ବଅଁରପାଳ, ୧୩ା୪ (ଡି.ଏନ.ଏ.): ଅନୁଗୋଳ ଜିଲାରେ ଦଣ୍ଡନୃତ୍ୟ ପରମ୍ପରା ବେଶ୍ ପୁରାତନ। ଶୈବ ଧର୍ମ ଉପରେ ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆଧାରିତ। ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ଉପାସନା ଏହି ନୃତ୍ୟର ବିଶେଷତ୍ୱ। କଠୋର ସାଧନା ମାଧ୍ୟମରେ ଆହାର, ନିଦ୍ରା ପରିତ୍ୟାଗ କରି ତଥା ଶିବଙ୍କ ନାମ ଉଚ୍ଚାରଣ କରି ଗ୍ରାମ ଗ୍ରାମ ବୁଲି ନୃତ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ଉପାସନା କରିବା ଏହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ। ଦଣ୍ଡନୃତ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ମାନସିକ ପୂରଣ ହେଉଥିବା ଭକ୍ତମାନଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି। ଯେଉଁମାନେ ମା’ କାଳୀଙ୍କଠାରେ ମାନସିକ କରିଥାନ୍ତି, ସେମାନେ ଦଣ୍ଡନୃତ୍ୟରେ ନିଜକୁ ସାମିଲ କରିଥାନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡୁଆ ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ଅନୁଗୋଳ ଜିଲାରେ ଏହି ଦଣ୍ଡନୃତ୍ୟ ଏବେ ବି ନିଜର ସ୍ବତନ୍ତ୍ରତା ବଜାୟ ରଖିଛି। କେଇବର୍ଷ ତଳୁ ଏଥିରେ ଆଧୁନିକତାର ପ୍ରବେଶ ଘଟିସାରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଜିଲାର କୋଣ ଅନୁକୋଣରେ ଦଣ୍ଡ ନୃତ୍ୟ ଆଜି ମଧ୍ୟ ବେଶ୍ ଆଦୃତ ଲାଭ କରିପାରିଛି।
ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏପ୍ରିଲ୍ ୧ରୁ ଅନୁଗୋଳ ଜିଲାରେ ଦଣ୍ଡ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ। ମହାବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ପୂର୍ବଦିନ ଅର୍ଥାତ୍ ମେରୁଯାତ୍ରା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ଦଣ୍ଡଯାତ୍ରା ବେଶ୍ ଧୁମ୍ଧାମରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଜିଲାର ଅଠମଳ୍ଲିକ, ତାଳଚେର, ଅନୁଗୋଳ, ବନ୍ତଳା, ହେମସରପଡ଼ା, ରନ୍ତଲେଇ, ଲୋକେଇପଶି, କାଙ୍ଗୁଲା, କୁଳାଡ଼, ଗିରାଙ୍ଗ, ସନ୍ତ୍ରୀ, ବଳରାମପ୍ରସାଦ, ନୂଆହତା, ନୂଆସାହି ସମେତ ବହୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଦଣ୍ଡ ନୃତ୍ୟ ଦଳ ରହିଛନ୍ତି। ଚଳିତବର୍ଷ ଏହି ଦଣ୍ଡଯାତ୍ରାକୁ ନେଇ ବିଭିନ୍ନ ଗ୍ରାମ ଉତ୍ସବମୁଖର ହୋପଡ଼ିଥିଲା। ବିଶେଷକରି ଦଣ୍ଡୁଆମାନେ ଗ୍ରାମ ପରିକ୍ରମା କରିବା ବେଳେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଲୋକେ ଉପସ୍ଥିତ ରହି ସେମାନଙ୍କୁ ସ୍ବାଗତ ଓ ସହଯୋଗ କରୁଥିବା ଦେଖାଯାଇଥିଲା। ୧୩ ତାରିଖ ଗୁରୁବାର ମେରୁଯାତ୍ରା ତଥା ଦଣ୍ଡ ଉଦ୍ଯାପନ ହେବାକୁ ଥିବାରୁ ଏହାକୁ ନେଇ ଉତ୍ସାହ ଅଧିକ ବଢ଼ିଯାଇଛି।