ସୁବାସ ପାଢୀ
ବ୍ରହ୍ମପୁର ଅଫିସ,୧୭ା୩
ସମାଜରେ ଥିବା କୁସଂସ୍କାର ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟତମ ହେଉଛି ବାଲ୍ୟ ବିବାହ। ପୂର୍ବ କାଳରୁ ଚଳି ଆସୁଥିବା ଏହି ପ୍ରଥା ଆଜି ସେତେଟା ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ତଥାପି କେତେକ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ତଥା ଦୁର୍ଗମ ଅଞ୍ଚଳରେ ଆଜି ବି ଏହି କୁସଂସ୍କାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି। ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ନ କରାଇବା ପାଇଁ ସରକାରୀ ଓ ବେସରକାରୀସ୍ତରରେ ଲୋକଙ୍କୁ ସଚେତନ କରାଯାଉଛି। ହେଲେ ତାହା ବନ୍ଦ ହେବାର ନା ନେଉନାହିଁ। ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲାରେ ୨୦୧୯-୨୦ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୫ ସୁଦ୍ଧା ୯୭ ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ଚାଇଲ୍ଡ ଲାଇନ ଓ ଜିଲା ପ୍ରଶାସନର ମିଳିତ ଉଦ୍ୟମରେ ବନ୍ଦ କରାଯାଇଛି। ଏହାସତ୍ତ୍ବେ ମଧ୍ୟ ଜିଲାର ଅଧିକାଂଶ ସ୍ଥାନ ତଥା କେତେକ ଆଦିବାସୀ ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଇଲାକାରେ ଅଶିକ୍ଷିତ ଲୋକମାନେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ କରୁଛନ୍ତି, ଯାହାକି ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ । ଭାରତରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ପ୍ରଥାକୁ ପ୍ରଥମେ ରାଜା ରାମମୋହନ ରାୟ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ। ୧୯୨୯ରେ ଭାରତରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ରୋକିବା ପାଇଁ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଥିଲା। ପ୍ରଥମେ ବିବାହ ବୟସ କମ୍ ଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସଂଶୋଧିତ ଆଇନ ଅନୁସାରେ ଝିଅକୁ ୧୮ ଓ ପୁଅକୁ ୨୧ ବର୍ଷ ହେବା ପରେ ବିବାହ କରାଯାଇପାରିବ ବୋଲି ନିୟମ ହୋଇଥିଲା । ହେଲେ ଏହାକୁ କଡ଼ାକଡ଼ି ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଇ ପାରି ନ ଥିଲା। ଏହି ନିୟମ ଉଲ୍ଲଂଘନ କଲେ ଆଇନନୁଯାୟୀ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯିବ ବୋଲି ସରକାର ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ । ପରେ ସମନ୍ବିତ ଶିଶୁ ବିକାଶ ବିଭାଗ, ଶିଶୁ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରକଳ୍ପ (ସିଡବ୍ଲ୍ୟୁସି) ଓ ଚାଇଲ୍ଡ ଲାଇନକୁ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ରୋକିବା ପାଇଁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଦାୟିତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଚାଇଲ୍ଡ ଲାଇନ୍ ସହାୟତାରେ ଜିଲା ପ୍ରଶାସନ ୨୦୧୬-୧୭ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ୭ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ବନ୍ଦ କରିଥିଲା। ସେହିପରି ୨୦୧୭-୧୮ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ୬୪ ବନ୍ଦ କରାଯାଇଥିଲା। ୨୦୧୮-୧୯ରେ ୨୭ ବନ୍ଦ କରାଯାଇଥିବା ବେଳେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ୯୭ଟି ବନ୍ଦ କରାଯାଇଥିଲା। ଜିଲାର ଖଲ୍ଲିକୋଟ, ଶେରଗଡ଼, ସୋରଡ଼ା, ହିଞ୍ଜିଳି, ଆସିକା, ବୁଗୁଡ଼ା, କୋଦଳା ଓ ଜଗନ୍ନାଥପ୍ରସାଦ ଆଦି ଅଞ୍ଚଳରେ ବାଲ୍ୟବିବାହ ଦୃଷ୍ଟିକୁ ଆସିଛି । ଚଳିତ ବର୍ଷ ସୋରଡ଼ା ବ୍ଲକ ଧରାକୋଟ ଥାନାରେ ଗୋଟିଏ ମାମଲା ରୁଜୁ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ବଡ଼ଗଡ଼ ଥାନାରେ ମଧ୍ୟ ଗୋଟିଏ ମାମଲା ରୁଜୁ ହୋଇଛି। ସେହିପରି ହିଞ୍ଜିଳି ଥାନାରେ ଗୋଟିଏ, ଆସିକା ଥାନାରେ ଗୋଟିଏ ମାମଲା ରୁଜୁ ହୋଇଥିବା ଚାଇଲ୍ଡ ଲାଇନ୍ ସୂତ୍ରରୁ ପ୍ରକାଶ। ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଚେତନତାର ଅଭାବଯୋଗୁ ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ମୂଳପୋଛ କରାଯାଇ ପାରୁନାହିଁ। ଏ ଦିଗରେ ଲୋକଙ୍କୁ ସଚେତନ କରିବା ପାଇଁ ସେପରି କିଛି ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇନାହିଁ। ଯେଉଁ ସମୟରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ଅଭିଯୋଗ ଆସୁଛି ଜିଲାର ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରୀ ପୋଲିସକୁ ନେଇ ସେଠାରେ ପହଞ୍ଚୁଛନ୍ତି। ପୁଅ, ଝିଅର ମା, ବାପାଙ୍କୁ ବାଲ୍ୟ ବିବାହର କୁପ୍ରଭାବ ଓ ସମସ୍ୟା ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନ କରାଉଛନ୍ତି। ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ମାତାପିତା ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ବନ୍ଦ କରୁଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଲୋକେ ସବୁକିଛି ବୁଝିବା ପରେ ପୁଣିଥରେ ନାବାଳକ ପୁଅ, ଝିଅଙ୍କୁ ଲୁଚାଇ ବିବାହ କରୁଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହେଉଛି। ଏ ଦିଗରେ ପ୍ରଶାସନ ଅଧିକ ଦୃଷ୍ଟି ଦେଇ ଏହାକୁ ବନ୍ଦ କରିବା ଦରକାର ବୋଲି ଲୋକେ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି। ସେପଟେ ଲୋକଙ୍କ ମାନସିକତାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ନ ଆସିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ରୋକାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ବୋଲି ଚାଇଲ୍ଡ ଲାଇନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ସୁଧୀର କୁମାର ସାବତ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି।