ଆମ ଦେଶ ଲୋକ ସଂଖ୍ୟା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଯେତିକି ଅଗ୍ରଗତି କରିଛି କ୍ରୀଡା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗୋଟିଏ ଅଲିମ୍ପିକ ପଦକ ପାଇଁ ସେତିକି ସଂଘର୍ଷର ସାମ୍ନା କରୁୂଛି । ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ କ୍ରୀଡା ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଗୁଡିକରେ ପଦକଟିଏ ପାଇଁ ଆମକୁ ବହୁ କଷ୍ଟ ସ୍ବୀକାର କରିବାକୁ ପଡୁଛି।
ହକିର ପ୍ରବାଦ ପୁରୁଷ ମେଜର ଧ୍ୟାନଚାନ୍ଦଙ୍କ ୧୧୫ତମ ଜୟନ୍ତୀ ପାଳିତ ହୋଇ ଯାଇଛି। ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଦେଶସାରା ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ଆଲୋଚନାଚକ୍ର ଅନୁଷ୍ଠିିତ ହୋଇଛି। କଳାତ୍ମକ ହକିର ଯାଦୁକର ରୂପେ ସୁନାମ ଅର୍ଜନ କରିଥିବା ଏହି ଅସାଧାରଣ ପ୍ରତିଭା ଭାରତୀୟ ହକିକୁ ବିଶ୍ୱ ଦରବାରରେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ଦେଇଥିଲେ। ସେପରି ଏକ ମହାନ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ବିଶ୍ୱ କ୍ରୀଡା ଜଗତରେ ବିରଳ କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବନାହିଁ।
ଆଧୁନିକ ହକିରେ ନୂତନ ନିୟମ, ରଣକୌଶଳ, ସମୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ କୃତ୍ରିମ ଟର୍ଫର ବ୍ୟବହାର ଫଳରେ ଆମର ପାରମ୍ପରିକ କଳାତ୍ମକ ହକି ଯଦିଓ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଛି ତଥାପି ଆମକୁ ୟୁରୋପିଆନ ହକି ସହ ତାଳଦେଇ ଆଗକୁ ଯିବାକୁ ହେବ। ମାଲେସିଆ, ଜାପାନ, ବେଲଜିୟମ୍, ଆର୍ଜେଣ୍ଟିନା, କାନାଡା, କୋରିଆ ଏବଂ ନ୍ୟୁଜିଲାଣ୍ଡ ପରି ଦେଶଗୁଡିକର ପ୍ରଦର୍ଶନରେ ଉନ୍ନତି ଆସିଥିବାବେଳେ ଆମ ଜାତୀୟ ଦଳର ଖେଳରେ ସ୍ଥିରତା ରହି ପାରିନାହିଁ। ୧୯୮୦ ମସ୍କୋ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସ ପରେ ହକିରେ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣପଦକ ଆମ ପାଇଁ ସ୍ବପ୍ନ ହୋଇ ଯାଇଛି। ୧୨୧ବର୍ଷର ଅଲମ୍ପିକ ଇତିହାସରେ ୮ଥର ସ୍ବର୍ଣ୍ଣପଦକ ଜିତିଥିବା ଭାରତୀୟ ହକି ଦଳକୁ ଏବେ ପଦକଟିଏ ପାଇଁ ସଂଘର୍ଷ କରିବାକୁ ପଡ଼ୁଛି। ସମସ୍ତ ସୁବିଧା ଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଆଶାନୁରୂପ ସଫଳତା ନ ମିଳିବା ଅନେକ ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି। ୨୦୧୬ ରିଓ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସରେ ଭାରତୀୟ ପୁରୁଷ ହକି ଦଳ ଭଲ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ ହେଁ ଅଳ୍ପକେ ପଦକ ପାଇବାରୁ ବଞ୍ଚତ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ୧୨୧ବର୍ଷର ଅଲିମ୍ପିକ୍ ଇତିହାସରେ ୧ହଜାର ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ ପଦକ ଜିତି ଆମେରିକା ଇତିହାସ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଭାରତ ଅଲମ୍ପିକ୍ସରେ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହାସଲ କରିଥିବା ପଦକ ସଂଖ୍ୟାଠାରୁ ଆମେରିକା ସନ୍ତରଣକାରୀ ମାଇକେଲ୍ ଫେଲ୍ପ୍ସ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅଧିକ ପଦକ ହାସଲ କରିଛନ୍ତି।
ଆମେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କ୍ରୀଡା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆଖିଦୃଶିଆ ସଫଳତା ପାଇନାହୁଁ। କେତେଗୁଡିଏ ହାତ ଗଣତି ଖେଳକୁ ଛାଡିଦେଲେ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ କ୍ରୀଡାରେ ଆମେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ଦେଖାଇବା ଭଳି ସଫଳତା ହାସଲ କରିନାହୁଁ। ଆମ ବିଶାଳ ଦେଶ ଲୋକ ସଂଖ୍ୟା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଯେତିକି ଅଗ୍ରଗତି କରିଛି କ୍ରୀଡା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗୋଟିଏ ଅଲିମ୍ପିକ ପାଇଁ ସେତିକି ସଂଘର୍ଷ କରିବାକୁ ପଡୁଛି। ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ କ୍ରୀଡା ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଗୁଡିକରେ ପଦକଟିଏ ପାଇଁ ଆମକୁ ବହୁ କଷ୍ଟ ସ୍ବୀକାର କରିବାକୁ ପଡୁଛି। ଆମର କ୍ରୀଡା ସଂସ୍କୃତି ସତେଯେପରି କ୍ରିକେଟ୍ ଖେଳରେ ସୀମିତ ହୋଇ ରହିଛି। ଏକଦା ହକି ଏବଂ ଫୁଟବଲ ପରି ରୋମାଞ୍ଚକର ଏବଂ ଲୋକପ୍ରିୟ ଖେଳରୁ ଆମେ ଭରପୂର ଆନନ୍ଦ ପାଉଥିବା ବେଳେ ଏବେ ସେହି ଖେଳଗୁଡିକ ଆମ ମାନସପଟରୁ ଦୂରେଇଯିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରିଛି। ଯଦିଓ ଏଥି ମଧ୍ୟରେ ଆମେ କେତେକ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଖେଳାଳି ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିଛୁ ମାତ୍ର ସେମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା ସିମିତ ରହିବା ଫଳରେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅବସ୍ଥାରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ଆମ ପାଇଁ ଚିନ୍ତାର କାରଣ ପାଲଟିଛି। ଏହା ସ୍ବୀକାର୍ଯ୍ୟ ଯେ ଆମ ଦେଶର କ୍ରୀଡା ଭିତ୍ତିଭୂମିରେ ଅନେକ ଉନ୍ନତି ଘଟିଛି। ମାତ୍ର ସରକାର ଓ କ୍ରୀଡା ସଙ୍ଗଠନ ଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ଉପଯୁକ୍ତ ସମନ୍ବୟ ଆସିପାରିନାହିଁ, ଯାହାକି କ୍ରୀଡାର ପ୍ରଗତିରେ ଅନ୍ତରାୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। କ୍ରୀଡାର ବ୍ୟବସାୟୀକରଣ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଚାମ୍ପିୟନ୍ଟିଏ ତିଆରି କରିବା ସରକାରୀ ଏବଂ ବେସରକାରୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଗୁଡ଼ିକର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଲେ ଏହାର ସୁଫଳ ଦେଶକୁ ମିଳିପାରନ୍ତା।
ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରଧାନ ସମସ୍ୟା ହେଉଛି ଗୋଟିଏ ପିଢିରୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପିଢି ପାଇଁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଖେଳାଳି ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଆମ ପାଇଁ ସମ୍ଭବ ହେଉନାହିଁ। କ୍ରିକେଟ୍ ଆମ ଦେଶ ପାଇଁ ଐତିହାସିକ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ଏବଂ ଗୌରବ ଆଣିଦେଇଛି ଏବଂ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଖେଳାଳି ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ସେହି ଅନୁପାତରେ ଫୁଟବଲ୍, ହକି, ବ୍ୟାଡମିଣ୍ଟନ୍, ଟେନିସ୍, ଗଲ୍ଫ, ଜିମ୍ନାଷ୍ଟିକ୍, ତୀରନ୍ଦାଜୀ, ବକ୍ସିଂ, ଶୁଟିଂ, ସ୍ନୁକର, କବାଡି ପରି ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଖେଳରେ ସୀମିତ ସଂଖ୍ୟକ ଖେଳାଳି ସୃଷ୍ଟି ହେବା ଫଳରେ ଆମ ଦେଶ ବାରମ୍ବାର ଅଲିମ୍ପିକ୍ସରେ ବିଫଳ ହେଉଛି। ଭାରତୀୟ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସ ଆସୋସିଏଶନ୍, ଭାରତୀୟ କ୍ରୀଡା ପ୍ରାଧିକରଣ ଏବଂ ଭାରତୀୟ କ୍ରୀଡା ପରିଷଦ ପରି ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସଂସ୍ଥାଗୁଡିକ ସେମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଅଧିକ ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଏବଂ ବାସ୍ତବଧର୍ମୀ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୋଇପାରି ନାହାନ୍ତି। ସ୍ବାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ୩୫ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତୀୟ ହକି ତାର ଚମକ ହରାଇ ନ ଥିବା ବେଳେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅବସ୍ଥାରେ ଲକ୍ଷ୍ୟଚ୍ୟୁତ ହେବା ଆମ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ଦୁଃଖର ବିଷୟ। ମୋଟାମୋଟି ଭାବେ ଆମ ଦେଶ ଆଥଲେଟିକ୍ସରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ନୈରାଶ୍ୟଜନକ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ଫଳରେ ଭାରତୀୟ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସ ଆସୋସିଏଶନ୍ର ଦୁର୍ବଳତା ପଦାରେ ପଡିଛି। ବିଭିନ୍ନ ଖେଳରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଉଦ୍ୟମରେ ସଫଳହୋଇ ଅନେକ କ୍ରୀଡାବିତ୍ ଆମ ଦେଶ ପାଇଁ ଗୌରବ ଆଣିଛନ୍ତି। ଦିଲୀପ୍ ତିର୍କୀ, ଲାଜରୁସ୍ ବାର୍ଲା, ଇଗ୍ନେସ ତିର୍କୀ, ସାନିଆ ମିର୍ଜା, ବାଇଚୁଙ୍ଗ ଭୂତିଆ, ଲିଆଣ୍ଡର ପେସ୍, ସଚିନ୍ ତେନ୍ଦୁଲକର, ବିଶ୍ୱନାଥନ୍ ଆନନ୍ଦ, ମିଥାଲି ରାଜ୍, ପିଟି ଉଷା, ମେରି କମ୍, ସାଇନା ନେହ୍ବାଲ, ପି.ଭି. ସିନ୍ଧୁ, ଏମ୍. କାର୍ତ୍ତିକେୟନ୍, ଦୂତୀ ଚାନ୍ଦ, ଶ୍ରାବଣୀ ନନ୍ଦଙ୍କ ପରି ଖେଳାଳିମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଆମେ ନିଶ୍ଚିତ ରୂପେ ଗର୍ବିତ ଏବଂ ଆନନ୍ଦିତ। ମାତ୍ର ୧୩୦କୋଟିରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ଦେଶ ପାଇଁ ଏପରି ହାତଗଣତି ସଫଳତା ଆଦୌ ଯଥେଷ୍ଟ ନୁହେଁ।