Dark Patterns Ban: ଅନଲାଇନରେ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ କରାଯାଉଛି ବିଭ୍ରାନ୍ତ, ସରକାର ଜାରି କଲେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ…

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୨।୧୨ : ଗ୍ରାହକଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଇ-କମର୍ସ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରେ ସରକାର ‘ଡାର୍କ ପାଟର୍ନସ’ ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇଛନ୍ତି। କମ୍ପାନୀ କିମ୍ବା ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ପ୍ରତାରଣା କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି କିମ୍ବା ‘ଡାର୍କ ପାଟର୍ନସ’ ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନଙ୍କର ଆଚରଣ କିମ୍ବା ପସନ୍ଦକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରନ୍ତି।

କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଉପଭୋକ୍ତା ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରାଧିକରଣ (ସିସିପିଏ) ନଭେମ୍ବର ୩୦ ରେ ‘ଡାର୍କ ପାଟର୍ନସ’ର ପ୍ରତିରୋଧ ଏବଂ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ’ ପାଇଁ ଏକ ଗେଜେଟ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ଜାରି କରିଛି। ଏହି ବିଜ୍ଞପ୍ତି ଭାରତରେ ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ ସେବା ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ସମସ୍ତ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ, ବିଜ୍ଞାପନଦାତା ଏବଂ ବିକ୍ରେତାଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ।

ନୂତନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଅନୁଯାୟୀ, ‘ଡାର୍କ ପାଟର୍ନସ’କୁ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଅଧିକାରର ଉଲ୍ଲଂଘନ ହେବ। ଏହାକୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତିକର ବିଜ୍ଞାପନ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାୟ ବାଣିଜ୍ୟ ଅଭ୍ୟାସ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯିବ। ଏପରି କରିବା ପାଇଁ ଗ୍ରାହକ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ଜରିମାନା ଆଦାୟ କରାଯିବ।

ଗ୍ରାହକ ବ୍ୟାପାର ସଚିବ ରୋହିତ କୁମାର ସିଂ କହିଛନ୍ତି ଇ-ବାଣିଜ୍ୟ ବଢ଼ିବା ସହିତ ପ୍ଲାଟଫର୍ମଗୁଡିକ ଦ୍ୱାରା ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର କ୍ରୟ ପସନ୍ଦ ଏବଂ ଆଚରଣକୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ‘ଡାର୍କ ପାଟର୍ନସ’ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି। ବିଜ୍ଞପ୍ତି ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ସମସ୍ତ ହିତାଧିକାରୀ – କ୍ରେତା, ବିକ୍ରେତା, ବଜାର ଏବଂ ନିୟାମକମାନଙ୍କ ପାଇଁ କ’ଣ ସ୍ପଷ୍ଟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାୟ ବାଣିଜ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣୀୟ ନୁହେଁ ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ କରିବ। ଯେଉଁମାନେ ଏହାକୁ ଉଲ୍ଲଂଘନ କରନ୍ତି ସେମାନେ ଗ୍ରାହକ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଦାୟୀ ରହିବେ।

‘ଡାର୍କ ପାଟର୍ନସ’ ହେଉଛି ଏକ ଉପାୟ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଗ୍ରାହକମାନେ ବିଭ୍ରାନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି। ଉଦାହରଣ ସ୍ବରୂପ, ଯେତେବେଳେ ଏକ ଇ-କମର୍ସ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରେ ଉତ୍ପାଦ ଖୋଜାଯାଏ ଏହାର ମୂଲ୍ୟ ଗୋଟିଏ ଜିନିଷ ପରି ଦେଖାଯାଏ, କିନ୍ତୁ ଆକାଉଣ୍ଟକୁ ଲଗ ଇନ କରିବା ମାତ୍ରେ ମୂଲ୍ୟ ଅଲଗା ହୋଇଥାଏ ।