ଓ୍ବାଶିଂଟନ୍/ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ୨୬ା୪: କରୋନା ମହାମାରୀ ଯୋଗୁ ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୀତିରେ ମାନ୍ଦାବସ୍ଥା ସତ୍ତ୍ୱେ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବ୍ୟୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ୨୦୨୧ରେ ବିଶ୍ୱର ମୋଟ ସାମରିକ ବ୍ୟୟ ୨.୧ ଟ୍ରିଲିୟନ ଡଲାର ଟପିଛି। ଲଗାତର ୭ମ ବର୍ଷ ପାଇଁ ମିଲିଟାରୀ ଏକ୍ସପେଣ୍ଡିଚର ବଢ଼ିଥିବାବେଳେ ଆମେରିକା ସର୍ବାଧିକ ବ୍ୟୟକାରୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ପାଲଟିଛି। ଏହା ତଳକୁ ଚାଇନା ଏବଂ ତୃତୀୟରେ ଭାରତ ରହିଛି। ଆମେରିକା ଗତ ବର୍ଷ ୮୦୧ ବିଲିୟନ ଡଲାର ପ୍ରତିରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିଥିବାବେଳେ ଭାରତର ବ୍ୟୟ ୭୬.୬ ବିଲିୟନ ଡଲାର ରହିଥିବା ସ୍ବିଡେନ୍ସ୍ଥିତ ଷ୍ଟକ୍ହୋମ୍ ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାଶନାଲ ପିସ୍ ରିସର୍ଚ୍ଚ ଇନ୍ଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ (ଏସ୍ଆଇପିଆର୍ଆଇ) ଏକ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି।
ଅନୁସାରେ, ଆମେରିକା, ଚାଇନା, ଭାରତ, ବ୍ରିଟେନ ଏବଂ ରୁଷିଆର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବ୍ୟୟ ମୋଟ ଖର୍ଚ୍ଚର ୬୨%। ବିଶ୍ୱସ୍ତରରେ ସମୁଦାୟ ସାମରିକ ବ୍ୟୟ ୦.୭% ବଢ଼ିଛି। ୨୦୨୦ ତୁଳନାରେ ଭାରତର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବ୍ୟୟ ୦.୯ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ୨୦୧୨ରେ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ଡିଫେନ୍ସ ବଜେଟ ଗତବର୍ଷଠାରୁ ୩୩ ପ୍ରତିଶତ କମ୍ ଥିଲା। ସୀମାରେ ଚାଇନା ଓ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ ବୃଦ୍ଧିକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଭାରତ ସଶସ୍ତ୍ର ବାହିନୀର ଆଧୁନିକୀକରଣ ସହ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଉତ୍ପାଦନରେ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ହେବାକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେଉଛି। ବିଶ୍ୱସ୍ତରରେ ମୋଟ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବ୍ୟୟ ମଧ୍ୟରୁ ଆମେରିକାର ଭାଗ ୩୮% ଏବଂ ଚାଇନା ଖର୍ଚ୍ଚ ୧୪% ବୋଲି ରିପୋର୍ଟରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି। ଆମେରିକା ପରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ସ୍ଥାନରେ ଥିବା ଚାଇନା ଗତ ବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ୨୯୩ ବିଲିୟନ ଡଲାର ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟୟ କରିଛି। ବ୍ରିଟେନ୍ ୨ ସ୍ଥାନ ଉପରକୁ ଉଠି ଗତବର୍ଷ ୪ ନମ୍ବରରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ୨୦୨୧ରେ ବ୍ରିଟେନ୍ ୬୮.୪ ବିଲିୟନ ଡଲାର ଖର୍ଚ୍ଚ କରିଛି। ଫେବୃୟାରୀ ୨୪ରେ ୟୁକ୍ରେନ୍ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିବା ରୁଷିଆର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଖର୍ଚ୍ଚ ବଢ଼ି ୬୫.୯ ବିଲିୟନ ଡଲାର ରହିଛି। ରୁଷିଆ ଜିଡିପିର ୪.୧% ସାମରିକ ବ୍ୟୟରେ ଲାଗୁଛି। ୟୁକ୍ରେନ୍ ଯୁଦ୍ଧ କାରଣରୁ ମସ୍କୋ ଏହାର ଖର୍ଚ୍ଚ ବଢ଼ାଇଥିବା କୁହାଯାଇଛି। ୨୦୧୪ରେ ରୁଷିଆ କ୍ରିମିଆ ଉପଦ୍ୱୀପ କବ୍ଜା କରିବା ପରଠାରୁ ୟୁକ୍ରେନ୍ର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବ୍ୟୟ ୭୨% ବଢ଼ିଛି। ତେବେ ୨୦୨୧ରେ ୟୁକ୍ରେନ୍ର ଖର୍ଚ୍ଚ ୮% ଖସି ୫.୯ ବିଲିୟନ ଡଲାରରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଅର୍ଥ ଏହାର ମୋଟ ଜିଡିପିର ୩.୨%। ଏଥିସହ ନାଟୋ ସଦସ୍ୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବ୍ୟୟ ବୃଦ୍ଧି କରିଛନ୍ତି। ଏହାର ୮ ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ଗତବର୍ଷ ସେମାନଙ୍କ ଜିଡିପିର ୨% ସାମରିକ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଲଗାଇବାର ଟାର୍ଗେଟ ପୂରଣ କରିଛନ୍ତି। ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଆମେରିକା ଗବେଷଣା ଓ ବିକାଶ ଦିଗରେ ଏହାର ଖର୍ଚ୍ଚ ବୃଦ୍ଧି କରିଛି। ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଓ୍ବାଶିଂଟନ୍ର ବ୍ୟୟ ୨୪% ବଢ଼ିଥିବାବେଳେ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର କ୍ରୟ ୬.୪% ହ୍ରାସ ପାଇଛି।