ଦୀର୍ଘ ୫ ଦଶନ୍ଧି ଧରି ତାଙ୍କର ସାହିତ୍ୟ ସାଧନା ଜାରି ରହିଛି। ସାହିତ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ଦିଗରେ ସେ କଲମ ଚାଳନା କରି ରଚନା କରିଛନ୍ତି ଏକାଧିକ ପୁସ୍ତକ। ଏକାଧାରରେ ସେ ଜଣେ ମଞ୍ଚକଳାକାର, କବି, ଗାଳ୍ପିକ, ନାଟ୍ୟକାର, ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ, ଶିକ୍ଷାବିତ୍, ସମାଲୋଚକ, ଦାର୍ଶନିକ ଓ ଐତିହାସିକ ପୁସ୍ତକର ରଚୟିତା। ତାଙ୍କର ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରତିଭା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଅନୁଷ୍ଠାନ ତରଫରୁ ତାଙ୍କୁ ମିଳିଛି ଅନେକ ପୁରସ୍କାର ଆଉ ସମ୍ମାନ। ସେ ହେଲେ ଡ. ଅଭିମନ୍ୟୁ ଜେନା। ଜନ୍ମ ୧୯୬୦ ଏପ୍ରିଲ ୧୫ରେ । ପିତା ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଜେନା, ମା’ଙ୍କ ନାମ ଜମ୍ବୁ ଦେବୀ। ଘର ପୁରୀ ଜିଲା କୃଷ୍ଣପ୍ରସାଦ ବ୍ଲକର ବଡ଼ଝାଡ଼ ଗ୍ରାମରେ । ସେ କୁହନ୍ତି, ‘ଚିଲିକାର ଏକ ଟାପୁରେ ମୋ ଗାଁ ଅବସ୍ଥିତ। ଚାରିପଟକୁ ଘେରିିଛି ପାଣି ଆଉ ପାଣି। ସକାଳ ହେଉ କି ସନ୍ଧ୍ୟା ଚିଲିକାର ରୂପବର୍ଣ୍ଣାଳୀକୁ ଦେଖିଲେ ମନଟା ଆନମନା ହୋଇଯାଏ। ମୋ ପିଲାଦିନର ପାଠପଢା ଆରମ୍ଭ ଗାଁ ଚାଟଶାଳୀରେ। ତା’ପରେ ଗୋଲପୁର ଉ.ପ୍ରା ସ୍କୁଲରେ ପଢିଲି । ସେତେବେଳେ ଆମ ଗାଁରେ ବାପା ଯାତ୍ରାଦଳଙ୍କ କଥା ବୁଝାଶୁଝା କରୁଥିଲେ। ତାଙ୍କଠାରୁ ଯାତ୍ରାନାଟକ ବିଷୟରେ ବିଭିନ୍ନ କଥା ଶୁଣୁଥିଲି। କମଳେଶ୍ୱର ବିଦ୍ୟାପୀଠରେ ପଢୁଥିବାବେଳେ ଗାଁପିଲାଙ୍କୁ ନେଇ ‘ରକ୍ତ ସିନ୍ଦୂର’ ନାଟକ ମଞ୍ଚସ୍ଥ ହୋଇଥିଲା। ଏଥିରେ ମୁଖ୍ୟ ନାୟିକାଭାବେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲି। ୧୦ମ ପଢା ସରିଲାପରେ ବାଣପୁର କଲେଜରୁ ବିଏ ପାସ୍ କଲି। ସେହି ବର୍ଷ ଗ୍ରୀଷ୍ମଛୁଟିରେ ଦୁଇଟି ନାଟକ ଲେଖିଥିଲି। ଗୋଟିଏ ନାଟକ ‘ଝଡ଼ର ପରିଧୀ’ ମାଲୁଦର ମହୋଦଧି କ୍ଲବର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ମଞ୍ଚସ୍ଥ ହୋଇଥିଲା। ଆଉ ଗୋଟିଏ ନାଟକ ‘ଅଭିଶପ୍ତ ଦେବକୀ’ ରଣପୁର ନାଟ୍ୟସଂଘରେ ମଞ୍ଚସ୍ଥ ହୋଇଥିଲା। ମାଲୁଦରେ ନାଟକ ମଞ୍ଚସ୍ଥ ବେଳେ ସେଠାକୁ ଅତିଥିଭାବେ ଯାଇଥିଲି। କ୍ଳବର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ଅନୁରୋଧକ୍ରମେ ନାଟକ ଲେଖାର ଅନୁଭୂତି କହିଥିଲି। ମୋ ଅନୁଭୂତି ସେଦିନ ସମସ୍ତଙ୍କ ମନକୁ ବେଶ୍ ଛୁଇଁଥିଲା। ଆଉ ଖୁସୀରେ ଆପେଆପେ ମୋ ଆଖିରୁ ଲୁହ ବୋହି ଆସିଥିଲା। ସେହି ନାଟକର ବିଷୟକୁ ନେଇ ଆମ ଅଞ୍ଚଳରେ ବି ଖୁବ୍ ଚର୍ଚ୍ଚା ହୋଇଥିଲା। ଖବର ଶୁଣି କଟକରୁ ଫ୍ରେଣ୍ଡ୍ସ ପବ୍ଲିସ୍ର ମାଲିକ ସହଦେବ ପ୍ରଧାନଙ୍କ ତରଫରୁ ମୋତେ ତାଙ୍କ ପାଖକୁ ଯିବାପାଇଁ ଖବର ଆସିଲା। ସେତେବେଳେ ବାଣପୁର ମା’ କାଲିଜାଈ ମେସ୍ରେ ରହୁଥାଏ। ଖବର ପାଇ କଟକ ଯାଇଥିଲି। ସେଠାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ରଥଙ୍କ ସହିତ ଦେଖା ହେଲା। ନାଟକ ବିଷୟରେ ତାଙ୍କଠାରୁ ଅନେକ କିଛି ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲି। ସେଦିନ ସେ ମୋତେ କହିଥିଲେ ଏଇ ପିଲା ଦିନେ ନିଶ୍ଚୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଲେଖକ ହେବ। ଏହି କଥାଟି ମୋ ମନରେ ଘର କରିଗଲା। ସମୟକ୍ରମେ ବ୍ରହ୍ମପୁର ଭଞ୍ଜବିହାରରେ ପିଜି ସାରିଲି। ପରେ ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପିଏଚ.ଡି. ସାରିଲି। ମୋର ପଢାପଢି ଭିତରେ ବି ମୁଁ ମୋ ସାହିତ୍ୟ ସାଧନାକୁ ଜାରି ରଖିଥାଏ। ସମାଲୋଚନା, ଜୀବନଦର୍ଶନ, ଇତିହାସ ଗବେଷଣା ଆଦି ବିଷୟରେ ଲେଖାଲେଖି କରୁଥାଏ। ଦିନରେ ଯେତେ ନୁହେଁ ରାତିରେ ମୁଁ ବେଶି ଲେଖା ଲେଖି କରିଛି। ଏମିତିକି ରାତି ରାତି ଅନିଦ୍ରା ରହି ଅନେକ ଲେଖାଲେଖି କରିଛି। ‘ଚିଲିକା ଓ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ’ ପୁସ୍ତକ ରଚନା ପାଇଁ ମତେ ପ୍ରାୟ ୬ବର୍ଷ ସମୟ ଲାଗିଛି। ଏହି ପୁସ୍ତକ ରଚନାରେ ଯେତେବେଳେ କିଛି ଅଂଶ ବାକି ରହିଯାଏ, ସତେବେଳେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ସ୍ମରଣକରେ ଏମିତିରେ ମତେ ଲାଗେ ସତେ ଯେମିତି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଦୃଶ୍ୟପରି କିଛି ଘଟଣା ମୋ ଆଖି ସମ୍ମୁଖରେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୋଇଥାଏ। ତା’ପରେ କଲମ ଚାଳାନା କରିଥାଏ। ଥରେ ହାତିଆଖୋଲ ଯାଇଥିଲୁ। ସେଠାରେ ଏକ ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା। ହଠାତ୍ ପାହାଡ଼ଖୋଲରୁ ହାତୀ ଗର୍ଜନ ପରି ଶବ୍ଦ ଶୁଭିଥିଲା। ସେଠି ଯାଇ ଦେଖିଲୁ ସେଠାରେ ଗୋଟେ ବି ହାତୀ ନ ଥିଲା। ସେମିତି ଆଉ ଏକ କଥା ମୋର ମନେପଡେ ମୁଁ ପିଜି ପଢୁଥିବାବେଳେ ଦିନେ ଗାଁରେ ବୋଉ ପାଖରେ ଶୋଇଥାଏ। ସେତେବେଳେ ମତେ ଲାଗିଲା କେହି ଜଣେ ମୋ ପାଖକୁ ଆସି ମୋ ମୁଣ୍ଡ ପାଖରେ ବସି ମୋ ମୁଣ୍ଡ ଆଉଁସିଲେ। ଆଉ ହସି ହସି କିଛି କହିଲେ। ଏତିକିବେଳେ ବୋଉ ଉଠିଯାଇ ଠାକୁରାଣୀ ଠାକୁରାଣୀ ବୋଲି ଚିତ୍କାର କଲା। ତେଣୁ ମୁଁ ସବୁବେଳେ ଅନୁଭବ କରେ ସତେ ଯେମିତି ଠାକୁର ମୋ ପାଖେ ପାଖେ ଅଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ମୋ ଉପରେ ସବୁବେଳେ ରହିଛି। ଆଉ ସେ ମତେ ପ୍ରତି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ଲେଖିବା ପାଇଁ ବାଟ କଢେଇ ନେଉଛନ୍ତି। ଏହାଛଡା ଗାଁରେ ବିତିଥିବା ପ୍ରତିଟି ମୁହୂର୍ତ୍ତ ବି ମତେ ଲେଖିବାର ଖୋରାକ ଯୋଗାଉଥିଲା। ଯେମିତିକି ସାଙ୍ଗଙ୍କ ସହ ଏକାଠି ହୋଇ ନିକଟସ୍ଥ ସମୁଦ୍ର କୁଳରେ ଯାଇ ବଣଭୋଜି କରିବା, ବଗିଚାରୁ ନଡ଼ିଆ ତୋଳିବା, ଗାଁ ପୋଖରୀ ଓ ଚିଲିକାରୁ ମାଛ ଧରିବା ଆଦି। ଏହାଛଡା କବି ଡ. ମାୟାଧର ମାନସିଂଙ୍କ ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରଭାବରେ ମୁଁ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଛି। ପୁସ୍ତକ ରଚନା ମଧ୍ୟରେ ଚିଲିକା ଓ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ, ପ୍ରଳୟ, ଦେଉଳ ତୋଳା, ଅଭିଶପ୍ତ ଦେବକୀ, ଧୂପଛାୟା, ନିତ୍ୟସୁଖ ପାଇଁ ନୀତି ବିଜ୍ଞାନ, ବିଦ୍ୟାର୍ଥୀଙ୍କ ସମସ୍ୟା ଓ ତା’ର ସମାଧାନ, ଅର୍ଦ୍ଧଶତାବ୍ଦୀର ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ କବି ମାୟାଧର ମାନସିଂ ଆଦି ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଛି। ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ମୋ ସୁନା ସଂସାରର କାହାଣୀ ମୁଁ ଲେଖିଥିଲି। ପୁରସ୍କାର ଭାବେ ଓଡ଼ିଶା ନାଗରିକ ସମ୍ମାନ, ବ୍ରହ୍ମଗିରି ମହୋତ୍ସବରୁ ନାଟ୍ୟମୁନି ଭରତ ଉପାଧି, କଟକଠାରେ ଆୟୋଜିତ ସର୍ବଭାରତୀୟ ବହୁଭାଷୀ ନାଟକ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ନାଟ୍ୟଭୂଷଣ ଉପାଧି ସମେତ ଶତାଧିକ ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ ମିଳିପାରିଛି। ଏବେ ପରିବାର କହିଲେ ତିନି ଝିଅ, ଗୋଟିଏ ପୁଅ ଓ ପତ୍ନୀ ଏବଂ ବଡ଼ ଭାଇଭାଉଜ। ମୁଁ ଏକ ଘରୋଇ କଲେଜର ଅଧ୍ୟକ୍ଷଭାବେ ଦାୟିତ୍ୱ ତୁଲାଉଛି। ଏହାଛଡା ମୋର ସାହିତ୍ୟ ସାଧନା ବି ଜାରି ରଖିଛି। ମୋ ଜୀବନର ସୁଖଦୁଃଖ ସବୁ ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ଆଶିଷ ବୋଲି ମନେକରେ।
-ବନବିହାରୀ