କେନ୍ଦ୍ରାପଡା ଅଫିସ,୨୬।୪: ସମନ୍ବିତ ଶିଶୁ ବିକାଶ ବିଭାଗ ଅଧୀନରେ ୧୯୭୫ରୁ ଅଙ୍ଗନୱାଡି କେନ୍ଦ୍ର ଯୋଜନା ଦେଶରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଯୋଜନା ପ୍ରଣୟନକୁ ଇତିମଧ୍ୟରେ ୪୫ ବର୍ଷ ବିତିଥିଲେ ମଧ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଜିଲାରେ ଏହାର ଭିତ୍ତିଭୂମି ଚିନ୍ତାଜନକ ସ୍ଥିତିରେ ଅଛି। ମହାକାଳପଡ଼ା ବ୍ଲକ ରାମନଗର ପଞ୍ଚାୟତ ୨ ନମ୍ବର ଅଙ୍ଗନୱାଡି କେନ୍ଦ୍ର ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ବାରଣ୍ଡାରେ ଲୁଗା ଘେରରେ ଚାଲୁଛି। ଯୋଜନା ପ୍ରଣୟନରେ ପ୍ରଶାସନର ଏଭଳି ବିଫଳତାରୁ ଜିଲାର ଅଧାରୁ ଅଧିକ ସ୍ଥାନରେ ଅଙ୍ଗନୱାଡି କେନ୍ଦ୍ରର ନିଜସ୍ବ ଗୃହ ନାହିଁ। ଅପପୁଷ୍ଟି ରୋକିବା, ଟିକାକରଣ, ନିକଟସ୍ଥ ଅଞ୍ଚଳରେ ସଚେତନତା କାର୍ଯ୍ୟକମ, ଶିଶୁଙ୍କୁ ପ୍ରାକ୍ ଶିକ୍ଷାଠାରୁ ବିଭିନ୍ନ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ସଞ୍ଚାଳନ କରୁଥିବା ଏହି କେନ୍ଦ୍ର ଜନଜୀବନ ପାଇଁ ବେଶ୍ ଉପଯୋଗୀ। ତେବେ ନିଜସ୍ବ କେନ୍ଦ୍ରର ଗୃହ ନିର୍ମାଣ ନ ହେବା ଫଳରେ ଯୋଜନା ପ୍ରଣୟନର ପ୍ରକୃତ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସାଧିତ ହୋଇପାରୁନାହିଁ। ଅଙ୍ଗନୱାଡି କେନ୍ଦ୍ରର ନିଜସ୍ବ ଗୃହ ନିର୍ମାଣ ହୋଇଥିଲେ କରୋନା ସଂକ୍ରମଣ ସମୟରେ ଅସ୍ଥାୟୀ ସଙ୍ଗରୋଧ କେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାରେ ଅଧିକ ରାଜସ୍ବ ଯାଇ ନ ଥାନ୍ତା ବୋଲି ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀମାନେ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି।
ମିଳିଥିବା ବିଭାଗୀୟ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଜିଲାରେ ୨୧୪୭ଟି ଅଙ୍ଗନୱାଡି କେନ୍ଦ୍ର ମଧ୍ୟରୁ ୧୦୦୦ଟି କେନ୍ଦ୍ରର ନିଜସ୍ବ ଗୃହ ଅଛି। ୭୨ଟି କେନ୍ଦ୍ର ନିର୍ମାଣ ସରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବିଭାଗକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର ହୋଇନାହିଁ। କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ବ୍ଲକ ଅଞ୍ଚଳର ୧୬ଟି, ମହାକାଳପଡ଼ାର ୩୮ଟି ଓ ରାଜନଗର ବ୍ଲକର ୩୪ଟି କେନ୍ଦ୍ରର ନିଜସ୍ବ ଗୃହ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଅଦ୍ୟାବଧି ମଞ୍ଜୁରୀ ମିଳିପାରିନାହିଁ। ଏପରିକି ନିଜସ୍ବ କେନ୍ଦ୍ର ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ମଞ୍ଜୁରୀ ମିଳିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଆଳି ବ୍ଲକ ଅଞ୍ଚଳର ୨୦ଟି, ଡେରାବିଶର ୭ଟି, ଗରଦପୁରର ୪ଟି, କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ାର ୩୩ଟି, ମହାକାଳପଡ଼ାର ୩୨ଟି, ମାର୍ଶାଘାଇର ୩ଟି, ପଟ୍ଟାମୁଣ୍ଡାଇ ବ୍ଲକ ଅଞ୍ଚଳର ୪୩ଟି କେନ୍ଦ୍ରର ଗୃହ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇନାହିଁ। ସେହିପରି ୧୦୦୦ଟି ନିଜସ୍ବ ଗୃହ ମଧ୍ୟରୁ ୩ଟି କେନ୍ଦ୍ରରେ ଅଦ୍ୟାବଧି ରୋଷେଇ ଘର ନିର୍ମାଣ ହୋଇ ନ ଥିବାବେଳେ ୩୩୧ କେନ୍ଦ୍ରରେ ଶୌଚାଳୟ ନାହିଁ। ୨୭୫ଟିରେ ପରିବା ବଗିଚା ନ ଥିବାବେଳେ ଏହି ୧୦୦୦ ଗୃହ ମଧ୍ୟରୁ ୯୫୫ଟି କେନ୍ଦ୍ରକୁ ଅଦ୍ୟାବଧି ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସଂଯୋଗ ହୋଇପାରିନାହିଁ। ଜିଲାର ମୋଟ ୨୧୪୭ କେନ୍ଦ୍ର ଅଧୀନରେ ୯,୯୯୨ ଜଣ ଗର୍ଭବତୀ, ୧୦,୩୭୨ ଜଣ ପ୍ରସୂତି, ୧୦୯୩୩୭ ଜଣ ୬ ମାସରୁ ୬ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିଶୁ ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟର ହିତାଧିକାରୀ ଅଛନ୍ତି। ଏହାବ୍ୟତୀତ ଟିକାକରଣ, ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ, ପ୍ରାକ୍ ଶିକ୍ଷା ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଚାଲିଛି। ନିଜସ୍ବ କେନ୍ଦ୍ରର ଗୃହ ଥିଲେ କରୋନା ସଂକ୍ରମଣ ସମୟରେ ଏହାର ଉପଯୋଗିତା ଅଧିକ ହୋଇଥାନ୍ତା ବୋଲି ସାମାଜିକ କର୍ମୀ ବାନାମ୍ବର ସାହୁ, ମୀର ଅବୁ ଓବେଦା, ପ୍ରତାପ କୁମାର ନାୟକ, ଲକ୍ଷ୍ମୀକାନ୍ତ ନାୟକ, ନିହାର ରଞ୍ଜନ ସାହୁ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ସେମାନେ କହିଛନ୍ତି, ଗୃହ ନିର୍ମାଣ ଏବେ ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ ବିଭାଗର ଗ୍ରାମ୍ୟ ଉନ୍ନୟନ ସଂସ୍ଥା କରୁଛି। ସମନ୍ବିତ ଶିଶୁ ବିକାଶ ବିଭାଗରୁ ୨ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଓ ଏମ୍ଜିଏନ୍ଆରଇଜିଏସ୍ରୁ ୫ ଲକ୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଟଙ୍କା କେନ୍ଦ୍ରର ଗୃହ ନିର୍ମାଣରେ ବ୍ୟୟ ବରାଦ ହୋଇଛି। ଏହାସତ୍ତ୍ୱେ ଗ୍ରାମ୍ୟ ଉନ୍ନୟନ ସଂସ୍ଥା ଗୃହ ନିର୍ମାଣରେ ବିଳମ୍ବ କରୁଥିବାରୁ ଗ୍ରାମ୍ୟ ଉନ୍ନୟନ ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ଏହାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଉ ବୋଲି ସେମାନେ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି। ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଜିଲା ଶିଶୁ ମଙ୍ଗଳ ଉନ୍ନୟନ ଅଧିକାରୀ ଚିନ୍ମୟୀ ରଥ କହିଛନ୍ତି, ଜିଲାର ୧୪୨ଟି କେନ୍ଦ୍ରର ନିଜସ୍ବ ଗୃହ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ସ୍ଥାନ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇପାରିନାହିଁ। ୫୨୩ଟି କେନ୍ଦ୍ରର ନିଜସ୍ବ ଗୃହ ନିର୍ମାଣାଧୀନ ଅଛି। ଖୁବ୍ଶୀଘ୍ର ଅବଶିଷ୍ଟ କେନ୍ଦ୍ରର ନିର୍ମାଣ ଶେଷ ହେବ ବୋଲି ସେ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି।