ପୁରୀ,୧୬ା୧୨(ଅଜିତ୍ କୁମାର ମହାନ୍ତି): ଚଳିତବର୍ଷ ପାଞ୍ଜି ଏବଂ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡରରେ ଅନେକ ଗୁରୁତର ତ୍ରୁଟି ଓ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ରହିଛି। ଓଡ଼ିଶାରୁ ପ୍ରକାଶ ପାଉଥିବା ଏକାଧିକ ପାଞ୍ଜିର ଗଣନା ମଧ୍ୟରେ ତାଳମେଳ ରହୁନାହିଁ। ଏହାଦ୍ୱାରା ପର୍ବପର୍ବାଣି ଓ ଯାନିଯାତ୍ରାକୁ ନେଇ ଲୋକେ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ପଡୁଛନ୍ତି। ପୂର୍ବରୁ ଚଳିତବର୍ଷ କୁମାର ପୂର୍ଣ୍ଣିମା, କାଳୀପୂଜା ଓ ଦୀପାବଳି ଅମାବାସ୍ୟା ପାଳନକୁ ନେଇ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା। ଏବେ ଧନୁ ସଂକ୍ରାନ୍ତିକୁ ନେଇ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି।
ମୁଖ୍ୟତଃ ଧନୁ ସଂକ୍ରାନ୍ତିରେ ଦେବାଳୟଗୁଡ଼ିକରେ ପହିଲି ଭୋଗ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ। ସେହିପରି ମୁଆଁ ଭୋଗ କରାଯାଇଥାଏ। ଚଳିତବର୍ଷ କିଛି କ୍ୟାଲେଣ୍ଡରରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ତାରିଖରେ ଧନୁ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଦର୍ଶାଯାଇଛି। କିଛି କ୍ୟାଲେଣ୍ଡରରେ ୧୫ ତାରିଖରେ ଏବଂ ଅନ୍ୟ କିଛି କ୍ୟାଲେଣ୍ଡରରେ ୧୬ତାରିଖରେ ଧନୁ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ପଡ଼ୁଥିବା ଦର୍ଶାଯାଇଛି। ଏହାକୁ ନେଇ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ଉପୁଜିଛି। ଏନେଇ ମୁକ୍ତିମଣ୍ଡପ ସଦସ୍ୟ ତଥା ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଦ୍ ହରିଶଙ୍କର ମିଶ୍ର କହିଛନ୍ତି, ଯେଉଁଦିନ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଗୋଟିଏ ରାଶି ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟ ରାଶିର ଘରକୁ ପ୍ରବେଶ କରିଥାନ୍ତି, ସେହିଦିନକୁ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଇଥାଏ। ରବି ବା ସୂର୍ଯ୍ୟ ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଛା ରାଶିରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଛନ୍ତି। ସୂର୍ଯ୍ୟ ରବିବାର ରାତି ୧୦ଟା ୧୧ ମିନିଟ୍ରେ ବିଛା ରାଶି ତ୍ୟାଗ କରି ଧନୁ ରାଶିରେ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି। ଯଦି ଆମେ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଦ୍ ପଠାଣି ସାମନ୍ତଙ୍କ ଗଣନାକୁ ନେବା, ତେବେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟରୁ ତା’ର ପରଦିନ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟକୁ ଗୋଟିଏ ଦିନ ବୋଲି ଧରାଯାଏ। ଏହି ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ରବିବାର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ପାଳନ କରିବା କଥା। ଯେଉଁ ପାଞ୍ଜିରେ ସୋମବାର ଦର୍ଶାଯାଇଛି, ତାହା ଠିକ୍ ନୁହେଁ। ସଂକ୍ରାନ୍ତିର ପୂର୍ବ ୧୨ ଘଣ୍ଟା ଏବଂ ପର ୧୨ ଘଣ୍ଟା ପୂର୍ଣ୍ଣକାଳ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସିଦ୍ଧାର୍ଥ ଦର୍ପଣ ଅନୁଯାୟୀ ଯେଊଁଦିନ ରବି ସଂକ୍ରମଣ କରିବ, ଉକ୍ତ ଦିନକୁ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଧରାଯାଏ। ଗଣନା ଭୁଲ ହେଲେ ଦିନ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ଭୁଲ୍ ହୋଇଯିବ। ଗଣନା ଠିକ ହେଲେ, ଦିନ ଠିକ୍ ରହିବ। ଯେଉଁମାନେ ପଠାଣି ସାମନ୍ତ ଗଣନାକୁ ସ୍ବୀକାର କରୁଛନ୍ତି, ସେମାନେ ରବିବାର ପାଳନ କରିପାରିବେ। ମାତ୍ର ମୁକ୍ତିମଣ୍ଡପ ପଣ୍ଡିତ ସଭାରେ ସ୍ବୀକୃତ ପଞ୍ଜିକାରେ ସୋମବାର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଦର୍ଶାଯାଇଛି। ଲୋକଙ୍କ ଭାବାବେଗ ପଣ୍ଡିତ ସଭା ସହ ଜଡ଼ିତ ଥିବାରୁ ଲୋକେ ସୋମବାର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ପାଳନ କରିବେ ବୋଲି ମିଶ୍ର କହିଛନ୍ତି। ଯେଉଁ ରାଶିରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟ ହୋଇଛନ୍ତି ସେହି ତିଥି ମାନିବା ଉଚିତ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ସୋମବାର ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ଧନୁସଂକ୍ରାନ୍ତି ନୀତିକାନ୍ତି ହେବାକୁ ଯାଉଥିବାରୁ ଉକ୍ତଦିନ ଧନୁସଂକ୍ରାନ୍ତି ପାଳନ କରାଯିବା ଉଚିତ ବୋଲି କେତେଜଣ ପଞ୍ଜିକାର ମତ ଦେଇଛନ୍ତି।