ଆଜି ହେଉଛି ବିଶ୍ୱ ପୁସ୍ତକ ଏବଂ କପିରାଇଟ ଦିବସ। ଏହି ବିଶେଷ ଉତ୍ସବ ଅବସରରେ ପୁସ୍ତକ ଦ୍ୱାରା ଆମକୁ ପ୍ରଦତ୍ତ ଚିରସ୍ଥାୟୀ ମୂଲ୍ୟକୁ ସ୍ମରଣ କରାଇଥାଏ। ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏପ୍ରିଲ ୨୩ ରେ ପାଳନ ହୋଇ ଆସୁଥିବା ଏହି ଦିବସ ଆମର ଅତୀତ ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂଯୋଗ ସ୍ଥାପନ କରିଥାଏ। ଅତୀତ, ବର୍ତ୍ତମାନ ଓ ଭବିଷ୍ୟତ ପିଢ଼ିମାନଙ୍କୁ ସଂସ୍କୃତି ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକର ମହତ୍ତ୍ୱକୁ ଆଲୋକପାତ କରିବା ପାଇଁ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱସ୍ତରରେ ବିଶ୍ୱ ପୁସ୍ତକ ଏବଂ କପିରାଇଟ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଉଛି। ପୁସ୍ତକର ଗଭୀର ପ୍ରଭାବ ଏବଂ ସାମର୍ଥ୍ୟ ଦ୍ୱାରା ଉଭୟ ସାଂସ୍କୃତିକ ଏବଂ ବଂଶାନୁକ୍ରମିକ ଭାବରେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଏକତ୍ର କରିବା ପାଇଁ ଏହି ଦିନ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏହି ଦିବସର କେନ୍ଦ୍ରରେ ୟୁନେସ୍କୋ ଥିବାବେଳେ, ପୁସ୍ତକ ଦୁନିଆର ତିନୋଟି ପ୍ରମୁଖ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଥିବା ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ଅଛନ୍ତି। ସେମାନେ ହେଲେ: ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶକ, ପୁସ୍ତକ ବିକ୍ରେତା ଏବଂ ପାଠାଗାର (ଲାଇବ୍ରେରୀ)। ଏହି ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତିବର୍ଷ ବିଶ୍ୱ ପୁସ୍ତକ ରାଜଧାନୀ (ୱାଲର୍ଡ ବୁକ କ୍ୟାପିଟାଲ) ଚିହ୍ନିତ କରିବା ପାଇଁ ହାତ ମିଳାନ୍ତି। ୱାଲର୍ଡ ବୁକ କ୍ୟାପିଟାଲ ଏକ ଏପରି ପଦକ୍ଷେପ, ଯଦ୍ଦ୍ବାରା ଆଜିର ଦିନଟି ପ୍ରତିବର୍ଷ ଭଳି ଚିର ସ୍ମରଣୀୟ ରହେ ଏବଂ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବହି ପଢ଼ିବା ପ୍ରତି ଭଲପାଇବା ବଢ଼ିଥାଏ।
ଜଗତରେ ଏପ୍ରିଲ ୨୩କୁ ଏକ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦିନ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। କାରଣ ଏହି ଦିନ ୱିଲିୟମ ସେକ୍ସପିୟରଙ୍କ ସମେତ ଇନ୍କା ଗାର୍ସିଲାସୋ ଦେ-ଲା-ଭେଗା ଏବଂ ମିଗୁଏଲ ଡି-ସର୍ଭାଣ୍ଟେସ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଲେଖକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁକୁ ସ୍ମରଣ କରିଥାଏ। ଏହି ଦିନ ବିଶ୍ୱସ୍ତରରେ ବିଭିନ୍ନ ପୁସ୍ତକ ଏବଂ ଲେଖକମାନଙ୍କୁ ଚିହ୍ନିବା ସହ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ପୁସ୍ତକର ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଓ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ୟୁନେସ୍କୋ ଦ୍ୱାରା ୧୯୯୫ରେ ପ୍ୟାରିସ ଠାରେ ଆୟୋଜିତ ସାଧାରଣ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଏପ୍ରିଲ ୨୩କୁ ବିଶ୍ୱ ପୁସ୍ତକ ଏବଂ କପିରାଇଟ ଦିବସ ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା। ବହିର ଅଲୌକିକ ଯାଦୁ ଶକ୍ତିକୁ ଚିହ୍ନିତ କରାଇବା ସହ ପଢ଼ିବାର ସୁଖକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରାଯାଇ ଉକ୍ତ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ। ଏହା ହେଉଛି ସେହିଦିନ ଯାହା କି ପୁସ୍ତକ ଆମ ଜୀବନରେ ଆଣିଥିବା ମୂଲ୍ୟକୁ ଚିହ୍ନିବା ସହିତ ସେମାନଙ୍କର ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ଶକ୍ତିକୁ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ କରାଇଥାଏ। ଆମକୁ ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ପରମ୍ପରା ସହିତ ଯୋଡ଼ିହେବାରେ ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକ ଯେଉଁ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି ତାହା ହୁଏତ ଶବ୍ଦରେ ପ୍ରକାଶ କରିହେବ ନାହିଁ।
ଶତାବ୍ଦୀରେ ଏକ ସମୟରେ ଯେତେବେଳେ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଆମ ସୂଚନା ବ୍ୟବହାରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଛି, ତଥାପି ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକ ଆମ ଜୀବନର ଏକ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ଅଙ୍ଗ ହୋଇ ରହିଆସିଛି। ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକ ଆମ ଜୀବନରେ ପ୍ରେରଣା, ଜ୍ଞାନ ଏବଂ ମନୋରଞ୍ଜନର ଉତ୍ସ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି। ପୁସ୍ତକ ହେଉଛିି ସମାଜର ମୂଳଦୁଆ ସଦୃଶ, ଯାହା ଉପରେ ଆମର ବୌଦ୍ଧିକ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟ ସବୁ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ି । କାହାଣୀ କହିବା ପାଇଁ ଏକ ମାଧ୍ୟମ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ପୁସ୍ତକ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ମାନବ ଅଭିଜ୍ଞତାର ଜଟିଳତାକୁ ସମୟ ଏବଂ ସ୍ଥାନ ସହ ଖାପ ଖୁଆଇ ଅତିକ୍ରମ କରିବାର ଅତୁଳନୀୟ ସାମର୍ଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ। ବିଶ୍ୱ ପୁସ୍ତକ ଏବଂ କପିରାଇଟ ଦିବସ ଅବସରରେ, ଆସନ୍ତୁ ଆମେ ସଭିଏ ଏକାଠି ହୋଇ ପୁସ୍ତକ ଜଗତ ବିଷୟରେ ଜାଣିବା। ପୁସ୍ତକର ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ସମ୍ମାନ କରିବା ସହ ପଢ଼ିବାର ଆନନ୍ଦ ନେବା ଏବଂ ପୁସ୍ତକର ଏହିପରି ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ଶକ୍ତିକୁ ଆମ ଜୀବନରେ ପାଳନ କରିବା। ପୁସ୍ତକ ସହ କପିରାଇଟର ମହତ୍ତ୍ୱକୁ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବା ଦରକାର, କାରଣ ଲେଖକଙ୍କ ସୃଜନଶୀଳ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ସହିତ ଆମ ଜୀବନକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରୁଥିବା ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରକାଶନ ଜାରି ରଖିବା ପାଇଁ ଏହା ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥାଏ। ଏହି ବର୍ଷର ବିଶ୍ୱ ପୁସ୍ତକ ଏବଂ କପିରାଇଟ ଦିବସ ପାଇଁ ୟୁନେସ୍କୋର ବିଷୟବସ୍ତୁ (ଥିମ) ରହିଛି ସ୍ବଦେଶୀ ଭାଷା, ଯାହା ସମଗ୍ର ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡରେ ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାଷାମାନଙ୍କର ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଗ୍ରଗତି ହେବ। ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ସ୍ବଦେଶୀ ସଂସ୍କୃତିର ବିବିଧତା, ସମୃଦ୍ଧତା ଏବଂ ବିଶ୍ୱର ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟରେ ସେମାନଙ୍କର ଅବଦାନକୁ ଚିହ୍ନିବା ଏବଂ ପାଳନ କରିବାରେ ଏକ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିବ। ଗତ ବର୍ଷ, ସ୍ବଦେଶୀ ଭାଷାର ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଦଶନ୍ଧି (୨୦୨୨-୨୦୨୩) ପାଳନ କରିବା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ବହୁଭାଷିତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ସହ ଭାଷା ବିବିଧତାକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ବର୍ତ୍ତମାନ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ପ୍ରାଥମିକତା ପାଲଟି ଯାଇଛି। ୨୦୨୩ ବିଶ୍ୱ ପୁସ୍ତକ ଏବଂ କପିରାଇଟ ଦିବସର ବିଷୟବସ୍ତୁ (ଥିମ)ଟି ଏହିପରି ଭାବେ ନିର୍ମିିତ ହୋଇଛି, ଯାହା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ସମାଜ ଗଠନ, ସାଂସ୍କୃତିକ ବିବିଧତା ଏବଂ ନିରନ୍ତର ବିକାଶରେ ସ୍ବଦେଶୀ ଭାଷାଗୁଡ଼ିକର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକାକୁ ଦର୍ଶାଉଅଛି।
କରି ଭାଷା ବିଲୁପ୍ତ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ମଧ୍ୟରେ ୨୦୨୩ ବିଶ୍ୱ ପୁସ୍ତକ ଏବଂ କପିରାଇଟ ଦିବସ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଭାଷା ବିବିଧତାକୁ ସୁରକ୍ଷା ତଥା ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରୁଛି। ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାଷାର ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ପୁନଃ ଜୀବୀକରଣ, ସ୍ବଦେଶୀ ସଂସ୍କୃତିର ସମୃଦ୍ଧ ଐତିହ୍ୟକୁ ପାଳନ କରିବା ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀ ସମାଜ ଗଠନ କରିବାରେ ଆମର ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିବା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ଏକ ଆହ୍ବାନ। ଯେହେତୁ ଆମେ ୨୦୨୩ ବିଶ୍ୱ ପୁସ୍ତକ ଏବଂ କପିରାଇଟ ଦିବସର ବିଷୟବସ୍ତୁ ପାଳନ କରୁଛୁ, ଆମକୁ ସ୍ବୀକାର କରିବାକୁ ହେବ ଯେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ତଥା ସ୍ଥାୟୀ ସମାଜ ଗଠନ କରିବାରେ ସ୍ବଦେଶୀ ଭାଷାର ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ସ୍ବଦେଶୀ ଭାଷାକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ସହ ଭାଷା ଶିଖିବା, ଭାଷା ପୁନର୍ଜୀବନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ନିଜକୁ ବିନିଯୋଗ କରିବା ଏବଂ ସ୍ବଦେଶୀ ସଂସ୍କୃତିର ସମୃଦ୍ଧ ଐତିହ୍ୟକୁ ପାଳନ କରି ଆମେ ଏହା ନିଶ୍ଚିତ କରିପାରିବା।
-ସତ୍ୟଜିତ ନାୟକ,
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ
ମୋ: ୭୦୦୮୨୬୮୧୫୫