ପିଟ୍ସବର୍ଗ ମେଡିକାଲ ୟୁନିଭରସିଟିର ରୋଗୀ ରକ୍ତ ପରିଚାଳନା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଜୋନାଥନ ୱାଟର୍ସ ଗତ ଏକ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଅନେକ ରୋଗୀଙ୍କ ଜୀବନ ରକ୍ଷାକରି ହେମୋପିଓର୍ର ଉପଯୋଗିତାର ପ୍ରମାଣ କରିଛନ୍ତି। ତଥାପି ଅଧ୍ୟୟନ ସୂଚାଇ ଦେଇଛି ଯେ, ହେମୋପିଓରରେ ଚିକିତ୍ସିତ ରୋଗୀମାନଙ୍କର ପାରମ୍ପରିକ ରକ୍ତଦାନ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ତୁଳନାରେ ୩୦% ଅଧିକ ମୃତ୍ୟୁ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ଥାଏ। କିନ୍ତୁ ବାୟୋପ୍ୟୁରର ପୂର୍ବତନ ସିଇଓ (ହେମୋପିଓର ଡେଭଲପର୍) ଜାଫ୍ ଜାଫିରେଲିସ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛନ୍ତି ଯେ, କୌଣସି କୃତ୍ରିମ ଦ୍ରବ୍ୟ ପ୍ରାକୃତିକ ରକ୍ତ ସହିତ ସମାନ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ। କୃତ୍ରିମ ରକ୍ତ କେବଳ ଅସ୍ଥାୟୀ ସମାଧାନ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବ ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅସ୍ଥିମଜ୍ଜା ବା ବୋନ୍ ମ୍ୟାରୋ ଲାଲ କୋଷ ଉତ୍ପାଦନ ଆରମ୍ଭ କରି ନ ଥିବ। ହେମୋପିଓର୍ ସର୍ବୋତ୍ତମ ବିକଳ୍ପ କେବଳ ବୋଲି ମତ ଦେଇଛନ୍ତି।
ଖୋଳବିହୀନ ହିମୋଗ୍ଲୋବିନ (ଏଚ୍ବି)କୁ ନେଇ କୃତ୍ରିମ ରକ୍ତ, ଯାହାକି ଅମ୍ଳଜାନ ବାହକ ହିସାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ, ତାହା ଟିସୁ ଏବଂ ରକ୍ତବାହୀ ନଳୀମାନଙ୍କ ନିମିତ୍ତ ବିଷାକ୍ତ ହୋଇପାରେ। ତେଣୁ ମେରିଲାଣ୍ଡ ୟୁନିଭରସିଟି (ୟୁଏମ୍ଡି) ସ୍କୁଲ ଅଫ ମେଡିସିନ୍ର ୬୧ ବର୍ଷୀୟ ଚିକିତ୍ସକ-ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ଆଲାନ ଡାକ୍ତର ଏବଂ ସହକର୍ମୀମାନେ ଏକ ଅମ୍ଳଜାନ ବାହକକୁ ଏକ ମେମ୍ବ୍ରେନ୍ରେ ଆବଦ୍ଧ କରି ଏକ ମିନି କୋଷ ପରି ଏରିଥ୍ରୋମର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛନ୍ତି। ତେବେ ଗତବର୍ଷ ଡିଫେନ୍ସ ଆଡଭାନ୍ସଡ ରିସର୍ଚ୍ଚ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ଏଜେନ୍ସି ଏରିଥ୍ରୋମର ଡେଭଲପର୍ କାଲୋସାଇଟ୍କୁ ୪୬ ମିଲିୟନ ଡଲାର୍ ଅନୁଦାନ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା, ଯାହା ରକ୍ତ ବଦଳାଇବା ଭଳି ଅଧିକ ଆଶାବାଦୀ ହୋଇପାରେ। ଯଦିଓ ଏରିଥ୍ରୋମେରରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କ୍ଲିନିକାଲ ସଫଳତା କାହାଣୀର ଅଭାବ ରହିଛି, ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଏହା ପ୍ରାକୃତିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାଗୁଡ଼ିକୁ ଅତି ନିକଟରୁ ଅନୁକରଣ କରି ଏବଂ ଲାଲ ରକ୍ତ କଣିକା ପରି ଅଣୁଗୁଡ଼ିକ ଆବଦ୍ଧ କରି ଶୁଦ୍ଧ ହିମୋଗ୍ଲୋବିନ ଉତ୍ପାଦ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ବିଷାକ୍ତତାକୁ ହ୍ରାସ କରିପାରେ। ପୂର୍ବରୁ ବିକଶିତ କୃତ୍ରିମ ରକ୍ତଗୁଡ଼ିକ ପରି ଏରିଥ୍ରୋମେରରେ ମଧ୍ୟ ହିମୋଗ୍ଲୋବିନ ଥାଏ। ଏହି ହିମୋଗ୍ଲୋବିନ ସେଲ୍ଫ ଲାଇଫ ଅତିକ୍ରମିତ ଦାନ କରାଯାଇଥିବା ମାନବ ଲାଲ୍ ରକ୍ତରୁ ବାହାର କରାଯାଇଥାଏ। ଯଦି ଏରିଥ୍ରୋମର୍ ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର, ସମ୍ଭାବ୍ୟ ମାନବ ରକ୍ତର ଯୋଗାଣ ଅଭାବ ଦେଖାଯାଏ, ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀମାନେ ରେକମ୍ବିନାଣ୍ଟ ୟେଆଷ୍ଟରେ ହିମୋଗ୍ଲୋବିନ ଉତ୍ପାଦନ କରିବାକୁ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରିଛନ୍ତି।
ଅନ୍ୟ ଏକ ଉପାୟରେ ଜାପାନର ନାରା ମେଡିକାଲ ୟୁନିଭର୍ସିଟିରେ ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନୀ ହିରୋମି ସାକାଇଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଗବେଷଣାକାରୀମାନେ ଲିପିଡ ଭେସିକଲରେ ହିମୋଗ୍ଲୋବିନକୁ ଏନକାପସୁଲେଟିଂ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ହିମୋଗ୍ଲୋବିନ ଭେସିକଲ୍ସ ଏରିଥ୍ରୋମେର୍ ଅପେକ୍ଷା ସରଳ, କିନ୍ତୁ ବିକାଶରେ ଆଗକୁ ଅଛି। ମନୁଷ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ନିରାପତ୍ତା ପରୀକ୍ଷଣରୁ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଫଳାଫଳ, ଯଦିଓ ୨୦୨୦ କରୋନାଭାଇରସ ମହାମାରୀ ଦ୍ୱାରା ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା, ଜ୍ୱର ଭଳି ଅସ୍ଥାୟୀ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସହିତ ପ୍ରତିଜ୍ଞାକାରୀ ଫଳାଫଳ ଦେଖାଇଲା ଏବଂ ମାନବ ଶରୀରରେ କିଛି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ ନ ଥିଲା। ଲାଲ୍ ରକ୍ତକଣିକାକୁ ବଦଳାଇବା ପାଇଁ ଅଭିନବ ଚିନ୍ତାଧାରା କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରାଯାଉଛି। ଉଦାହରଣ ସ୍ବରୂପ, ହେମରିନା ଏକ ସାମୁଦ୍ରିକ କୀଟ ପ୍ରଜାତିର ରକ୍ତରେ ମିଳିଥିବା ହିମୋଗ୍ଲୋବିନ ବ୍ୟବହାର କରି ଏକ ଉତ୍ପାଦ ବିକଶିତ କରୁଛନ୍ତି।
ପରିଶେଷରେ, ରକ୍ତର ଅନନ୍ୟ ଗୁଣ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ ହେତୁ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କୃତ୍ରିମ ରକ୍ତ ତିଆରି କରିବା ଏକ ଜଟିଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ କଠିନ ହେମୋପୁର ଏବଂ ଏରିଥ୍ରୋମର୍ ପରି ପଦାର୍ଥ ସହିତ ଅଗ୍ରଗତି ହୋଇଥିବାବେଳେ ବିଷାକ୍ତତା ଏବଂ ପ୍ରାକୃତିକ ରକ୍ତର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାକୁ ନକଲ କରିବା ଭଳି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଜାରି ରହିଛି।
(ଶେଷ ଭାଗ)
– ଡ. ସ୍ନିଗ୍ଧା ପଣ୍ଡା,
କଲ୍ୟାଣୀ, ନଦିଆ, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ
ମୋ: ୮୨୪୦୫୦୬୬୦୫