ପୁରୀ ଅଫିସ,୮।୧୦: ଶାରଦୀୟ ପୂଜା ଅବସରରେ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରରେ ଗୋଷାଣୀ ପୂଜା ଚାଲିଛି। ପୁରପଲ୍ଳୀଠାରୁ ସହରାଞ୍ଚଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାରିଆଡେ ମା’ ଦୁର୍ଗତିନାଶିନୀଙ୍କ ମୃଣ୍ମୟୀ ମୂର୍ତ୍ତି ପୂଜା ପାଉଥିବାବେଳେ ପୁରୀରେ ଗୋଷାଣୀ ପୂଜା ପରମ୍ପରା ରହିଛି। ଏଥିସହିତ ନାଗା ମୂର୍ତ୍ତି ପୂଜାର ବିଶେଷତା ରହିଛି। ଗୁଡିଆ ସାହିର ଗେଲବାଇ, ଜମକୋଟ, ବାସେଳି ସାହିର ପଣାପିୟା, ହରଚଣ୍ଡୀ ସାହିର ସଙ୍କଟ ତାରିଣୀଙ୍କ ମହିଷମର୍ଦ୍ଦିନୀ, ବାଟବାଟୀ ଗୋଷାଣୀ, ତିିଆଡି ସାହିର ମା’ ହାଡବାଇ, ଶୀତଳପିଣ୍ଡା ସାହିର କୃଷ୍ଣବଳରାମ, ମଣିକର୍ଣ୍ଣିକା ସାହିର ମା’ ବନଦୁର୍ଗା, ମାଟିମଣ୍ଡପ ସାହିର ଶିବ ପାର୍ବତୀ, ମା ଜହ୍ନିଖାଇ, କୁଣ୍ଢେଇବେଣ୍ଟ ସାହିର ବଡଦ୍ୱାର ଠାକୁରାଣୀ, ଦୁର୍ଗାବାଡିର ମା’ ଦୁର୍ଗା, ବଡଶଙ୍ଖରେ ମା’ ଦୁର୍ଗା ପୂଜା ପାଉଛନ୍ତି।
ପୌରୁଷ ଓ ବୀରତ୍ୱର ପ୍ରତୀକ ନାଗା ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରରେ ଦୀର୍ଘ ବର୍ଷ ଧରି ପୂଜା ପାଇ ଆସୁଛନ୍ତି। ଗୋଷାଣୀ ଏବଂ ନାଗା ପୂଜା ପୁରୀରେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଓ ନିଆରା ପରମ୍ପରା। ନାଗାକୁ ଯୋଦ୍ଧା ବେଶରେ ସଜ୍ଜିତ କରାଯାଇ ପୂଜା କରାଯାଏ। ବାଘ ଛାଲ, ବନ୍ଧୁକ, ଢାଲ, ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଦ୍ୱାରା ସଜ୍ଜିତ କରାଯାଇଛି। ଲୋକଶ୍ରୁତି ଅନୁଯାୟୀ, ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସୁରକ୍ଷା ଲାଗି ନାଗାମାନଙ୍କ ବିଶେଷ ଭୂମିକା ରହିଛି। ବିଭିନ୍ନ ଜାଗା ଆଖଡା ସାହିଯାତ ପରମ୍ପରାରେ ନାଗା ସ୍ଥାନ ପାଇଥାଏ। ବାଲିସାହି, ମାର୍କଣ୍ଡେଶ୍ୱର ସାହି, ହରଚଣ୍ଡୀ ସାହି, ଦୋଳମଣ୍ଡପ ସାହି, ହେରାଗୋହିରୀ ସାହି, ନରେନ୍ଦ୍ରକୋଣ, ବଳଗଣ୍ଡି ଛକ ଆଦିରେ ବିଶାଳକାୟ ନାଗା ମୂର୍ତ୍ତି ପୂଜା ପାଇଥାଏ। ଭସାଣି ଦିନ ସିଂହଦ୍ୱାର ନିକଟରେ ନାଗା ମୂର୍ତ୍ତି ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରାଯାଇଥାଏ। ଏହି ଅପୂର୍ବ ଦୃଶ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣନା ଅବର୍ଣ୍ଣନୀୟ। ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ସଂସ୍କୃତି ଗବେଷକ ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ରଥଶର୍ମା କୁହନ୍ତି ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରରେ ନାଗା ସଂସ୍କୃତି ଅତି ପ୍ରାଚୀନ। ସାହିଯାତରେ ଭେଣ୍ଡିଆ ଯୁବକମାନେ ନାଗା ବେଶ ଧାରଣ କରି ମନୋରଞ୍ଜନ କରନ୍ତି। ଉତ୍କଳୀୟ ସଂସ୍କୃତିରେ ଗୋଷାଣୀ ସହିତ ନାଗା ଉପାସନା ବହୁ ପ୍ରାଚୀନ। ବିଭିନ୍ନ ଜାଗା ଆଖଡାରେ ଗୋଷାଣୀ ସହିତ ନାଗା ପୂଜା ଭକ୍ତ ଏବଂ ପଯ୍ୟଟକଙ୍କୁ ବିଶେଷ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ।