ଢେଙ୍କାନାଳ ଅଫିସ,୧୭ା୧୨ବନ ବିଭାଗର ଚରମ ଅବହେଳା, ଆନୁଷଙ୍ଗିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ନ ଥିବାରୁ ମାନ୍ୟତା ହରାଇବାକୁ ଯାଉଛି ଢେଙ୍କାନାଳ ଜିଲାର କପିଳାସ ଚିଡ଼ିଆଖାନା। ଏ ନେଇ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀସ୍ଥିତ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଜୁ ଅଥରିଟି ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଗତ ନଭେମ୍ବରରେ ବନ ବିଭାଗକୁ ପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଜଣାଇଛି। ଏହାପରେ ଜିଲାର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରମୁଖ ପର୍ଯ୍ୟଟନସ୍ଥଳୀ ତଥା ଚିଡ଼ିଆଖାନା ଗୌରବ ହରାଇବ ବୋଲି ସାଧାରଣରେ ଆଲୋଚନା ଜୋର ଧରିଛି।
୧୯୭୯ ଜାନୁୟାରୀ ୨୬ରେ ହରିଣ ପାର୍କ ଭାବେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା କପିଳାସ ଜୁ’। ୧୯୮୬ରେ ଏହାକୁ ମିଳିଥିଲା ମିନି ଚିଡ଼ିଆଖାନାର ମାନ୍ୟତା। ୧୯୯୫ ଏପ୍ରିଲରେ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଜୁ ଅଥରିଟି ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ପକ୍ଷରୁ ଏହାକୁ ଚିଡ଼ିଆଖାନାର ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏବେ ଏଠାରେ ୧୨୦ ହରିଣ, ୪ ସମ୍ବର, ଗୋଟିଏ କୁଟୁରା, ୨ ଭାଲୁ, ୨ ମିଥୁନ ଗାଈ, ଗୋଟିଏ ବାର୍ହା, ୪ ହାତୀ, ୫୮ ପକ୍ଷୀ, ୧୧ ସରୀସୃପ ରହିଛନ୍ତି। ହେଲେ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ ଚିକିତ୍ସା ଲାଗି ଏଠାରେ ପ୍ରାଣୀ ଚିକିତ୍ସାଳୟ ନାହିଁ। ବିଭାଗୀୟ ଚିକିତ୍ସକ ନ ଥିବାରୁ ଠିକ୍ ସମୟରେ ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ଚିକିତ୍ସା ସୁବିଧା ମିଳିପାରୁନାହିଁ। ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ଜନ୍ମମୃତ୍ୟୁ ପଞ୍ଜୀକରଣ ହେଉନାହିଁ। ଚିଡ଼ିଆଖାନା ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଦାୟିତ୍ୱରେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଆଯାଉନାହିଁ। ନିୟମ ବାହାରକୁ ଯାଇ ଶିଶୁ ପାର୍କ କରାଯାଇଛି। ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ଚିଡ଼ିଆଖାନା ଆସୁଥିବା ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉନି। ଗାଇଡ୍ ଲାଇନ ବାହାରକୁ ଯାଇ ଜୁ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନ ଥିବା ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ରଖାଯାଉଛି। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, କପିଳାସ ଚିଡ଼ିଆଖାନାରେ ନିକଟ ଅତୀତରେ ଏକ ବଡ଼ କୁମ୍ଭୀରର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା। ସେହିପରି ତାର ଜାଲିରେ ମୁଣ୍ଡ ଫସିଯାଇ ଏକ ହରିଣର ଜୀବନ ଯାଇଥିଲା। ହେଲେ ଏହି ଘଟଣା ସମ୍ପର୍କରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଯାଇ ନ ଥିଲା। ଏଭଳି ଅବ୍ୟବସ୍ଥା ନେଇ କ୍ଷୋଭ ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଜୁ ଅଥରିଟି ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ। ଚିଡ଼ିଆଖାନା ପାଇଁ ରହିଥିବା ନିୟମାବଳୀ ପାଳନ କରିବା ଏବଂ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଆବଶ୍ୟକ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ବନ ବିଭାଗକୁ ପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଅବଗତ କରାଯାଇଥିଲା। ଅନ୍ୟପଟେ ଚିଡ଼ିଆଖାନା ମାନ୍ୟତା ଅବଧି ୨୦୧୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୮ରୁ ଶେଷ ହୋଇଯାଇଛି। ଏହାର ନବୀକରଣ ଲାଗି ଜିଲା ବନ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ଜୁଲାଇରେ ୧୦ ହଜାର ଟଙ୍କା ଡିପୋଜିଟ୍ କରାଯାଇଛି। ଏ ସବୁ ସତ୍ତ୍ୱେ ଆବଶ୍ୟକ ଗାଇଡ୍ ଲାଇନ ପାଳନ କରାଯାଉ ନ ଥିବାରୁ କପିଳାସ ଚିଡିଆଖାନାର ମାନ୍ୟତା ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରାଯିବ ବୋଲି ପତ୍ରରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି।
ଏ ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ ଜିଲା ବନଖଣ୍ଡ ଅଧିକାରୀ ବିମଳ ପ୍ରସନ୍ନ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ କୁହନ୍ତି, ଗାଇଡ୍ଲାଇନକୁ କେତେକାଂଶରେ ପୂରଣ କରାଯାଇଛି। ଏ ନେଇ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଜୁ ଅଥରିଟି ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆକୁ ଅବଗତ କରାଯାଇଛି। ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଅଧିକାରୀ ନିଯୁକ୍ତି ହୋଇ ନ ଥିବାରୁ କପିଳାସ ରେଞ୍ଜରଙ୍କ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ଚିଡ଼ିଆଖାନା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହେଉଛି। ଏଥିଲାଗି ଏକ ବ୍ରୋଚ୍ୟୁର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି। ମାନ୍ୟତା ମିଳିବା ନେଇ ଜିଲା ବନ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଉଥିବା ଡିଏଫ୍ଓ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି।