ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ୧୩।୯ : ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିବାର ଅଧିକାର ଉପରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଏକ ବଡ଼ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି। ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ଏକ ଖଣ୍ଡପୀଠ କହିଛନ୍ତି ଯେ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିବା ମୌଳିକ ଅଧିକାର ନୁହେଁ ଅବା ଏହା କୌଣସି ସାଧାରଣ ଆଇନ ମଧ୍ୟ ନୁହେଁ। ଏହା ଆଇନ ଦ୍ୱାରା ଦିଆଯାଇଥିବା ଅଧିକାର।
ଏହି ମନ୍ତବ୍ୟ ସହିତ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ଜଷ୍ଟିସ ହେମନ୍ତ ଗୁପ୍ତା ଏବଂ ଜଷ୍ଟିସ ସୁଦର୍ଶନ ଧୁଲିଆଙ୍କ ଖଣ୍ଡପୀଠ ବିଶ୍ୱନାଥ ପ୍ରତାପ ସିଂଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦାଖଲ ହୋଇଥିବା ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଛୁଟି ଆବେଦନକୁ ଖାରଜ କରି ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହା ସହିତ ଖଣ୍ଡପୀଠ କହିଛନ୍ତି ଯେ ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିବାର ଅଧିକାର ତାଙ୍କ ପାଖରେ ଅଛି ବୋଲି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଦାବି କରିପାରିବେ ନାହିଁ। ଲୋକସଭାର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ, ୧୯୫୦ ସହିତ ନିର୍ବାଚନ ଆଚରଣ ନିୟମ, ୧୯୬୧ ମଧ୍ୟ ନାମାଙ୍କନ ଫର୍ମ ପୂରଣ ସମୟରେ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ନାମ ପ୍ରଦାନ କରିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି। କୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଏହି ସର୍ତ୍ତକୁ ତାଙ୍କର ମୌଳିକ ଅଧିକାରର ଉଲ୍ଲଂଘନ ବୋଲି କହିପାରିବ ନାହିଁ।
ବିଶ୍ୱନାଥ ପ୍ରତାପ ସିଂ ତାଙ୍କ ପିଟିଶନରେ କହିଥିଲେ ଯେ ୨୦୨୨ ମସିହା ଜୁନ ୨୧ ରୁ ୧ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୨ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା ସଦସ୍ୟଙ୍କ ଆସନ ପୂରଣ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ଜାରି କରାଯାଇଥିଲା। ନାମାଙ୍କନ ଦାଖଲର ଶେଷ ତାରିଖ ଥିଲା ୩୧ ମେ ଥିଲା। ଆବେଦନକାରୀ ଦାଖଲ କରିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ଏହି ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ନାମାଙ୍କନପତ୍ର ଦାଖଲ କରିଥିଲେ, ଯଦିଓ ତାଙ୍କ ନାମର ଉପଯୁକ୍ତ ପ୍ରସ୍ତାବକ ବିନା ନାମାଙ୍କନ ଦାଖଲ କରିବାକୁ ତାଙ୍କୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇ ନଥିଲା।
ଏହି ମାମଲାରେ ସେ ଭାରତ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ବିରୋଧରେ ଦିଲ୍ଲୀ ହାଇକୋର୍ଟରେ ସେ ଏକ ଆବେଦନ କରିଥିଲେ ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରସ୍ତାବକ ରହିଥିବା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଥିଲା। ଏହି ମାମଲାରେ ସେ ଦିଲ୍ଲୀ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କର ବକ୍ତବ୍ୟ ଏବଂ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତିର ମୌଳିକ ଅଧିକାର ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତସ୍ବୋଧୀନତା ଅଧିକାରର ଉଲ୍ଲଂଘନ କରାଯାଇଛି। ତେବେ ହାଇକୋର୍ଟ ତାଙ୍କ ଯୁକ୍ତିକୁ ଖାରଜ କରିଦେଇଥିଲେ। ଏହା ପରେ ବିଶ୍ୱନାଥ ପ୍ରତାପ ସିଂ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ଦ୍ୱାରସ୍ଥ ହୋଇଥିଲେ। ସେ ଦିଲ୍ଲୀ ହାଇକୋର୍ଟର ଜୁନ୧୦ର ଆଦେଶକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଏକ ପିଟିଶନ ଦାଖଲ କରିଥିଲେ। ସମାନ ଆବେଦନ ଶୁଣାଣି କରି ଜଷ୍ଟିସ ହେମନ୍ତ ଗୁପ୍ତା ଏବଂ ଜଷ୍ଟିସ ସୁଦର୍ଶନ ଧୁଲିଆଙ୍କ ଏକ ବେଞ୍ଚ ଏହାକୁ ଖାରଜ କରିଦେଇଛନ୍ତି।
ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ତାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଦିଲ୍ଲୀ ହାଇକୋର୍ଟରେ ଦାଖଲ ହୋଇଥିବା ରିଟ ଆବେଦନ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୁଲ ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନର ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଛୁଟି ଆବେଦନ ମଧ୍ୟ ଭୁଲ ଅଟେ। ବେଞ୍ଚ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ପୂର୍ବ ନିଷ୍ପତ୍ତି ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଏବଂ ସଂସଦ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ରାଜ୍ୟ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିବାର ଅଧିକାର ତାଙ୍କର ନାହିଁ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି। ଏହା ସହିତ କୋର୍ଟର ସମୟ ନଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ ବେଞ୍ଚ ତାଙ୍କୁ ଏକ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଜରିମାନା ଦଣ୍ଡାଦେଶ ମଧ୍ୟ କରିଛନ୍ତିି। କୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆବେଦନକାରୀ ଚାରି ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଆଇନ ସହାୟତା କମିଟିରେ ଜରିମାନା ଦାଖଲ କରନ୍ତୁ।