ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୨୫।୭ : ଜାତ ଭିତ୍ତିକ ଜନଗଣନାକୁ ନେଇ ଦେଶରେ ପୁଣି ଥରେ ଆଲୋଚନା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ଏଥର ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି କଂଗ୍ରେସ। ବାସ୍ତବରେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ କଂଗ୍ରେସ ଘୋଷଣା କରିଛି ଦଳ ସରକାର ଗଠନ କଲେ ରାଜ୍ୟରେ ଜାତି ଭିତ୍ତିକ ଜନଗଣନା କରାଯିବ। ଏହି ସମୟରେ, ଜନଗଣନା ସମ୍ପର୍କରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଲୋକସଭାରେ ସ୍ଥିତି ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି। ସରକାର କହିଛନ୍ତି ସ୍ବାଧୀନତା ପରେ ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି ଓ ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତି(ଏସସି-ଏସଟି)ଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ କୌଣସି ଜାତିଙ୍କର ଜନଗଣନା କରାଯାଇ ନାହିଁ।
ସେ କହିଛନ୍ତି ଜନଗଣନା ସେହି ଜାତି ଏବଂ ଜନଜାତିଙ୍କୁ ଗଣନା କରିଥାଏ ଯେଉଁମାନେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭାବରେ ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି (ଏସସି) ଏବଂ ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତି (ଏସଟି) ଭାବରେ ସମ୍ବିଧାନ (ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି) ଅର୍ଡର, ୧୯୫୦ ଏବଂ ସମ୍ବିଧାନ (ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତି) ଆଦେଶ, ୧୯୫୦ ଅନୁଯାୟୀ ସମୟ ସମୟରେ ସଂଶୋଧିତ ହୋଇଥାଏ।
ଜାତି ସର୍ବେକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଦୁଇଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଶେଷ କରିବାକୁ ବିହାର ସରକାର ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ଜାନୁଆରୀରେ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ସମାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ତା’ପରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ୧୫ ଏପ୍ରିଲରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ୧୫ ମଇ ସୁଦ୍ଧା ଶେଷ ହୋଇଥିଲା। ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଲୋକଙ୍କ ଘର ଗଣନା କରାଯାଇଥିଲା। ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଜାତି ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ଜନଗଣନା କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏଥିରେ ଲୋକଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ସ୍ତର, ଚାକିରି (ବେସରକାରୀ, ସରକାରୀ, ଗେଜେଟେଡ, ଅଣ-ଗେଜେଟେଡ ଇତ୍ୟାଦି), କାର୍ (ବର୍ଗ), ମୋବାଇଲ, କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରୋଜଗାରର ମାଧ୍ୟମ, ପରିବାରରେ କେତେ ରୋଜଗାରକାରୀ ସଦସ୍ୟ ଅଛନ୍ତି, କେତେଜଣ ବ୍ୟକ୍ତି ଉପରେ ର୍ନିଭରଶୀଳ, ମୂଳ ଜାତି, ଉପ-ଜାତି, ଉପ-ଜାତି, ଗାଁର ଜାତି, ଜାତି ପ୍ରମାଣପତ୍ର ପଚରାଯାଇଥିଲା। ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ମେ 15 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିବାକୁ ଥିଲା। ଯାହା ପାଟନା ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ମେ ୧୫ ରେ ରହିଥିଲା। ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ବିରୋଧରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନୀତୀଶ କୁମାରଙ୍କ ସରକାର ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଏକ ପିଟିଶନ ଦାଖଲ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ କୋର୍ଟ ଏହାକୁ ଖାରଜ କରିଥିଲେ। ଜୁଲାଇ ୨୧ ରେ କୋର୍ଟ କହିଥିଲେ ପାଟନା ହାଇକୋର୍ଟ ଜୁଲାଇ ୭ ରେ ଏହାର ରାୟ ସଂରକ୍ଷିତ ରଖିଛନ୍ତି।
ବିହାର ସରକାରଙ୍କ ଜନଗଣନା ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇବାବେଳେ ପାଟନା ହାଇକୋର୍ଟ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି। କୋର୍ଟ କହିଥିଲେ, ’ଆମେ ଜାତିଗତ ସର୍ଭେ କରିବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ପାଖରେ କୌଣସି କ୍ଷମତା ନାହିଁ।’ ଏଥି ସହିତ କୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଏହା ବର୍ତ୍ତମାନ ଅଭ୍ୟାସ କରୁଛି, ଯାହା ଜନଗଣନା ପରି ହେବ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସଂସଦର କ୍ଷମତାର ଉଲ୍ଲଂଘନ ହେବ। ଏଥି ସହିତ ଆଇନ ତଥା ସାମ୍ବିଧାନିକ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ମଧ୍ୟ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି ଜନଗଣନା ପ୍ରକ୍ରିୟା ୟୁନିଅନ ତାଲିକା ଅଧୀନରେ ଥିବାରୁ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକର ଏହା କରିବାର ଅଧିକାର ନାହିଁ। ସେମାନେ କେବଳ ଜନସଂଖ୍ୟା ସଂଖ୍ୟା କିମ୍ବା ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିପାରିବେ ।