ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୨।୯ : ଆଜିକାଲି ଦେଶର ଘରେ ଘରେ ଖରାପ ଏବଂ ଅଦରକାରୀ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ ସାମଗ୍ରୀର ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି। ସ୍ମାର୍ଟଫୋନ, କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଏବଂ ଲାପଟପ ସହିତ ପ୍ରାୟ ୨୦.୬ କୋଟି ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ ଜିନିଷ ଘରେ ପଡ଼ି ରହିଛି। ଇଣ୍ଡିଆନ ସେଲୁଲାର୍ ଏବଂ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ ଆସୋସିଏଶନର ସହଯୋଗରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସର୍ଭେ କରାଯାଇଛି। ଏହି ସର୍ଭେର ରିପୋର୍ଟ ‘ଇଣ୍ଡିଆନ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ସେକ୍ଟରରେ ପାଥୱେ ଟୁ ସର୍କୁଲାର ଇକୋନୋମି’ ଶୀର୍ଷକ ସହିତ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି।
ସର୍ବେକ୍ଷଣ ରିପୋର୍ଟର ବିଶ୍ଳେଷଣରୁ ଜଣାପଡିଛି ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁକୁ ଦୂର କରିବା ଦେଶରେ ସବୁଠାରୁ ବଡ ଆହ୍ବାନ ପାଲଟିଛି। ଏହି ସର୍ଭେରେ ୪୦ ପ୍ରତିଶତ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀ ସ୍ବୀକାର କରିଛନ୍ତି ମୋବାଇଲ ଏବଂ ଲାପଟପ ସମେତ ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଅତି କମରେ ଚାରିଟି ଉପକରଣ ଅଛି, ଯାହାକି ବହୁ ବର୍ଷ ଧରି ଅବ୍ୟବହୃତ ହୋଇ ରହିଆସିଛି। ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଏହି ଆଚରଣ ପଛରେ ତିନୋଟି ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ଅଛି।
ପ୍ରଥମତଃ ପ୍ରତିବଦଳରେ ଭଲ ଅଫର ନ ପାଇବା, ଦ୍ୱିତୀୟରେ, ଡିଭାଇସ ସହିତ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଂଲଗ୍ନତା କାରଣ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ଲିକ ହେତୁ ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କୁ ଛାଡିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି ନାହିଁ। ତୃତୀୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାରଣ ହେଉଛି ସଚେତନତାର ଅଭାବ। ସର୍ବେକ୍ଷଣରୁ ଏହା ମଧ୍ୟ ଜଣାପଡିଛି ପାଞ୍ଚଜଣ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଦୁଇଜଣ ପୁନଃ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ଦେବାକୁ ମନା କରୁଛନ୍ତି। କାରଣ ରିସାଇକ୍ଲିଂ କେତେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ତାହା ସେମାନେ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ।
୯୦ ପ୍ରତିଶତ ଅବ୍ୟବହୃତ ମୋବାଇଲ ଫୋନ ଜଙ୍କିଆର୍ଡରୁ ଅଣାଯାଇଥାଏ। ପ୍ରକୃତ ରିସାଇକ୍ଲିଂ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ୭୦ ପ୍ରତିଶତ ଉପକରଣ ସ୍କ୍ରାପ ମାଧ୍ୟମରେ ଆସିଥାଏ । ୨୨ ପ୍ରତିଶତ ସଂଗଠିତ କମ୍ପାନୀ ମାଧ୍ୟମରେ, ୨ ପ୍ରତିଶତ ଉପକରଣ ଅଂଶ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ, କିନ୍ତୁ ଏହା ସମୟ ସାପେକ୍ଷ। ବାକିଗୁଡିକ ଭୂତଳ ଗର୍ତ୍ତରେ ପକାଯାଏ କାରଣ ବିପଜ୍ଜନକ ଇ-ଆବର୍ଜନା ବାହାରିବାର ଆଶଙ୍କା ଅଛି।