ରାଜନଗର, ୧୧ା୬(ଡି.ଏନ.ଏ.): ବିଶ୍ୱ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଭିତରକନିକା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର ନଦୀ, ନାଳଗୁଡିକରେ ବାସ କରୁଥିବା ବଉଳା କୁମ୍ଭୀରଙ୍କ ୩୦ଟି ବସା ଶୁକ୍ରବାର ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଛି। ଭିତରକନିକା ଫରେଷ୍ଟ ବ୍ଲକ, ଡାଙ୍ଗମାଳ ଫରେଷ୍ଟ ବ୍ଲକ ଓ କୁମ୍ଭୀର ପ୍ରଜନନ କେନ୍ଦ୍ରରେ ୨୫ଟି ବସା ଚିହ୍ନଟ ସରିଛି। ଏଥିସହ ରାଜନଗର ରେଞ୍ଜ ଅଞ୍ଚଳରେ ୫ଟି ବସା ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଥିବା ଜଣାପଡିଛି। ଟିମ୍ ଗଠନ କରି ଜଙ୍ଗଲ ମଧ୍ୟରେ କୁମ୍ଭୀର ବସା ଚିହ୍ନଟ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଜାରି ରହିଛି। ପ୍ରତିବର୍ଷ ମେ ୧ରୁ ଜୁଲାଇ ୩୧ ତାରିଖ ଯାଏ ଦୀର୍ଘ ୩ ମାସ ଧରି ବଉଳା କୁମ୍ଭୀରଙ୍କ ପ୍ରଜନନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଜାରି ରହିଥାଏ। ମା’ କୁମ୍ଭୀରମାନେ ବସା କରି ଅଣ୍ଡା ଦେବା ସହ ଅଣ୍ଡାରୁ ଛୁଆ ଫୁଟାଇଥାନ୍ତି। ମା’ କୁମ୍ଭୀର ଅନ୍ତଃସତ୍ତ୍ୱା ହେବା ପରେ ଅଣ୍ଡା ଦେବାକୁ ନିରାପଦ ସ୍ଥାନ ଖୋଜିଥାଏ। ନାଳଠାରୁ ଟିକେ ଉଚ୍ଚା ସ୍ଥାନରେ ଯେପରି ଜୁଆର ସମୟରେ ବସା ଭାସି ନ ଯାଏ ସେହିପରି ନିରାପଦ ସ୍ଥାନକୁ ବାଛିଥାଏ। ଖରଖରି ପତ୍ର ଓ କାଟିକୁଟାକୁ ମା’ କୁମ୍ଭୀର ସଂଗ୍ରହ କରି ଦେଢରୁ ୨ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚର ଗଦା କରିଥାଏ। ଏହି ଗଦା ଉପରେ ମା’ କୁମ୍ଭୀର ଅଣ୍ଡା ଦେବା ପରେ ତା’ ଉପରେ ପୁଣି ପତ୍ର ଓ କାଠି କୁଟା ଘୋଡାଇ ରଖିଥାଏ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ମା’ କୁମ୍ଭୀର ୪୦ ରୁ ୫୦ଟି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଣ୍ଡା ଦେଇଥାନ୍ତି। ଅଣ୍ଡା ଦେବାର ୭୫ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଅଣ୍ଡାରୁ ଛୁଆ ବାହାରିଥାଏ। ସବୁଠୁ ବଡକଥା ହେଲା କୁମ୍ଭୀର ଅଣ୍ଡା ଦେବା ପରେ ବସା ଉପରେ, ବସା ପାଖରେ କିମ୍ବା ୫ ରୁ ୧୦ ଫୁଟ ଦୂରତା ମଧ୍ୟରେ ବସାକୁ ଜଗି ରହିଥାଏ। ଏହି ସମୟରେ କୁମ୍ଭୀରମାନେ ଅତ୍ୟଧିକ ହିଂସ୍ର ହୋଇ ଉଠିଥାନ୍ତି। ଏଥିପାଇଁ ବନ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ମେ ୧ରୁ ଜୁଲାଇ ୩୧ ଯାଏ ୩ ମାସ ଧରି ଭିତରକନିକାକୁ ଦେଶ ବିଦେଶର ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ପାଇଁ ବନ୍ଦ ରଖାଯାଇଥାଏ। ଡାଙ୍ଗମାଳ ରେଞ୍ଜ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ୭ଟି ବସା ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଛି। ଚିନ୍ତାମଣି ମହାନ୍ତି କ୍ରିକ୍ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅଧିକ କୁମ୍ଭୀର ବସା ଦେଇଥିବା ଜଣାପଡିଛି। ରାଜନଗର ରେଞ୍ଜର ବରୁଣେଇରେ ୧ ଓ ଗୁପ୍ତିରେ ୪ଟି କୁମ୍ଭୀର ବସା ଆଜିଯାଏ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଛି। ଜୁଲାଇ ୧୫ ତାରିଖ ଯାଏ ଏହି ବସା ଚିହ୍ନଟ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଚାଲିବ ବୋଲି ବନ ବିଭାଗ ସୂତ୍ରରୁ ଜଣାପଡିଛି। ୧୯୭୦ରେ ଏକ ଅନୁଧ୍ୟାନରେ ଭାରତରେ କୁମ୍ଭୀରମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ନଗଣ୍ୟ ବୋଲି ଜଣାପଡିଥିଲା। ପରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର କୃଷି ଓ ଖାଦ୍ୟ ସଂସ୍ଥାର ସହାୟତାରେ କୁମ୍ଭୀର ବଂଶ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ରାଜନଗରରେ ପ୍ରଥମେ ୩୪ଟି ପରିପକ୍ୱ କୁମ୍ଭୀର ସହ ୯୬ଟି ବଉଳା କୁମ୍ଭୀରକୁ ନେଇ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଏବେ ୧୭୮୪ରେ ପହଞ୍ଚତ୍ଛି।