସେମାନେ ଆବେଦନଗୁଡ଼ିକରେ ଉଠାଯାଇଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକର ସ୍ଥାୟୀ ସମାଧାନ ପାଇଁ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉପାୟ ଖୋଜିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ମଧ୍ୟସ୍ଥତା ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା। ଅକ୍ଟୋବର ୧୬ରେ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ଶୁଣାଣି ଶେଷ ହେବା ପରେ ଉକ୍ତ ପ୍ୟାନେଲ ‘ଫାଇନାଲ ରିପୋର୍ଟ ଅଫ୍ ଦି କମିଟି’ ଶୀର୍ଷକ ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅଦାଲତରେ ଦାଖଲ କରିଥିଲା। କେତେକ ପକ୍ଷଙ୍କୁ ନେଇ ସମାଧାନର ପନ୍ଥା ବାହାରିଥିବା ଏଥିରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିଲା। ସୁନ୍ନି ଓ୍ବାକଫ୍ ବୋର୍ଡ ତା’ର ସମସ୍ତ ଅଧିକାର ଓ ସ୍ବାର୍ଥ ତ୍ୟାଗ କରିବାକୁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ ହେଁ ଅନ୍ୟ କେତେକ ସର୍ତ୍ତ ବାଢ଼ିଥିଲା। ମଧ୍ୟସ୍ଥ କମିଟି ଦାଏର କରିଥିବା ଚୁକ୍ତିନାମାରେ ମଧ୍ୟ ସମସ୍ତ ପକ୍ଷ ସ୍ବାକ୍ଷର କରି ନ ଥିଲେ। ତେବେ ଏହା ସର୍ତ୍ତମୂଳକ ଥିଲା, ଯାହାକୁ ମାନିବା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ନୁହେଁ ବୋଲି ଅଦାଲତ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି।