ଢେଙ୍କାନାଳ ଅଫିସ୍, ୨୯।୬ – ହାତୀମୃତ୍ୟୁ ପରିସଂଖ୍ୟାନର ନକାରାତ୍ମକ ଚିତ୍ରକୁ ନେଇ ଜାତୀୟସ୍ତରରେ ନିନ୍ଦିତ ହେଉଛି ଓଡ଼ିଶା। ଗତ କିଛିଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଆଠଗଡ଼ ବନଖଣ୍ଡର ନିଷିଦ୍ଧାଞ୍ଚଳର ମାଟିତଳୁ ସିରିଜ୍ କଙ୍କାଳ ଠାବ ହେବା ଘଟଣା ଏହି ଐତିହ୍ୟ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଅସ୍ତିତ୍ୱ ପ୍ରତି ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଏସବୁ ଭିତରେ ଗଜରାଜଙ୍କୁ ନେଇ ଢେଙ୍କାନାଳ ଜିଲାରୁ ଆସିଛି ସକାରାତ୍ମକ ଚିତ୍ର। ଜିଲାରେ ହାତୀସଂଖ୍ୟାରେ କ୍ରମାଗତ ବୃଦ୍ଧି ଘଟୁଛି। କିଛି ମାସ ତଳେ ୨୪୦ ହାତୀ ଥିବା ବେଳେ ଏବେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ୨୭୦ରେ ପହଞ୍ଚତ୍ଥିବା ବନ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ସୂଚନା ଦିଆଯାଇଛି।
ଜିଲାର ୮ ରେଞ୍ଜ ମଧ୍ୟରୁ ହିନ୍ଦୋଳରେ ସର୍ବାଧିକ ୨୦୦ ହାତୀ ଅଛନ୍ତି। ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ଏକ ବଡ଼ ପଲରେ ୬୫ ହାତୀ ଦଳବଦ୍ଧ ହୋଇ ରହୁଛନ୍ତି। ଜିଲାର ଥଣ୍ଡା ଜଳବାୟୁ ସୀମାପାର ହାତୀଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରୁଥିବାବେଳେ ସମାନ୍ତରାଳ ଭାବେ ହାତୀ-ମଣିଷ ସଂଘର୍ଷ ମଧ୍ୟ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି। ସେହିପରି ପଲରୁ ପୃଥକ୍ ହୋଇ ଆତଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା ୨୬ଟି ଗୋଟିକିଆ ଦନ୍ତାକୁ ନେଇ ଚିନ୍ତାରେ ପଡ଼ିଛି ବନ ବିଭାଗ।
ଢେଙ୍କାନାଳର ବିଭିନ୍ନ ସଂରକ୍ଷିତ ଜଙ୍ଗଲରେ ୨୪୦ ହାତୀ ରହୁଥିବା କିଛି ମାସ ତଳେ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଥିଲା ବନ ବିଭାଗ। ସାତକୋଶିଆ ଅଭୟାରଣ୍ୟରୁ ଆଉ ୩୦ ହାତୀ ଏବେ ଜିଲାରେ ପ୍ରବେଶ କରିଛନ୍ତି। ବନ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ୨୦୧୭-୧୮ ପରଠାରୁ ବାର୍ଷିକ ହାତୀ ଗଣନା ହୋଇନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ଦୈନିକ ହାତୀଙ୍କ ପ୍ରବେଶ ଏବଂ ପ୍ରସ୍ଥାନକୁ ହିସାବ କରାଯାଉଛି। ତଦନୁଯାୟୀ, ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ ରେଞ୍ଜ୍ରେ ୮, ସଦର ରେଞ୍ଜ୍ରେ ୫, ହିନ୍ଦୋଳ ରେଞ୍ଜ୍ରେ ୬, ମହାବିରୋଡ ରେଞ୍ଜ୍ରେ ୪, କାମାକ୍ଷାନଗର ପଶ୍ଚିମାଞ୍ଚଳ ରେଞ୍ଜ୍ରେ ୩ ଗୋଠଛଡ଼ା ଦନ୍ତା ବିଚରଣ କରୁଥିବା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଛି। ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ ରେଞ୍ଜ୍ରେ ଇତସ୍ତତଃ ହୋଇ ବୁଲୁଥିବା ୮ଟି ଗୋଟିକିଆ ଦନ୍ତା ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ କପିଳାସ ଅଭୟାରଣ୍ୟରେ ୩ଟି ରହୁଛନ୍ତି। ଦଳବଦ୍ଧ ହାତୀପଲ ଅପେକ୍ଷା ଗୋଠଛଡ଼ା ଗୋଟିକିଆ ଦନ୍ତାକୁ ନେଇ ବେଶ୍ ଚିନ୍ତାରେ ପଡ଼ିଛି ବନ ବିଭାଗ। ଏହି ହାତୀମାନେ ଅତ୍ୟଧିକ ହିଂସ୍ର ଆଚରଣ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଛନ୍ତି। ରାତିଅଧିଆ ଜନବସତିକୁ ପଶି ବ୍ୟାପକ କ୍ଷୟକ୍ଷତି କରୁଛନ୍ତି। ମାରିବାକୁ ଗୋଡ଼ାଉଛନ୍ତି। ହିନ୍ଦୋଳ ଏବଂ ସଦର ରେଞ୍ଜ୍ ମଧ୍ୟ ଦେଇ ଯାଇଥିବା ୫୫ନଂ. ଜାତୀୟ ରାଜପଥରେ ହାତୀଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ଯାନବାହନ ଚଳାଚଳ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହେଉଛି। ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ଜୀବନ ପ୍ରତି ବିପଦ ବଢୁଛି। ଗୋଟିକିଆ ଦନ୍ତାଙ୍କ ଗତିବିଧି ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବାକୁ ‘ଗଜସାଥୀ’ ନିୟୋଜିତ କରାଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ଫଳପ୍ରଦ ହୋଇପାରୁନାହିଁ। ୨୦୨୧-୨୨ରେ ଜିଲାରେ ୨୨ଜଣ ହାତୀ ଆକ୍ରମଣ ଶିକାର ହୋଇ ମୃତ୍ୟୁମୁଖରେ ପଡ଼ିଥିବା ବନ ବିଭାଗ ସୂତ୍ରରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି।
ହାତୀ ଉପଦ୍ରବ ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ ଲାଗି ବାଟ ମିଳୁ ନ ଥିବାବେଳେ ହିନ୍ଦୋଳ ରେଞ୍ଜ କନ୍ଧରା ସଂରକ୍ଷିତ ଜଙ୍ଗଲ ସୀମାନ୍ତ ଆଠଗଡ଼ ବନଖଣ୍ଡର ବଡ଼ମ୍ବା, ନରସିଂହପୁର ଜଙ୍ଗଲରେ ଶିକାରୀ ସକ୍ରିୟ ହୋଇଉଠିବା ବନ ବିଭାଗ ପାଇଁ ସତର୍କ ଘଣ୍ଟି ବଜାଇଛି। ଆଠଗଡ଼ ବନଖଣ୍ଡ ହାତୀ ମୃତ୍ୟୁ ଟ୍ରାଜେଡି ପରେ ସୀମାନ୍ତ ବନାଞ୍ଚଳରେ ପାଟ୍ରୋଲିଂ କଡ଼ାକଡ଼ି କରାଯାଇଛି।
ଏ ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ ଜିଲା ବନଖଣ୍ଡ ଅଧିକାରୀ ଡା. ପ୍ରକାଶଚାନ୍ଦ ଗୋଗିନେନି କୁହନ୍ତି, ପ୍ରତିଦିନ ହାତୀ ସଂଖ୍ୟା ଗଣନା କରାଯାଉଛି। ମଙ୍ଗଳବାର ସୁଦ୍ଧା ଜିଲାରେ ୨୭୦ ହାତୀ ଅଛନ୍ତି। ଗୋଠଛଡା ଦନ୍ତା ହାତୀଙ୍କ ଗତିବିଧି ଉପରେ ନଜର ରଖିବାକୁ ‘ଗଜସାଥୀ’ଙ୍କୁ ନିୟୋଜିତ କରାଯାଇଛି। ଢେଙ୍କାନାଳ ସଦର ରେଞ୍ଜ୍ର ରସାସିଂହଠାରୁ ମେରାମଣ୍ଡଳୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୫୫ନଂ. ଜାତୀୟ ରାଜପଥ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କାର୍ଯ୍ୟ ବନ୍ଦ ଥିବାରୁ ହାତୀଙ୍କ ଚଳପ୍ରଚଳ ପାଇଁ ନିର୍ମାଣାଧୀନ ୫ଟି ଅଣ୍ଡରପାସ୍ କାର୍ଯ୍ୟ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଛି।