ଯାଜପୁର,୪ା୧୦(ହର୍ଷବର୍ଦ୍ଧନ ବେହେରା)ରାଜ୍ୟରେ କେତୋଟି ହାତୀ ଚଲାପଥ ବା ଏଲିଫ୍ୟାଣ୍ଟ କରିଡର ରହିଛି, ସେ ନେଇ ଏଯାଏ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସୂଚନା ହସ୍ତଗତ ହୋଇ ପାରିନାହିଁ। ବିଭିନ୍ନ ସଂସ୍ଥା ଦ୍ୱାରା ଓଡ଼ିଶାର ହାତୀ ଚଲାପଥଗୁଡିକୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଭାବେ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଛି। ଗତ ୨୬ା୯ା୨୦୨୩ରେ ଜଙ୍ଗଲ, ପରିବେଶ ଓ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଦୀପ କୁମାର ଅମାତ ବିଭିନ୍ନ ବନଖଣ୍ଡ ଅଧିକାରୀ ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ର ସଂସ୍ଥାଗୁଡିକଠାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ ତଥ୍ୟକୁ ଆଧାର କରି ବିଧାନସଭାର ଏକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତରରେ ଏଭଳି ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି। ସେ ତାଙ୍କ ଉତ୍ତରରେ ଆହୁରି ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି, ୨୦୦୫ରେ ଓ୍ବାଇଲ୍ଡ ଲାଇଫ୍ ଟ୍ରଷ୍ଟ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (ଡବ୍ଲ୍ୟୁଟିଆଇ) ରାଜ୍ୟରେ ୯ଟି ହାତୀ କରିଡର ଥିବା ଚିହ୍ନଟ କରିଥିଲା। ୨୦୧୦ରେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ଗଜ ରିପୋର୍ଟରେ ୯ଟି ହାତୀ କରିଡରକୁ ଅଗ୍ରାଧିକାର ଭିତ୍ତିରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି। ସେହିପରି ୨୦୧୧-୧୨ରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ୧୪ଟି ହାତୀ କରିଡର ଥିବା ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥିଲା। ୨୦୧୭ରେ ପୁଣିଥରେ ଡବ୍ଲ୍ୟୁଟିଆଇ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ରିପୋର୍ଟରେ ରାଜ୍ୟରେ ୧୨ଟି ହାତୀ ଚଲାପଥ ଥିବାର ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି। ଏହାବ୍ୟତୀତ ଏସିଆନ ନେଚର କନଜର୍ଭେଶନ ଫାଉଣ୍ଡେଶନ(ଏଏନ୍ସିଏଫ୍) ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ରିପୋର୍ଟରେ ୧୪ଟି ହାତୀ କରିଡର ଥିବାବେଳେ ସେଥିରୁ ୧୦ଟି ଅଚଳ ରହିଛି। ଉକ୍ତ ରିପୋର୍ଟରେ ଗୋଟିଏ ନୂତନ ହାତୀ ଚଲାପଥ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଛି। ଏହିକ୍ରମରେ ହାତୀ ଚଲାପଥଗୁଡିକର ଚିହ୍ନଟ, ପରିଚାଳନା ଏବଂ ଆଇନଗତ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଏକ ମାର୍ଗଦର୍ଶିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାକୁ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରାଯାଇଛି । ଏହାବାଦ୍ ୨୦୧୮-୧୯ରୁ ୨୦୨୨-୨୩ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗତ ୫ ବର୍ଷରେ ହାତୀ ଚଲାପଥଗୁଡିକର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନାରେ ୧୧୫ କୋଟି ୬୬ ଲକ୍ଷ ୩୬ ହଜାର ୭୫୦ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟବରାଦ କରାଯାଇଛି ା ସେଥିରୁ ୧୧୪ କୋଟି ୩୪ ଲକ୍ଷ ୭୪ ହଜାର ୯୩୧ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଛି ବୋଲି ମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ ଉତ୍ତରରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି।
ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୧୦ରେ ହାତୀମାନଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଏକ ଦୀର୍ଘମିଆଦୀ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିଲା। ଏଥିପାଇଁ ଏକ ଟାସ୍କଫୋର୍ସ ଗଠନ କରାଯାଇ ‘ଗଜ’ ନାମରେ ଏକ ଯୋଜନା ପ୍ରଣୟନ ହୋଇଥିଲା। ଏହି କ୍ରମରେ ଓଡ଼ିଶା ଚିଫ୍ କନଜରଭେଟର ଅଫ୍ ଫରେଷ୍ଟ ରାଜ୍ୟରେ ୮୭୦.୬୧ ବର୍ଗ କିମି ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ ୪୨୦.୮ କିମି. ଲମ୍ବ ଓ ୦.୦୮ ରୁ ୪.୬ କିମି. ଓସାର ବିଶିଷ୍ଟ ୧୪ଟି ହାତୀ କରିଡର ଏବଂ ୩ଟି ହାତୀ ସଂରକ୍ଷିତ ଅଞ୍ଚଳ(ଏଲିଫ୍ୟାଣ୍ଟ ରିଜର୍ଭ) ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ। ହେଲେ ଏହି ସବୁ ହାତୀ ଚଲାପଥ ଓ ସଂରକ୍ଷିତ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡିକର ଉପଯୁକ୍ତ ପରିଚାଳନା ଅଭାବରୁ ୨୦୨୦-୨୧ ସୁଦ୍ଧା ରାଜ୍ୟରେ ୮୪୩ଟି ହାତୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି। ଏଏନ୍ସିଏଫ୍ ଦ୍ୱାରା ଚିହ୍ନଟ ୧୪ଟି ହାତୀ ଚଳାପଥ (ଏଲିଫ୍ୟାଣ୍ଟ୍ କରିଡର) ଉପରେ ନ୍ୟାଶନାଲ ଗ୍ରୀନ ଟ୍ରିବ୍ୟୁନାଲ(ଏନ୍ଜିଟି) ରେ ଏକ ମାମଲା(ନଂ. ୧୨୯/୨୦୧୬/ଇଜେଡ) ରୁଜୁ ହୋଇଥିଲା। ପ୍ରାୟ ୨ ବର୍ଷ ତଳେ ଏନ୍ଜିଟି ପକ୍ଷରୁ ଏହି ମାମଲା ଉପରେ ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ୨ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ହାତୀ ଚଳାପଥ ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ ଅଧିସୂଚନା ଜାରି କରାଯାଇ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ବୟନ ଯୋଜନା(ଆକ୍ସନ ପ୍ଲାନ) ରିପୋର୍ଟ ଦାଖଲ କରିବାକୁ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ହୋଇଥିଲା। ଏହାଦ୍ୱାରା ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନ ତଥା ପରିବେଶ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଅଞ୍ଚଳ ପ୍ରାବଧାନରେ ରହିଥିବା କଟକଣା ହାତୀଚଲା ପଥ ଯୋଜନାରେ ମଧ୍ୟ ଲାଗୁ ହୋଇପାରିବ ବୋଲି ପରିବେଶବିତ୍ମାନେ ଆଶାବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ। ହେଲେ ଏହି ଆକ୍ସନ ପ୍ଲାନ୍ ଏଯାଏ ଠିକ୍ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇ ପାରି ନ ଥିବା ମତପ୍ରକାଶ ପାଇଛି।
ହାତୀ ଚଲାପଥ, ବାସସ୍ଥାନର ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ନିମନ୍ତେ ୨୦୧୮-୧୯ରେ ୧୪ କୋଟି ୩୮ ଲକ୍ଷ ୮୦୦ ଟଙ୍କା, ୨୦୧୯-୨୦ରେ ୨୧ କୋଟି ୯୯ ଲକ୍ଷ ୬୦ ଟଙ୍କା, ୨୦୨୦-୨୧ରେ ୩୧ କୋଟି ୩୪ ଲକ୍ଷ ୪୦୦ ଟଙ୍କା, ୨୦୨୧-୨୨ରେ ୨୫ କୋଟି ୪୫ ଲକ୍ଷ ୭୫ ଟଙ୍କା ଏବଂ ୨୦୨୨-୨୩ରେ ୨୨ କୋଟି ୪୯ ଲକ୍ଷ ୩୩ ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ ବରାଦ ହୋଇଛି। ଏଥିରୁ ୧ କୋଟି ୩୧ ଲକ୍ଷ ୬୧ ହଜାର ୮୧୯ ଟଙ୍କା ଏଯାଏ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇ ପାରିନାହିଁ। ତେବେ ଉପରୋକ୍ତ ଅର୍ଥର ସଦ୍ବିନିଯୋଗ କରାଗଲେ ହାତୀ ମଣିଷ ଲଢେଇର ଅନ୍ତ ହେବା ସହ ହାତୀମାନେ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବେ ଚଳପ୍ରଚଳ କରି ପାରିପାରିବେ ବୋଲି ମତପ୍ରକାଶ ପାଇଛି।