ବନ୍ତଳା,୮ା୧(ଡି.ଏନ.ଏ.): ଅନୁଗୋଳ ଜିଲା ସାତକୋଶିଆ ଅଭୟାରଣ୍ୟର ସାତକୋଶିଆ ମହାନଦୀ ଗଣ୍ଡରେ ମାଛ ମାରି ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରୁଥିବା ୨୦୪ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ ପରିବାରର କୌଳିକ ବୃତ୍ତିକୁ ନେଇ ବିବାଦ ଦେଖାଦେଇଛି। ଘଡ଼ିଆଳ ବଂଶବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଗଣ୍ଡର ୧୦ କିଲୋମିଟର ମଧ୍ୟରେ ମାଛ ମାରିବା ଉପରେ ବନ ବିଭାଗ କଟକଣା ଲଗାଇଥିବାରୁ ଏହାକୁ ନେଇ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତୀବ୍ର ଅସନ୍ତୋଷ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି। ଜାଲ ମାଧ୍ୟମରେ ମାଛମରା ଯାଉ ନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ବାରଣ କରାଯିବା ସାତକୋଶିଆ ଗଣ୍ଡରେ ମାଫିଆମାନଙ୍କୁ ସକ୍ରିୟ କରିଦେବ ବୋଲି ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀମାନେ ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି। ଘଡ଼ିଆଳଙ୍କ ବଂଶବୃଦ୍ଧି ସହ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କ ଜୀବନ ଜୀବିକାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ସରକାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବାକୁ ସେମାନେ ଦାବି କରିଛନ୍ତି।
ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀମାନଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ଟିକରପଡା ପଞ୍ଚାୟତ ଟିକରପଡା ଗ୍ରାମର ୧୫୦ ପରିବାର ଓ ରାମିମୁଣ୍ଡା, ଗଇଁଦି, ନୂଆଗଇଁଦି, ବେହେରାସାହି, ମଝିପଡା ଆଦି ଗ୍ରାମର ୫୪ ପରିବାର ହୁଲି ଡଙ୍ଗାରେ ସାତକୋଶିଆ ଗଣ୍ଡରୁ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ମାଛ ମାରି ଆସୁଛନ୍ତି। ଏହି କୌଳିକ ବୃତ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନେ ପରିବାର ପ୍ରତିପୋଷଣ କରୁଛନ୍ତି। ସମସ୍ତ ହୁଲି ଡଙ୍ଗାର ପଞ୍ଜୀକରଣ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଜାଲ ବଦଳରେ ସେମାନେ ସୋଲ କଣ୍ଟା ବ୍ୟବହାର କରି ମାଛ ଧରୁଛନ୍ତି। ଏହା ଘଡ଼ିଆଳଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ଓ ବଂଶବୃଦ୍ଧି ପ୍ରତି କୌଣସି ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରୁନାହିଁ। ବରଂ ଡିନାମାଇଟ୍ ଫୁଟାଇ, ବିଷ ପକାଇ ମାଛ ଧରୁଥିବା ମାଫିଆ, ଚୋରା କାଠ ଓ କେନ୍ଦୁପତ୍ର ବ୍ୟବସାୟୀ ଏବଂ ଶିକାରୀଙ୍କ କବଳରୁ ସାତକୋଶିଆକୁ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀମାନେ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇ ଆସୁଛନ୍ତି। ବହୁ ମାଫିଆ, ଚୋରା ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କୁ ଧରି ବିଭାଗକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ସମସ୍ତ ସହଯୋଗ ସତ୍ତ୍ୱେ ବନ ବିଭାଗ ବିଗତ ୭ବର୍ଷ ହେଲା ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ମାଛ ମାରିବା ଉପରେ କଟକଣା ଲଗାଇ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କ ଜୀବନ ଜୀବିକାରେ ବାଧା ପହଞ୍ଚାଉଛି। ପୂର୍ବରୁ ୭ଟି ଘଡ଼ିଆଳକୁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଟ୍ରାନ୍ସମିଟର ଲଗାଇ ଗଣ୍ଡରେ ଛଡ଼ାଯାଇଥିବା ବେଳେ ଗତ ମଙ୍ଗଳବାର ଆଉ ୬ଟି ଘଡ଼ିଆଳ ଛଡ଼ାଯାଇଛି। ଉକ୍ତ ସ୍ଥାନରୁ ଗଣ୍ଡର ୧୦ କିଲୋମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାଛ ମାରିବା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷେଧ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି। ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ଛାଡ଼ିଦେଲେ ଗଣ୍ଡର ୫ କିଲୋମିଟର ବାଲି ରହିଛି। ତେଣୁ ସେଠାରେ ମାଛମାରି ହେବନାହିଁ। ବିଭାଗୀୟ ଅଧିକାରୀ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀମାନଙ୍କ କୌଳିକ ବୃତ୍ତି ଓ ସହଯୋଗକୁ ବାସ୍ତବରେ ଅନୁଧ୍ୟାନ ନ କରି ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏପରି
କୌଳିକ ବୃତ୍ତି ଛଡ଼ାଇ ନିଆ ନ ଯାଉ
ନଦୀରେ ଜାଲ ନ ପକାଇ ସୋଲ କଣ୍ଟା ମାଧ୍ୟମରେ ମାଛ ମରାଯାଉଛି। ୨୦୪ ପରିବାର ଏହା ଉପରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ଭରଶୀଳ। କିନ୍ତୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ବନ ବିଭାଗର ନୂଆ ଆଇନ ଆମକୁ ଅସ୍ଥିର କରୁଛି। ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ସତନ୍ତ୍ର ପ୍ରତିନିଧି ଦଳ ଆସି ଏହାର ସତ୍ୟାସତ୍ୟ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରନ୍ତୁ। ଆମ କୌଳିକ ବୃତ୍ତିକୁ ଛଡ଼ାଇ ନିଆ ନ ଯାଉ।
-ଜ୍ଞାନରଞ୍ଜନ ସାହୁ, ସମ୍ପାଦକ, ଟିକରପଡା ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ ସଂଘ
କଟକଣା ମାଫିଆଙ୍କୁ ସୁହାଉଛି
ନଦୀର କୁତୁରୀଘାଟ ଉପରମୁଣ୍ଡ, ଡେଙ୍ଗୁପଥର, ଚାବରାବାଡ଼, ମାରଡ଼ାନାଳ, ପଠାପଥର ଆଦି ଠାରେ ମାଫିଆମାନେ ଡିନାମାଇଟ ବିସ୍ଫୋରଣ କରି ମାଛ ମାରୁଛନ୍ତି। ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କ ମାଛ ଛଡ଼ାଇ ନେଉଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ବନ ବିଭାଗ ଏହାକୁ ଅଣଦେଖା କରି ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କ ଉପରେ କଟକଣା ଲଗାଉଛି। ଆମ ଭାତ ହାଣ୍ଡି ଛଡ଼ାଇ ନେଉଛି।
-ରବୀନ୍ଦ୍ର ବାରିକ, ଉପସଭାପତି
ଭିତିରିଆ ସମ୍ପର୍କ ରଖିଛନ୍ତି କର୍ମଚାରୀ
ମଝିପଡା ଘାଟରେ ଡିନାମାଇଟ ବିସ୍ଫୋରଣ ବେଳେ ଦୁଇ ଜଣଙ୍କୁ ଧରି ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀମାନେ ରେଞ୍ଜରଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଥିଲେ। ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ବିଭାଗକୁ ଆଗୁଆ ଖବର ଦିଆଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଘଟଣାସ୍ଥଳକୁ କେହି ଗଲେନାହିଁ। ବନ ବିଭାଗର କେତେଜଣ କର୍ମଚାରୀ ମାଫିଆଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କ ରଖି ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କୁ ହଇରାଣ କରୁଛନ୍ତି।
-ଅରୁଣ ବେହେରା, କୋଷାଧ୍ୟକ୍ଷ
ଗଣ୍ଡକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇପାରୁନି ବନ ବିଭାଗ
ଡିନାମାଇଟ ବିସ୍ଫୋରଣ, ବିଷ ପକାଇ ମାଛ ମାରୁଥିବା ମାଫିଆମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେତେଜଣଙ୍କୁ ଧରି ବନ ବିଭାଗକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରାଯାଇଛି। ଶାଗୁଆନ ଗଛ କାଟି ନିଆଯାଉଥିବା ଖବର ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଇଛି। ଗଣ୍ଡକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇ ପାରୁ ନ ଥିବା ବନ ବିଭାଗ ସହଯୋଗ ବଦଳରେ ଆମ ଜୀବିକା ଛଡ଼ାଇ ନେଉଛି।
-ସୁଜିତ ବେହେରା, ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ
ଚୋରା କାରବାରକୁ ସୁରକ୍ଷା ସନ୍ଦେହ
ଗଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ଡଙ୍ଗା ସାହାଯ୍ୟରେ କେନ୍ଦୁପତ୍ର ଚୋରା ଚାଲାଣ ବେଳେ ୨୦ ଡଙ୍ଗା ସହିତ କେନ୍ଦୁପତ୍ର ଓ ମାଫିଆମାନଙ୍କୁ ଧରି ବନ ବିଭାଗ ଜିମା ଦେଇଛୁ। ଏଥିପାଇଁ ମାଫିଆମାନଙ୍କ ଆକ୍ରୋଶର ଶିକାର ମଧ୍ୟ ହେଉଛୁ। ବନ ବିଭାଗ ସବୁ ଜାଣିଛି। ଏପରି ଚୋରା କାରବାରକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବାକୁ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କ ଉପରେ କଟକଣା ଲଗାଯାଉଥିବା ସନ୍ଦେହ ହେଉଛି।
-ଦଣ୍ଡଧର ନାୟକ, ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ
ଯୋଜନାରେ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କୁ ସାମିଲ କରାଯାଉ
ଗଣ୍ଡର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ କ୍ୟାମ୍ପ କରାଯାଉ। ସେଠାରେ ବନ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ସହ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀମାନେ ରହି କୁମ୍ଭୀରକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଉ। ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀମାନଙ୍କୁ ମାଛ ମାରିବାର ସୁଯୋଗ ଦିଆଯାଉ। ୩ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଘଡ଼ିଆଳ ବଂଶ ବୃଦ୍ଧି ହେଉଛି କି ନାହିଁ ବନ ବିଭାଗ ଦେଖୁ।
-ଦଣ୍ଡଧର ପଲେଇ, ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ
ବୈଠକ ଡକାଯାଇ ସମାଧାନ କରାଯିବ
ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କ କୌଳିକ ବୃତ୍ତିକୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଇ ନାହିଁ। ଘଡ଼ିଆଳ ଥିବା ସ୍ଥାନରେ କିଛି ମାସ ପାଇଁ ମାଛ ମାରିବା ବାରଣ କରାଯାଇଛି। ଏହି ସମୟରେ ରାମଗାଁ ନାଳଠାରୁ ମାଛ ମାରିବା ପାଇଁ ମିଟିଂରେ କୁହାଯାଇଛି। ଏପରି କି ବୋଟ୍ ଓ ସାଇକେଲ୍ ଯୋଗାଇ ଦେବାକୁ ବିଭାଗ କହିଛି। କିନ୍ତୁ ଅଧିକ ସମୟ ଲାଗିବ ବୋଲି କହି ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀମାନେ ରାଜି ହେଉନାହାନ୍ତି। ଗଣ୍ଡରେ ଡିନାମାଇଟ୍ ଫୁଟାଯାଉ ନାହିଁ। ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀମାନେ ଅନେକ ସହଯୋଗ କରୁଥିବାରୁ ବୈଠକ ଡକାଯାଇ ସମାଧାନ କରାଯିବ।
-ରାମସ୍ବାମୀ ପି, ସାତକୋଶିଆ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ବନଖଣ୍ଡ ଅଧିକାରୀ