ଦେଶରେ ସାମରିକ ଶକ୍ତିର ବିକାଶରେ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ରହିଛି। ଏସବୁ ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ଏହାର ରପ୍ତାନି ଦ୍ୱାରା ରାଜସ୍ବ ବୃଦ୍ଧି ମାର୍ଗ ପ୍ରଶସ୍ତ ହୋଇଥାଏ। ତେଣୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୮ରେ ଅର୍ଡିନାନ୍ସ କାରଖାନା ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ। ଏହା ୧୮୦୧ ମସିହାରେ କୋଲକାତା ନିକଟରେ ଔପନିବେଶିକ ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ଅର୍ଡିନାନ୍ସ କାରଖାନାର ପ୍ରତିଷ୍ଠାକୁ ସ୍ମରଣ କରିଥାଏ। ବିଭିନ୍ନ ବନ୍ଧୁକ ଏବଂ ଗୁଳି ପାଇଁ କାରଖାନାର ଅନୁସନ୍ଧାନ, ବିକାଶ ଏବଂ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତା ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ।
ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଉତ୍ପାଦନରେ ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦେଶ। ଆମ ଦେଶରେ ଉତ୍ପାଦନ ହେଉଥିବା ଆର୍ଟିଲିରି ଏବଂ ଗୁଳି ବିଷୟରେ ଜାଣିବା ପାଇଁ ଏହି ଦିନଟି ଏକ ଉତ୍ତମ ମାଧ୍ୟମ ଭାବେ ପରିଗଣିତ ହୋଇଥାଏ।
ଭାରତର ଅର୍ଡିନାନ୍ସ ଫ୍ୟାକ୍ଟ୍ରି ବୋର୍ଡ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ୩୭ ତମ ବୃହତ୍ତମ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଉପକରଣ ଉତ୍ପାଦନକାରୀ। ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଉପକରଣ ଉତ୍ପାଦନକାରୀଙ୍କ ଏହି ବୋର୍ଡକୁ ସମ୍ମାନିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏହି ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହି ବୋର୍ଡକୁ ଭାରତର ଚତୁର୍ଥ ଆର୍ମ ଅଫ୍ ଡିଫେନ୍ସ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ।
୧୭୭୫ ମସିହାରେ ଇଷ୍ଟ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ କୋଲକାତାର ଫୋର୍ଟ ୱିଲିୟମରେ ଏକ ବୋର୍ଡ ଅଫ୍ ଅର୍ଡିନାନ୍ସ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ଦେଶରେ ସେମାନଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ତଥା ରାଜନୈତିକ ଶକ୍ତି ବିସ୍ତାର କରିଥିଲା। ଦେଶରେ ସୈନ୍ୟବାହିନୀରେ ଏହା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ବ୍ରିଟିଶମାନେ ୧୭୮୭ ମସିହାରେ ଇଶାପୋରରେ ଏକ ବନ୍ଧୁକ ଉତ୍ପାଦନ କାରଖାନା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ, ଯାହାକି ୧୭୯୧ ମସିହାରେ ଉତ୍ପାଦନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା।
କୋଲକାତାର କୋସିପୋରରେ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ୧୮୦୧ରେ ଏକ ବନ୍ଧୁକ ପରିବହନ ଏଜେନ୍ସି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ଏବଂ ୧୮ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୮୦୨ରେ ଏଠାରୁ ଉତ୍ପାଦନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ସମୟରେ ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ଶିଳ୍ପ ଅର୍ଡିନାନ୍ସ କାରଖାନା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ସେମାନେ ଆଜି ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। ଏହାପରେ ଉତ୍ପାଦନ କାରଖାନାଗୁଡ଼ିକର ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଲା ଏବଂ ୧୯୪୭ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତରେ ୧୮ଟି ଅର୍ଡିନାନ୍ସ କାରଖାନା ରହିଥିଲା। ସ୍ବାଧୀନତା ପରେ ଆହୁରି ୨୧ଟି କାରଖାନା ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା।
ଅର୍ଡିନାନ୍ସ କାରଖାନା ବୋର୍ଡରେ ଭାରତୀୟ ଅର୍ଡିନାନ୍ସ କାରଖାନା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଏବଂ ଏହା ବର୍ତ୍ତମାନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ ସମନ୍ବୟ ଏବଂ ସେବା ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା। ଅର୍ଡିନାନ୍ସ କାରଖାନା ବୋର୍ଡ ୪୧ଟି କାରଖାନାର ତଦାରଖ କରେ, ଯେଉଁଥିରେ ୭୦ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଛନ୍ତି। ଏହାର ବାର୍ଷିକ ଆୟ ହେଉଛି ୧୯ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା।