ବ୍ୟାଙ୍କକ୍,୨୦।୧୧: ୟୁକ୍ରେନ୍ ଉପରେ ରୁଷିଆ ଚଳାଇଥିବା ଯୁଦ୍ଧର ପରିସମାପ୍ତି ଲାଗି ଏସିଆ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରୀୟ ଅଞ୍ଚଳର ନେତାମାନେ ଆହ୍ବାନ ଦେଇଛନ୍ତି। କ୍ଷେତ୍ରୀୟ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଦୀର୍ଘମିଆଦୀ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଦିଗରେ ଆଗେଇ ନେବା ଲାଗି ଶନିବାର ଏସିଆ-ପାସିଫିକ୍ ଇକୋନୋମିକ୍ କୋଅପରେଶନ ସମିଟ୍ ଶେଷ ଦିନରେ ୨୧ ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନେତାମାନେ ପ୍ରତିଜ୍ଞା କରିଥିଲେ। ରୁଷିଆ ଏବଂ ଚାଇନା ଏପିଇସି ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ହୋଇଥିବାବେଳେ ମସ୍କୋକୁ ସମାଲୋଚନାରୁ ବେଜିଂ ଦୂରେଇ ରହିଥିଲା। ଶେଷରେ ଏପିଇସି ନେତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଜାରି ଘୋଷଣାନାମାରେ ଯୁଦ୍ଧକୁ ନେଇ ଭିନ୍ନ ମତାମତ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିବା ସ୍ବୀକାର କରାଯାଇଛି। ଏହି ଫୋରମ୍ ମୁଖ୍ୟତଃ ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ଆର୍ଥିକ ସମ୍ପର୍କ ବୃଦ୍ଧି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କରାଯାଇଛି। ଏହା ବିବାଦ ସମାଧାନ କରିବା ମଞ୍ଚ ନୁହେଁ ବୋଲି ଘୋଷଣାନାମାରେ କୁହାଯାଇଛି। ତେବେ ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୀତି ଉପରେ ଯୁଦ୍ଧ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁରୁତର ପ୍ରଭାବ ପକାଉଥିବା କଥାକୁ ସ୍ବୀକାର କରାଯାଇଛି।
ଏସିଆ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରୀୟ ସହଯୋଗ ମଞ୍ଚର ଅଧିକାଂଶ ସଦସ୍ୟ ରୁଷିଆ ଯୁଦ୍ଧକୁ ନିନ୍ଦା କରିଥିଲେ। ଏହା ମାନବୀୟ ଯନ୍ତ୍ରଣା ବଢ଼ାଇବା ସହ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ବୃଦ୍ଧି କରିଛି। ଯୁଦ୍ଧ ଯୋଗୁ ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ଦେଖାଦେବା ସହ ଖାଦ୍ୟ ଅସୁରକ୍ଷା ଓ ଆର୍ଥିକ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ସେମାନେ କହିଛନ୍ତି। ଇଣ୍ଡୋନେସିଆର ବାଲିଠାରେ ଶେଷ ହୋଇଥିବା ଜି୨୦ ସମିଟ୍ରେ ମଧ୍ୟ ୟୁକ୍ରେନ୍-ରୁଷିଆ ଯୁଦ୍ଧକୁ ନିନ୍ଦା କରାଯାଇଥିଲା।
ଏପିଇସି ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ବୈଠକ ପୂର୍ବରୁ ଆମେରିକା ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି କମଲା ହାରିସ୍ ଏବଂ ଚାଇନା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଶି ଜିନ୍ପିଙ୍ଗଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା। ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋଚନା ଜାରି ରଖିବାକୁ ଉଭୟ ନେତା ଆହ୍ବାନ ଦେଇଥିଲେ। ତାଇଓ୍ବାନ୍ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଆମେରିକା ମୁଣ୍ଡ ନ ଖେଳାଇବାକୁ ପୂର୍ବରୁ ଜିନ୍ପିଙ୍ଗ ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜୋ ବାଇଡେନ୍ଙ୍କୁ କହିଥିଲେ। ତାଇଓ୍ବାନକୁ ନେଇ ଦୁଇ ଦେଶର ବାଣିଜ୍ୟ, ପ୍ରଯୁକ୍ତି ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିବାବେଳେ ପୁଣିଥରେ ସମ୍ପର୍କ ବଢ଼ାଇବାକୁ ଉଦ୍ୟମ ହୋଇଛି।
ଆୟୋଜନକାରୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ଥାଇଲାଣ୍ଡର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରୟୁଥ୍ ଚାନୋଚା ଶନିବାର ସମିଟ୍ ଉଦ୍ଘାଟନ କରି ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ମୁକ୍ତ ବାଣିଜ୍ୟ ବଢ଼ାଇବା ଲାଗି ଏପିଇସି ଏଜେଣ୍ଡାକୁ ଆଗେଇ ନେବା ନିମନ୍ତେ ନେତାମାନଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ। ଏହି ଯୋଜନାକୁ କାର୍ଯ୍ୟରେ ପରିଣତ କରିବା ଉପରେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେବାକୁ ହେବ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ। ଏପିଇସି ଆନୁଷ୍ଠାନିକ କାର୍ଯ୍ୟସୂଚୀରେ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରସଙ୍ଗ ନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଉତ୍ତର କୋରିଆର ଘନଘନ ମିଶାଇଲ ପରୀକ୍ଷା ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା ଓ ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନେତାମାନେ ଚିନ୍ତାବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ। ଶୁକ୍ରବାର କମଲା ହାରିସ୍ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ, କାନାଡ଼ା, ଜାପାନ, ନ୍ୟୁଜିଲାଣ୍ଡ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆ ନେତାମାନଙ୍କୁ ଅଲଗା ଅଲଗା ଭେଟି ଉତ୍ତରକୋରିଆର କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ପରୀକ୍ଷା ବିରୋଧରେ ସ୍ବର ଉଠାଇବାକୁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇଥିଲେ। ଅନ୍ୟ ଏପିଇସି ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ହେଲେ ବ୍ରୁନେଇ, ଚାଲି, ହଂକଂ, ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ, ମାଲେସିଆ, ମେକ୍ସିକୋ, ପାପୁଆ ନ୍ୟୁଗିନି, ପେରୁ, ଫିଲିପାଇନ୍ସ, ସିଙ୍ଗାପୁର, ତାଇଓ୍ବାନ ଏବଂ ଭିଏଟ୍ନାମ। ଆସନ୍ତା ବର୍ଷ ଆମେରିକା ପକ୍ଷରୁ ସାନ୍ ଫ୍ରାନ୍ସିସ୍କୋରେ ଏପିଇସି ସମିଟ୍ର ଆୟୋଜନ କରାଯିବ।