ତିହିଡି, ୨୨।୬ (ଡି.ଏନ.ଏ.) – ଭଦ୍ରକ ଜିଲାରେ ପ୍ରବାହିତ ସାଳନ୍ଦୀର ଶାଖାନଦୀ କୁଣ୍ଡିନଈ ସ୍ଥିତି ହରାଇଲାଣି। ତିହିଡ଼ି ଓ ଭଦ୍ରକ ବ୍ଲକର ୮ଟି ପଞ୍ଚାୟତ ଦିନେ ଏହି ନଈ ପାଇଁ ଶସ୍ୟଶ୍ୟାମଳା ହେଉଥିଲା। ଚାଷୀମାନଙ୍କ ଆର୍ଥତ୍କ ଅବସ୍ଥାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନେଉଥିଲା ଏହି ନଦୀ। ମାତ୍ର ଏବେ ଏହି ନଈ ବର୍ଷରେ ୮ ମାସ ଶୁଖିଲା ପଡୁଛି। ଦୀର୍ଘବର୍ଷ ଧରି ନଈ ସଂସ୍କାର ହୋଇ ନ ଥିବାରୁ ଏପରି ପରିସ୍ଥିତି ଉପୁଜିଛି ବୋଲି ଅଭିଯୋଗ ହେଉଛି। ବିଭିନ୍ନ ସଙ୍ଗଠନ ପକ୍ଷରୁ ନଦୀ ସଂସ୍କାର ଦାବିରେ ବାରମ୍ବାର ଆନ୍ଦୋଳନାତ୍ମକ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଛି। ହେଲେ କୌଣସି ସୁଫଳ ମିଳୁ ନାହିଁ। ଏହି ନଦୀ ସଂସ୍କାର ପାଇଁ କୌଣସି ବ୍ୟୟ ଅଟକଳ ନ ଥିବା ସାଳନ୍ଦୀ ଜଳସେଚନ ବିଭାଗ ସୂତ୍ରରୁ ଜଣାଯାଇଛି।
କୁଣ୍ଡିନଈ ସାଳନ୍ଦୀରୁ ବାହାରି ଭଦ୍ରକ ବ୍ଲକର ବେନ୍ତାଳ ଓ କେଦାରପୁର ଏବଂ ତିହିଡି ବ୍ଲକର ଦୋଳସାହି, ନୂଆନନ୍ଦ, ପାଳିଆବିନ୍ଧା, ଅଚକ, ମହରମପୁର ଓ ସୟା ପଞ୍ଚାୟତରେ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇଛି। ପରେ ଏହା ଧଳା ନଈରେ ପରିଣତ ହୋଇ ମନ୍ତେଇ ନଦୀରେ ମିଶିଛି। ପୂର୍ବରୁ ଏହି ନଦୀର ପାଣିକୁ ବିନିଯୋଗ କରି ଚାଷୀମାନେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ପନିପରିବା ଚାଷ କରୁଥିଲେ। ଏଥିସହ ଧାନ ଚାଷ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ନଈ ପାଣି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା। ବନ୍ୟା ସମୟରେ ଚାଷଜମିର ଅଧିକ ପାଣି ନଈ ମାଧ୍ୟମରେ ସମୁଦ୍ରକୁ ନିଷ୍କାସିତ ହୋଇଯାଉଥିଲା। ମୁଖ୍ୟତଃ ୨ଟି ବ୍ଲକର ଚାଷୀଙ୍କ ପାଇଁ ଆଶୀର୍ବାଦ ପାଲଟିଥିଲା କୁଣ୍ଡିନଈ। ଏବେ ନଈ ପ୍ରାୟତଃ ବିଲୁପ୍ତ ହେବାକୁ ବସିଛି। ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ମାଟି ଅତଡ଼ା ଧସି ନଈ ମଧ୍ୟ ସଙ୍କୁଚିତ ହୋଇଯାଇଛି। ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ ସଂସ୍କାର ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ ହୋଇପଡ଼ିଛି। ସଂସ୍କାର ନ ହେଲେ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ସାଳନ୍ଦୀ ଜଳସେଚନ ବିଭାଗର ନକ୍ସାରୁ କୁଣ୍ଡିନଈ ହଜିଯିବ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ପାଳିଆବିନ୍ଧା ପଞ୍ଚାୟତର ପୂର୍ବତନ ସରପଞ୍ଚ ବସନ୍ତ ନାୟକ। କ୍ଷେତ ମଜ୍ଦୁର ୟୁନିୟନର ଜିଲା ସମ୍ପାଦକ ଦାମୋଦର ସେନାପତି ଏହି ନଦୀ ସଂସ୍କାର ଦାବିରେ ଅନେକଥର ଆନ୍ଦୋଳନ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ସଂସ୍କାର ନ ହେବା ଯାଏ ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲୁ ରହିବ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି। ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ସାଳନ୍ଦୀ ଜଳସେଚନ ବିଭାଗର କନିଷ୍ଠଯନ୍ତ୍ରୀ ଦୁର୍ଗାପ୍ରସାଦ ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କୁ ପଚାରିବାରୁ କହିଛନ୍ତି, କୁଣ୍ଡିନଈର ସଂସ୍କାର ପାଇଁ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ପଠାଯାଇଥିଲା। ମାତ୍ର ଏହାକୁ ମଞ୍ଜୁରୀ ମିଳିନାହିଁ। ପ୍ରସ୍ତାବ ମଞ୍ଜୁର ହୋଇ ଅନୁଦାନ ମିଳିଲେ ସଂସ୍କାର ଦିଗରେ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯିବ।