ଯେଉଁମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ବିପଦର ଆଶଙ୍କା ଥାଏ ସେମାନେ ହୁଏତ ଆତ୍ମଗୋପନ କରିଥାନ୍ତି କିମ୍ବା ମେଳିବାନ୍ଧି ରହିଥାନ୍ତି। ଅନୁରୂପ ଘଟଣା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ଓ ବିହାରରେ। ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହେମନ୍ତ ସୋରେନ୍ ଇସ୍ତଫା ଦେଲାପରେ ଘୋଡ଼ାବେପାରର ଆଶଙ୍କାକରି ଜେଏମ୍ଏମ୍ର ବିଧାୟକମାନେ ହାଇଦ୍ରାବାଦରେ ମେଳିବାନ୍ଧି ରହିଲେ। ଆସ୍ଥା ଭୋଟ ଦିନ ସେମାନେ ରାଞ୍ଚତ୍ ଫେରିଥିଲେ। ସେହିପରି ନୀତୀଶ୍ କୁମାର ଆସ୍ଥା ଭୋଟର ପ୍ରମାଣ ଦେବା ପୂର୍ବରୁ ଭାଜପା ତା’ ବିଧାୟକମାନଙ୍କୁ ବୋଦ୍ଧଗୟାରେ, ଜେଡିୟୁ ତା’ର ବିଧାୟକମାନଙ୍କୁ ପାଟଣାର ଚାଣକ୍ୟ ହୋଟେଲରେ ଏବଂ ଆର୍ଜେଡି ତା’ ବିଧାୟକମାନଙ୍କୁ ତେଜସ୍ବୀ ଯାଦବଙ୍କ ଘରେ ରଖିଥିଲା। ସମସ୍ତେ ନଜରବନ୍ଦୀ! ଏଠାରେ ଗୋଟିଏ ପ୍ରଶ୍ନ ମନକୁ ଆସେ ଆମ ବିଧାୟକ-ସାଂସଦମାନେ କ’ଣ ଏତେ ଶସ୍ତା ଯେ ତାଙ୍କୁ କେହି ଜଣେ ବି ସଉଦାପତ୍ର ଭଳି କିଣି ନେଇପାରିବ? କିଣି ନେଇଗଲେ ମଧ୍ୟ। ଆର୍ଜେଡିର ୩ ବିଧାୟକ ଆସ୍ଥା ଭୋଟ ବେଳେ ଏନ୍ଡିଏ ବେଞ୍ଚ୍ରେ ବସିଥିବାର ଦେଖାଯାଇଥିଲା।
୨୦୦୦ ମସିହାଠାରୁ ନୀତୀଶ୍ କୁମାର ଆର୍ଜେଡି ଓ ଏନ୍ଡିଏ ମଧ୍ୟରେ ୯ଥର ଏପଟ ସେପଟ ହୋଇଛନ୍ତି। ୨୦୧୭ରେ ନୀତୀଶ୍ ମହାଗଠବନ୍ଧନ ପରିତ୍ୟାଗ କରିବାରୁ ଲାଲୁ ପ୍ରସାଦ ତାଙ୍କୁ ‘ପଲ୍ଟୁ ରାମ’ ଉପାଧିଟିଏ ଦେଇଥିଲେ। ପୁନର୍ବାର ୨୦୨୨ରେ ଭାଜପା ସହ ମେଣ୍ଟ ଛାଡ଼ି ଆର୍ଜେଡି ସହ ହାତ ମିଳାଇବାରୁ ଅମିତ୍ ଶାହା ସେହି ‘ପଲ୍ଟୁ ରାମ’ ଉପାଧିକୁ ଦୋହରାଇଥିଲେ। ଏବେ ଭାଜପା ପାଇଁ ସେ ଆଉ ‘ପଲ୍ଟୁ ରାମ’ ହୋଇ ରହିନାହାନ୍ତି। କ୍ଷମତାର ମୋହ ନୀତୀଶ୍ କୁମାରଙ୍କୁ ନବମ ଥର ଲାଗି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କରାଇପାରିଲା।
ଗତମାସରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଚଣ୍ଡିଗଡ଼ ମେୟର ନିର୍ବାଚନରେ ରିଟର୍ନିଂ ଅଫିସର ଆଠଖଣ୍ଡ ଭୋଟ ହାତସଫେଇ କରିଦେବାରୁ କଂଗ୍ରେସ-ଆପ୍ ପ୍ରାର୍ଥୀ ପରାସ୍ତ ହେଲେ ଏବଂ ଭାଜପା ପ୍ରାର୍ଥୀ ବିଜୟୀ ହେଲେ। ପ୍ରକାଶଥାଉ କି ସମ୍ପୃକ୍ତ ରିଟର୍ନିଂ ଅଫିସର ପୂର୍ବରୁ ଭାଜପାର ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ସଂଗଠନର ସଭାପତି ଥିଲେ। ସୁପ୍ରିମ୍କୋର୍ଟ ଏଥିରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରି ‘ଗଣତନ୍ତ୍ରକୁ ହତ୍ୟା କରିବାକୁ ଦିଆଯିବ ନାହିଁ ‘ ବୋଲି ଟିପ୍ପଣୀ ଦେଇଥିଲେ। ୨୦୨୨ ଜାନୁଆରୀ ୩୦ରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଏକନାଥ ସିନ୍ଦେଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କରାଇବା ପଛରେ ଉଭୟ ରାଜ୍ୟପାଳ ଓ ବାଚସ୍ପତିଙ୍କ ଅସାଧୁ ଉଦ୍ୟମ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲା। ସୁପ୍ରିମ୍କୋର୍ଟ ମଧ୍ୟ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ‘ଅବୈଧ’ ବୋଲି ଟିପ୍ପଣୀ ଦେଇଥିଲେ। ୨୦୧୯ରେ କର୍ନାଟକରେ ଜେଡି(ଏସ୍)ର ଅଯୋଗ୍ୟ ଘୋଷିତ ୧୬ ବିଧାୟକ କଂଗ୍ରେସଠାରୁ ସମର୍ଥନ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରି ଭାଜପାକୁ ସମର୍ଥନ ଦେବାରୁ ସରକାରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଥିଲା। ଏହି ଘଟଣାଟିରେ ଘୋଡ଼ା ବେପାର ହୋଇଥିବାର ନିଶ୍ଚିତ ହୋଇଥିଲା।
ଷାଠିଏ ଦଶକରୁ ଭାରତୀୟ ରାଜନୀତିରେ ଏପରି ଘୋଡ଼ାବେପାର ଚାଲିଆସିଛି। ୧୯୮୫ରେ ଦଳବଦଳ ନିରୋଧ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ ସତ୍ତ୍ୱେ ଅବସ୍ଥାର ସେମିତି କିଛି ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଉନ୍ନତି ଘଟିନାହିଁ। ଏହା ପଛରେ ଏକ ମଜାଦାର ଘଟଣା ରହିଛି। ହରିୟାଣାର ହସନ୍ପୁର ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀର ଗୟା ଲାଲ୍ ନାମକ ବିଧାୟକ ସ୍ବାଧୀନ ଭାବେ ଜିତିଥିଲେ। କିଛିଦିନ ପରେ ସେ କଂଗ୍ରେସ ଦଳରେ ସାମିଲ ହେଲେ। କଂଗ୍ରେସରୁ ଜନତା ପାର୍ଟି, ଜନତା ପାର୍ଟିରୁ କଂଗ୍ରେସ- ଗୟା ଲାଲ୍ ୧୫ ଦିନ ଭିତରେ ୩ ଥର ଦଳ ବଦଳ କଲେ। ପୁଣି ଏକ ଘଟଣା କ୍ରମରେ ସେ ମାତ୍ର ୯ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ କଂଗ୍ରେସରୁ ଜନତା ପାର୍ଟିକୁ ଯାଇ ପୁଣି କଂଗ୍ରେସକୁ ଫେରିଆସିଲେ। ଏକ ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀରେ କଂଗ୍ରେସର ରାଓ ବୀରେନ୍ଦ୍ର ସିଂ ଗୟା ଲାଲ୍ଙ୍କୁ ଉପସ୍ଥିତ କରାଇ କହିଲେ-‘ଗୟା ରାମ୍ ଅବ୍ ଆୟା ରାମ୍ ଥେ।’ ସେବେଠାରୁ ‘ଆୟା ରାମ୍, ଗୟା ରାମ୍’ ଉକ୍ତିଟି ପ୍ରବାଦରୂପେ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଆସିଲା।
୧୯୬୭ରେ ହରିୟାଣାରେ ପ୍ରଥମେ ‘ଘୋଡ଼ାବେପାର’ ବ୍ୟାପକ ଭାବେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। କିଏ କେତେବେଳେ କେଉଁ ଦଳ ପାଖରେ କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କାରେ ମୁଣ୍ଡ ବିକିଲେ ତାହା ଜଣାପଡ଼ିଲା ନାହିଁ। ଉପର ବର୍ଣ୍ଣିତ ଗୟା ଲାଲ୍ ଘଟଣା ଏକ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତମାତ୍ର। ଫଳତଃ ହରିୟାଣା ବିଧାନସଭା ଭାଙ୍ଗିଯାଇ ପୁନର୍ବାର ୧୯୬୮ରେ ନିର୍ବାଚନ ହୋଇଥିଲା।
– ରବିନାରାୟଣ ସାମଲ
ମୋ: ୭୯୭୫୦୪୬୪୮୬