ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୨୪।୪ : ଭାରତ ଇତିହାସରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ସାରା ଦେଶରେ ଜଳଉତ୍ସର ଗଣନା କରିଛନ୍ତି। ଏହା ଦେଶର ଜଳ ସମ୍ପଦର ଏକ ବିସ୍ତୃତ ତାଲିକା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରାକୃତିକ ତଥା ମନୁଷ୍ୟକୃତ ଜଳ ଉତ୍ସ ଯେପରିକି ପୋଖରୀ, ଟାଙ୍କି, ହ୍ରଦ ଇତ୍ୟାଦି ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ହୋଇଛି ଏବଂ ଜଳ ଉତ୍ସ ଉପରେ ଏନକାଉଣ୍ଟର ଉପରେ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇଛି। ଏହି ଆଧାରରେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଏବଂ ସହରାଞ୍ଚଳର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ତରର ଅତିକ୍ରମଣ ସମ୍ପର୍କରେ ତଥ୍ୟ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି।
ଜଳ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ୨୪ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଜଳ ଉତ୍ସର ଗଣନା ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ କରିଛି। ଏହା ଜଳଭଣ୍ଡାରର ପ୍ରକାର, ସେମାନଙ୍କର ସ୍ଥିତି, ଏନକାଉଣ୍ଟର ସ୍ଥିତି, ବ୍ୟବହାର, ସଂରକ୍ଷଣ କ୍ଷମତା, ଭରିବା ସ୍ଥିତି ଇତ୍ୟାଦି ସହିତ ସମସ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦିଗ ଉପରେ ସୂଚନା ସଂଗ୍ରହ କରିଥିଲା। ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ତଥା ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ସେହି ସମସ୍ତ ଜଳ ସଂସ୍ଥା ଏଥିରେ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ହୋଇଛି ଯାହା ବ୍ୟବହାରରେ ଅଛି କିମ୍ବା ବ୍ୟବହାର ହେଉନାହିଁ। ଜଳ ଉତ୍ସର ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ବ୍ୟବହାର ଯଥା ଜଳସେଚନ, ଶିଳ୍ପ, ମତ୍ସ୍ୟଚାଷ, ଘରୋଇ / ପାନୀୟ ଜଳ, ମନୋରଞ୍ଜନ, ଧାର୍ମିକ, ଭୂତଳ ଜଳ ରିଚାର୍ଜ ଇତ୍ୟାଦି ମଧ୍ୟ ହିସାବରେ ବିଚାରକୁ ନିଆଯାଇଛି।
ଦେଶରେ ୨୪,୨୪,୫୪୦ ଜଳ ଉତ୍ସ ଗଣନା କରାଯାଇଛି। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୯୭.୧ ପ୍ରତିଶତ ଆର୍ଥାତ ୨୩,୫୫,୦୫୫ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଏବଂ କେବଳ ୨.୯ ପ୍ରତିଶତ ଅର୍ଥାତ ୬୯,୪୮୫ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଅଛି। ଜଳ ଉତ୍ସ ସଂଖ୍ୟା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପାଞ୍ଚଟି ରାଜ୍ୟ ହେଉଛି ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ, ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, ଓଡିଶା ଏବଂ ଆସାମ। ଦେଶର ସମୁଦାୟ ଜଳ ଉତ୍ସର ପ୍ରାୟ ୬୩ ପ୍ରତିଶତ ଏସବୁରେ ରାଜ୍ୟରେ ଅଛି। ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଜଳ ଉତ୍ସ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପାଞ୍ଚଟି ରାଜ୍ୟ ହେଉଛି ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ତାମିଲନାଡୁ, କେରଳ, ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ତ୍ରିପୁରା। ସେହିପରି ଜଳ ଉତ୍ସର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପାଞ୍ଚଟି ରାଜ୍ୟ ହେଉଛି ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ, ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, ଓଡିଶା ଏବଂ ଆସାମ।