ମହିଳା ସଶକ୍ତୀକରଣର ବଳିଷ୍ଠ ବାହକ

ସୌରଜିତ ପ୍ରଧାନୀ

ସମାଜରେ ଏମିତି କିଛି ଉପାଦାନ ଥାଏ, ଯାହା ସବୁବେଳେ ଅବହେଳିତ ହେବା ଦେଖାଦେଇଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମାଜ, ରାଜ୍ୟ ଓ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ମୌଳିକ ଅଧିକାର ରହିଛି, କିନ୍ତୁ ଏହି ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକର ଅଧିକାର ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନତାର ଅଭାବ ରହିଛି। ଯଦି ଆମେ ସମାଜରୁ ଏଭଳି ଜିନିଷକୁ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ କରିବୁ, ତା’ହେଲେ ମହିଳାମାନେ ଏହି ତାଲିକାରେ ଶୀର୍ଷରେ ରହିବେ। ବାସ୍ତବରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମାଜରେ ମହିଳା ହିଁ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ବହନ କରିଥାନ୍ତି। ଏହି କଥାକୁ ସମସ୍ତେ ଜାଣିଥିଲେ ମଧ୍ୟ କେହି ମାନିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନୁହନ୍ତି। ଫଳରେ ମହିଳାଙ୍କୁ ଯେଉଁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଉଥିଲା ଆଜିର ସମାଜରେ ତାହା ହ୍ରାସ ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି।
ସଶକ୍ତୀକରଣର ପ୍ରକୃତ ପରିଭାଷା ହେଉଛି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବା। ମହିଳା ସଶକ୍ତୀକରଣକୁ ନେଇ ଯୁଗ ଯୁଗ ଧରି ଚର୍ଚ୍ଚା ଲାଗି ରହିଛି। ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ଯେ, ନାରୀବାଦ ଓ ସଶକ୍ତୀକରଣ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ରହିଛି। ତେବେ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବା ପାଇଁ ଶିକ୍ଷା ଓ ଆର୍ଥିକ ସ୍ବାଧୀନତା ସବୁଠାରୁ ବଳିଷ୍ଠ ବାହକ। କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିର ଆମତ୍ନିର୍ଭରଶୀଳତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ଘର ଭିତରେ ଏବଂ ବାହାରେ ନିୟୁକ୍ତିର ବହୁତ ଭୂମିକା ରହିଛି।
ନିକଟରେ ପ୍ରକାଶିତ ଜାତୀୟ ପରିବାର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ତଥ୍ୟ ଆର୍ଥିକ ସଶକ୍ତୀକରଣ ଏବଂ ସାମାଜିକ ସଶକ୍ତୀକରଣ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସମ୍ପର୍କ ଦର୍ଶାଯାଇଛି। ରିପୋର୍ଟରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ, ସମସ୍ତ ବିବାହିତ ମହିଳାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଯେଉଁ ମହିଳାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆୟ ରହିଛି, ସେମାନଙ୍କ ପରିବାରରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସମାନ ମତ ରହିଛି। ଏହା ସୂଚିତ କରେ ଯେ, କର୍ମଜୀବୀ ମହିଳାମାନେ ଏକ ପାରମ୍ପରିକ ଭାରତୀୟ ସମାଜର ସାମାଜିକ ନିୟମକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରନ୍ତି। ରୋଜଗାର ନ ଥିବା ମହିଳାମାନେ ପରିବାରର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା ପାଇଁ ନିଜ ସ୍ବାମୀ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କାହା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥାନ୍ତି।
ଏହା ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ, ଆମ ସମାଜରେ ନାରୀ ସଶକ୍ତୀକରଣ କିମ୍ବା ନାରୀ ମୁକ୍ତି ଆଣିବା ପାଇଁ ଏକ ପାରିବାରିକ ଢାଞ୍ଚା ମଧ୍ୟରେ ଜଣେ ମହିଳାଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ସ୍ବାଧୀନତା ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ। ତେବେ ପରିବାରରେ ମହିଳାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା ବାସ୍ତବରେ ଏକ ଅତ୍ୟଧିକ ଆକଳନ ହୋଇପାରେ। ସେମାନେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାରେ ଭାଗ ନେଇପାରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଅନ୍ତିମ ନିଷ୍ପତ୍ତି କେବଳ ପୁରୁଷ ସଦସ୍ୟମାନେ ନିଅନ୍ତି। ରିପୋର୍ଟରେ ଏହା ମଧ୍ୟ ସ୍ପଷ୍ଟ କରାଯାଇଛି ଯେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା ପ୍ରକ୍ରିୟା ମହିଳାଙ୍କ ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ। ସେମାନେ ଗର୍ଭନିରୋଧ, ନିଜ ପାଇଁ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟସେବା ସୁବିଧା ଏବଂ ବନ୍ଧୁ ଓ ପରିବାର ଲୋକଙ୍କୁ ଭେଟିବା ଭଳି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି। ତଥ୍ୟ କହୁଛି ୧୭% ମହିଳା ଆୟ କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା ନାହିଁ, ସ୍ବାମୀ କେବଳ ସେମାନଙ୍କ ତରଫରୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଅନ୍ତି। ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ଯେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଆୟ ଅପେକ୍ଷା ମହିଳାଙ୍କ ଶିକ୍ଷାଗତ ସ୍ତର ଆଗରେ ରହିଛି।
ରିପୋର୍ଟର ଅନ୍ୟ ଏକ ଦିଗ ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ, ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷିତ ପୁରୁଷଙ୍କ ସହ ବିବାହ କରିଥିବା ମହିଳାମାନଙ୍କର ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅଧିକ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ରହିଛି। ଶିକ୍ଷିତ ପୁରୁଷମାନେ ଅଧିକ ସଚେତନ ଓ ଖୋଲା ମନର ହୋଇଥାନ୍ତି। ଶିକ୍ଷା ସମାଜ, ସାମାଜିକ ମାନଦଣ୍ଡ ଏବଂ ସାମାଜିକ ଗଠନକୁ ବୁଝାଇବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ। ଏମାନେ ନିଜ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ନିଜର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଓ ମାନସିକତାକୁ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ଦେଇଥାନ୍ତି। ଚତୁର୍ଥ ଦୃଶ୍ୟଟି ହେଉଛି ସ୍ବାମୀଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ସ୍ତ୍ରୀ ଅଧିକ ଶିକ୍ଷିତ। ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ପରିବାରର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାରେ ଅଧିକ ଭାଗୀଦାରିତା ସୃଷ୍ଟି କରେ ନାହିଁ।
ଜାତୀୟ ପରିବାର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସର୍ବେକ୍ଷଣର ଫଳାଫଳ ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଆନ୍ତଃଗୃହ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାରେ ଶିକ୍ଷା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। ମହିଳାମାନେ ରୋଜଗାର କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ ଏହି ଭାଗୀଦାରି ସାମାନ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଏହା ସେତେବେଳେ ସତ ହୋଇ ନ ଥାଏ ଯେତେବେଳେ ସ୍ତ୍ରୀମାନେ ନିଜ ସ୍ବାମୀଙ୍କଠାରୁ ଅଧିକ ଶିକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଆନ୍ତି। ଏହି ଘଟଣାଟିର ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ଯୁକ୍ତିୟୁକ୍ତତା ହେଉଛି ଯେ ଶିକ୍ଷା ବିନା ମହିଳାମାନେ ଅଧିକ ଆୟ କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ମତକୁ ପ୍ରୟୋଗ କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ।
ମହିଳାମାନଙ୍କର ନିଜସ୍ବ ଶିକ୍ଷା ସ୍ତର, ରୋଜଗାର, ସେମାନଙ୍କ ସ୍ବାମୀମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ସ୍ତର ମହିଳା ସଶକ୍ତୀକରଣ ଏବଂ ଲିଙ୍ଗଗତ ସମାନତା ପାଇଁ ସହାୟକ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ ହୁଏ। ଆମ ସମାଜରେ ଯେକୌଣସି ମହିଳାଙ୍କ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷା ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ। ଆର୍ଥିକ ସ୍ବାଧୀନତା ତଥା ଆର୍ଥିକ ସଶକ୍ତୀକରଣ ସେମାନଙ୍କୁ ଉଭୟ ଶାରୀରିକ ଓ ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ସକ୍ଷମ କରିଥାଏ।
ତେଣୁ ଲିଙ୍ଗଗତ ନିରପେକ୍ଷ ସମତାଭିତ୍ତିକ ସମାଜ ଗଠନ ପାଇଁ ମହିଳାମାନଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏହାସହ ଅଧିକ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଦରକାର। ଉଭୟ ପୁରୁଷ ଓ ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ସୁଯୋଗର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି। ଏଣୁ ମହିଳାମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା ଓ ଆର୍ଥିକ ସ୍ବାଧୀନତାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଲେ ତାହା ସମାଜକୁ ଲିଙ୍ଗଗତ ସମାନତା ଏବଂ ମହିଳା ସଶକ୍ତୀକରଣ ଦିଗରେ ନେଇଯିବ।
ପ୍ଲଟ ନଂ. ୧୩୭, ଜିଲା କେନ୍ଦ୍ର, ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରପୁର, ଭୁବନେଶ୍ୱର
ମୋ-୯୯୬୭୧୦୨୨୬୪


Enter your email to get our daily news in your inbox.

All Right Reserved By Dharitri.Com

କୃତଜ୍ଞତାର ସ୍ବର

ବୁଝିଲ ବନ୍ଧୁ, ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦରୁ ଆମେ ଏ ଜୀବନ ପ୍ରାପ୍ତ ହେଇଛେ ସତ, ହେଲେ ଆମ ଜୀବନରେ ଆମ ମା’ବାପା, ଭାଇ ବନ୍ଧୁ, ପୃଥିବୀ, ଆକାଶ,...

ଆଚାର୍ଯ୍ୟ, ଅବଧାନ ଓ ଶିକ୍ଷକ

ବୈଦିକ ଯୁଗରେ ଅରଣ୍ୟରେ ଥିବା ଋଷିମାନଙ୍କର ଆଶ୍ରମଗୁଡ଼ିକ ଥିଲା ବିଦ୍ୟାଦାନର କେନ୍ଦ୍ର। ଧନୀ, ଗରିବ, ରାଜପୁତ୍ର ସମସ୍ତେ ସେଠାରେ ଏକତ୍ର ବିଦ୍ୟାଗ୍ରହଣ କରୁଥିଲେ। ସନ୍ଦିପନୀ ଉଭୟ...

ସମ୍ପ୍ରସାରଣର ଶାସନ

ମୋଦି ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱିତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକାଳରୁ ଅବସର ପରେ ବରିଷ୍ଠ ସିଭିଲ ସର୍ଭାଣ୍ଟଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ପଦବୀରେ ଅବସ୍ଥାପିତ କରାଯାଇଆସୁଛି। ମୋଦି ସରକାର କ୍ଷମତାକୁ ଫେରିବାର ସପ୍ତାହକ ପରେ...

ସଦ୍‌ଗୁରୁ ଓ ସତ୍‌ନାମ

ଆମର ଗୋଟାଏ ଦୋଷ ଯେ, କିଛି ନ ବୁଝି, ମହାପୁରୁଷଙ୍କ ଉପରେ ମୂଳରୁ ଭରଷା କରୁ। ଭଗବତ୍‌ ଶକ୍ତିରେ ଅଲୌକିକ ଭାବରେ ସବୁ ସେ କରିଦେବେ...

ବିଷମୁକ୍ତ ହେବ କି ଭାତହାଣ୍ଡି

ମ୍ପ୍ରତିକ ସମୟକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକଲେ କୃଷି ହିଁ ଆମ ଭବିଷ୍ୟତ ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରେ। ଏହି କୃଷି ଆମ ଅର୍ଥନୀତିର ସଂସ୍କାରକ। ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ସତୁରି ଭାଗରୁ ଅଧିକ...

ଟ୍ରମ୍ପ୍‌ ଓ କପ୍‌ ସମ୍ମିଳନୀ

ଆମେରିକାର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନରେ ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ୍‌ଙ୍କ ବିଜୟ ବକୁରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସମ୍ମିଳନୀ (କପ୍‌୨୯) ଉପରେ କଳାବାଦଲ ଛାଇ ଦେଇଛି। ଏକଥା...

ପୋଷଣୀୟ ମତ୍ସ୍ୟକ୍ଷେତ୍ର

ଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୀତି, ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟ, ନିଯୁକ୍ତି ଓ ସର୍ବୋପରି ପରିବେଶ ପ୍ରତି ମତ୍ସ୍ୟ ସମ୍ପଦର ଅବଦାନ ଓ ଏହାର ଗୁରୁତ୍ୱ ନିଦର୍ଶନ ପାଇଁ ବିଶ୍ୱ ମତ୍ସ୍ୟ...

ଦୁର୍ନୀତିର ବଳୟ

ଆଜି ଘରେ, ବାହାରେ, ରାଜ୍ୟରେ, ଦେଶ ଭିତରେ ଓ ଦେଶ ବାହାରେ ‘ଦୁର୍ନୀତି’ ତା’ର କାୟା ବିସ୍ତାର କରି ଚାଲିଛି। ଏହାକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ଶପଥ...

Advertisement
Dharitri Youth Conclave 2024

ଧରିତ୍ରୀ କାର୍ଟୁନ

Archives
Model This Week

ପିଲାଙ୍କ ଧରିତ୍ରୀ

Why Dharitri