ତେହେରାନ,୧୮।୨ : ଇରାନ ଦାବି କରିଛି ଆଣ୍ଟାର୍କଟିକା ମୋର। ନୌସେନାର ମୁଖ୍ୟ କମାଣ୍ଡର ରିୟର ଆଡମିରାଲ ଶାହରାମ ଇରାନୀ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ କହିଥିଲେ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ତେହେରାନର ସମ୍ପତ୍ତି ଅଧିକାର ରହିଛି। ଇରାନୀଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ତାଙ୍କର ଯୋଜନା ହେଉଛି ତାଙ୍କ ଦେଶର ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ କରିବା ଏବଂ ସାମରିକ ଏବଂ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଗବେଷଣା କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା। ଇରାନ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛି ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ନୌସେନା ଭିତ୍ତିଭୂମି ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଆମେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଊଛୁ। ଏହି ସମୟରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଛି ତେହେରାନ ଆଣ୍ଟାର୍କଟିକାକୁ କାହିଁକି ଦାବି କରୁଛି ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ସଙ୍କଟ ଉପରେ ଏହାର କି ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିବ?
ଆଣ୍ଟାର୍କଟିକା ହେଉଛି ଦକ୍ଷିଣରେ ଥିବା ବିଶ୍ୱର ପଞ୍ଚମ ବୃହତ୍ତମ ମହାଦ୍ୱୀପ । ସମୟ ସହିତ ଅନେକ ଦେଶ ଆଣ୍ଟାର୍କଟିକାକୁ ଅଭିଯାନ ଚଳାଇ ନିଜର ଅଞ୍ଚଳ ଦାବି କରିଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ, ୧ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୫୯ ରେ, ଏକ ଡଜନ ଦେଶ ଆଣ୍ଟାର୍କଟିକ ଚୁକ୍ତି ସ୍ବାକ୍ଷର କରିଥିଲେ। ମହାଦ୍ୱୀପରେ ବିବାଦକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ପରିକଳ୍ପିତ ଏହି ଚୁକ୍ତି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ୱାଶିଂଟନରେ ଏକ ଆଲୋଚନାଚକ୍ର ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଏହି ଆଣ୍ଟାର୍କଟିକ ଚୁକ୍ତିରେ ସ୍ବାକ୍ଷର କରିଥିବା ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଆର୍ଜେଣ୍ଟିନା, ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ, ବେଲଜିୟମ, ବ୍ରିଟେନ, ଚିଲି, ଫ୍ରାନ୍ସ, ଜାପାନ, ନ୍ୟୁଜିଲାଣ୍ଡ, ନରୱେ, ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା, ଆମେରିକା ଏବଂ ସୋଭିଏତ ୟୁନିଅନ (ବର୍ତ୍ତମାନ ରୁଷିଆ) ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲେ।
ଯଦିଓ ଏହି ଚୁକ୍ତିରେ ଆଞ୍ଚଳିକ ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ଦାବିକୁ ସମାଧାନ କରାଯାଇ ନ ଥିଲା, ତଥାପି ଏହା ଦେଶମାନଙ୍କୁ ସାମରିକ ବେସ ନିର୍ମାଣ, ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ପରୀକ୍ଷା ଏବଂ ଆଣ୍ଟାର୍କଟିକାରେ ରେଡିଓଆକ୍ଟିଭ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ପକାଇବାକୁ ବାରଣ କରିଥିଲା। ଏହି ଚୁକ୍ତିର ଏକ ବିଶେଷ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଥିଲା ଏହାର ଶେଷ ପାଇଁ କୌଣସି ତାରିଖ ସ୍ଥିର କରାଯାଇ ନ ଥିଲା। ଏହା ପରିବର୍ତ୍ତେ, ୩୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ସମୀକ୍ଷା ପାଇଁ କୁହାଯାଇଥିଲା। ୧୯୯୧ ରେ, ଦେଶଗୁଡିକ ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରୋଟୋକଲ ସ୍ବାକ୍ଷର କରିଥିଲେ। ଏହି ପ୍ରୋଟୋକଲ ଅନୁଯାୟୀ ଆଣ୍ଟାର୍କଟିକାରେ ଖଣିଜ ଏବଂ ତୈଳ ଅନୁସନ୍ଧାନକୁ ପାଞ୍ଚ ଦଶନ୍ଧି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିଷେଧ କରାଯାଇଥିଲା।
ଖବର ଅନୁଯାୟୀ, ଇରାନର ନୌସେନାର ସେନାଧ୍ୟକ୍ଷ ରିୟର ଆଡମିରାଲ ଶାହରାମ ଇରାନୀ କହିଛନ୍ତି ସେ ଆଣ୍ଟାର୍କଟିକାରେ ଇରାନ ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରୁଛନ୍ତି। ଏଥିପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ଏକ ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ଦଳ ପଠାଯିବ। ପରିବେଶ ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀ ପଠାଇବାକୁ ପ୍ରୟାସ କରାଯାଉଛି।
ଇରାନର ଏହି ଦାବିକୁ ନେଇ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଏହା ଏକ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ। ସେମାନଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ଆଣ୍ଟାର୍କଟିକା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଇରାନର ଭବିଷ୍ୟତ ଯୋଜନା କେବଳ ବହୁପକ୍ଷୀୟ ସମ୍ମିଳନୀକୁ ଉଲ୍ଲଂଘନ କରିବ ନାହିଁ ବରଂ ଏହାର ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଜାରି ରଖିବାରେ ମଧ୍ୟ ସହାୟକ ହେବ। ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ତେହେରାନ ବିସ୍ତାର ହେଲେ ଏହା ନିୟମ ଆଧାରିତ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇବ।