ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୨୦।୨ : ପ୍ରସବକାଳୀନ ଛୁଟି ହେଉଛି କାର୍ଯ୍ୟରତ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ଏକ ଅଧିକାର, ଯାହାକୁ କୌଣସି ମହିଳା ବିଶେଷ ପରିସ୍ଥିତିରେ ନେଇପାରିବେ। ବିଶେଷ ପରିସ୍ଥିତିର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଏହି ଛୁଟି ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ନିଆଯାଇପାରିବ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଅବିବାହିତା ମହିଳାମାନେ ମଧ୍ୟ ଗର୍ଭଧାରଣ ସମୟରେ ମାତୃତ୍ୱ ଛୁଟିର ଲାଭ ପାଇପାରିବେ କି ବୋଲି ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଛି। ଏହି ବିଷୟରେ ଆଇନରେ କେଉଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି?
ଶ୍ରମ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ମାତୃତ୍ୱ ଲାଭ ବିଲ ୨୦୧୭ରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଛି। କୁହାଯାଇଛି ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଅର୍ଥାତ ୧୨ ସପ୍ତାହ ଅର୍ଥାତ ୩ ମାସ ପରିବର୍ତ୍ତେ ୨୬ ସପ୍ତାହ ଅର୍ଥାତ ୬ ମାସ ଛୁଟି ଦିଆଯିବ। ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ପ୍ରସବ ପରେ ମା ଏବଂ ଶିଶୁର ଉପଯୁକ୍ତ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ଯତ୍ନ ପାଇଁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିବା। ସବୁଠାରୁ ବଡ କଥା ହେଉଛି ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ମହିଳାଙ୍କୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଦରମା ଦିଆଯାଇଥାଏ। ଏଥିରେ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ଅନିୟମିତତା କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ।
ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଶ୍ରମ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଇଥିବା ପ୍ରସୂତି ଛୁଟି ବିବାହିତ କିମ୍ବା ଅବିବାହିତା ମହିଳାଙ୍କ ପାଇଁ ସମାନ ଭାବରେ ଆଇନ କରାଯାଇଛି। ମହିଳା ବିବାହିତ କି ଅବିବାହିତ ଏଥିରେ କିଛି ଫରକ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ, କାରଣ ଏହି ନିୟମ କେବଳ ଗର୍ଭଧାରଣ କିମ୍ବା ଶିଶୁ ଯତ୍ନ ପାଇଁ କରାଯାଇଛି। ତେଣୁ ଅବିବାହିତ ମହିଳାମାନେ ମଧ୍ୟ ୨୬ ସପ୍ତାହ ମାତୃତ୍ୱ ଛୁଟି ପାଇବେ। ଏହି ଅବଧିରେ ଦରମା ହ୍ରାସ ହେବ ନାହିଁ ।
ମାତୃତ୍ୱ ଛୁଟି ବିଷୟରେ ସର୍ବୋତ୍ତମ କଥା ହେଉଛି କମ୍ପାନୀ ସରକାରୀ କିମ୍ବା ବେସରକାରୀ ହେଉ, ଛୁଟିର ସର୍ତ୍ତାବଳୀ ଏବଂ ସୁବିଧା ଉପରେ କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ। ଅବଶ୍ୟ, ଏହି ନିୟମ କେବଳ ସେହି କମ୍ପାନୀଗୁଡିକ ପାଇଁ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ହେବ ଯେଉଁମାନେ ୧୦ କିମ୍ବା ଅଧିକ କର୍ମଚାରୀ ନିଯୁକ୍ତ କରନ୍ତି। ଯଦି କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଏହାଠାରୁ କମ, ତେବେ ଏହା କମ୍ପାନୀର ସଂଜ୍ଞା ଅନୁଯାୟୀ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ କରାଯାଇ ନାହିଁ ଏବଂ ଶ୍ରମ ଆଇନର ନିୟମ ଏହା ଉପରେ ଲାଗୁ ହେବ ନାହିଁ ।
୨ ରୁ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ମାତୃତ୍ୱ ନିୟମ ଭିନ୍ନ ଭାବରେ କାମ କରେ। ଏହା ଅଧୀନରେ, ଦୁଇ ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ୨୬ ସପ୍ତାହର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଛୁଟି ଦିଆଯାଏ, କିନ୍ତୁ ଏହା ପରେ, କେବଳ ୧୨ ସପ୍ତାହ ଅର୍ଥାଦ ତୃତୀୟ ସନ୍ତାନର ପ୍ରସବ ସମୟରେ ୩ ମାସର ମାତୃତ୍ୱ ଛୁଟି ଦିଆଯିବ ।
କର୍ମଚାରୀ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଡେଲିଭରୀ ପୁର୍ବରୁ ୧୨ ମାସ ମଧ୍ୟରୁ ୮୦ ଦିନ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିବେ । କେବଳ ସେତେବେଳେ ହିଁ ସେ ମାତୃତ୍ୱ ଛୁଟି ପାଇପାରିବେ।
ଯେଉଁ ମହିଳାମାନେ ଏକ ସନ୍ତାନ ପୋଷ୍ୟ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ମାତୃତ୍ୱ ଛୁଟି ନେବା ଅଧିକାର ପାଇବେ।
ଯଦି ଜଣେ ମହିଳା ସରୋଗେସି ଅଧୀନରେ ଏକ ସନ୍ତାନ ପ୍ରସବ କରନ୍ତି, ତେବେ ସେ ନବଜାତ ଶିଶୁକୁ ପିତାମାତାଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବା ଦିନଠାରୁ ୨୬ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାତୃତ୍ୱ ଛୁଟି ମଧ୍ୟ ପାଇପାରିବେ ।