ମନୁଷ୍ୟ ଜୀବନରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ସମସ୍ୟା, ଅସୁବିଧା ସତ୍ତ୍ୱେ ସୁଖ ଏବଂ ଶାନ୍ତି ଖୋଜନ୍ତି। ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କ ନୀତିଶାସ୍ତ୍ରରେ ଏପରି କିଛି ପରିସ୍ଥିତି ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେଉଁଥିପାଇଁ ମଣିଷ ସର୍ବଦା ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଥାଏ। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସୁଖ ପାଇଁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି କିଛି ଜିନିଷରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବା ଉଚିତ୍। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ …
ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ବିଧବା ଝିଅର ପିତାଙ୍କ ଜୀବନ ସବୁଠାରୁ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଏପରି ପିତା ସର୍ବଦା ଦୁଃଖୀ ଅଟନ୍ତି। ସେହି ବାପାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ପାହାଡ଼ ଛିଣ୍ଡିପଡିଲା ପରି ଲାଗିଥାଏ।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ମଣିଷ ଏପରି ଏକ ସ୍ଥାନରେ ରହିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ଯାହା ପୂର୍ବରୁ କୁଖ୍ୟାତ ଅଟେ। ଏପରି ସ୍ଥାନରେ ରହୁଥିବା ଲୋକମାନେ ଖରାପ ଅଟନ୍ତି। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ସେହି ଲୋକମାନେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଭଲ ଚିନ୍ତା କରିପାରିବେ ନାହିଁ। ସେହି ସ୍ଥାନ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ ଏବଂ କ୍ଷତି ହେବାର ଆଶଙ୍କା ଥାଏ।
ଭୁଲ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଜଡିତ ଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ଏପରି ଲୋକଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ଅନ୍ୟାୟ ବୋଲି ଚାଣକ୍ୟ ବିବେଚନା କରନ୍ତି । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଖରାପ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଭଲ ଲୋକଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଖରାପ କରନ୍ତି।
ଯଦି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଜୀବନରେ ଉତ୍ତମ ମହିଳାଙ୍କ ସମର୍ଥନ ପାଆନ୍ତି, ତେବେ ସେ ମଧ୍ୟ ସବୁଠାରୁ କଷ୍ଟଦାୟକ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଅତିକ୍ରମ କରନ୍ତି। ଯଦି ସ୍ତ୍ରୀ ଭଲ, ସେ ସହଜରେ ସଫଳତା ହାସଲ କରନ୍ତି । ସେହିପରି ଯଦି ଜୀବନସାଥୀ ଖରାପ ପଡ଼ନ୍ତି ସାରା ଜୀବନ ଦୁଃଖରେ କଟିଯାଏ।
ଯଦି ପିଲାମାନେ ମୁର୍ଖ, ତେବେ ପିତାମାତାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କଷ୍ଟ ହେଉଛି ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ରହିବା । ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏଭଳି ପିଲାମାନଙ୍କୁ ପରିତ୍ୟାଗ କରାଯିବା ଉଚିତ୍। ଏକ ମୁର୍ଖ ପିଲା ସର୍ବଦା ଅସୁବିଧାରେ ପଡ଼ିଥାଏ।