ଖୁଣ୍ଟୁଣୀ, ୫।୫(ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ପଣ୍ଡା): ପୃଥିବୀରେ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ସ୍କିମର ବା ପାଣିଚିରି ଏକ ବିରଳ ପ୍ରଜାତିର ପକ୍ଷୀ। ବିଶ୍ୱରେ ପକ୍ଷୀ ଗଣନା ଅନୁସାରେ ଏହି ପକ୍ଷୀର ସଂଖ୍ୟା ମାତ୍ର ୪ହଜାର ଥିବା କୁହାଯାଉଛି। ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାଶନାଲ ୟୁନିୟନ ଫର୍ କଞ୍ଜରବେଶନ ଅଫ୍ ନେଚର(ଆଇୟୁସିଏନ୍)ର ରେଡ୍ ଲିଷ୍ଟରେ ଏହି ପକ୍ଷୀବଂଶ ଏବେ ସଙ୍କଟ ତାଲିକାରେ ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହାର ପ୍ରାପ୍ତବୟସ୍କଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୨୪୫୦ରୁ ୨୯୦୦ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଆକଳନ କରାଯାଇଛି।
ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ କଟକ ଜିଲା ଆଠଗଡ଼ ବନଖଣ୍ଡର ଖୁଣ୍ଟୁଣୀ ବନାଞ୍ଚଳ ଅଧୀନ କଖଡ଼ି ଗ୍ରାମ ନିକଟ ମହାନଦୀ ଅବବାହିକାର ବିସ୍ତୃତ ବାଲୁକା ଶଯ୍ୟାରେ ଇଣ୍ଡିଆନ ସ୍କିମର ପକ୍ଷୀର ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ଆସ୍ଥାନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ଏମାନଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ବନାଞ୍ଚଳ ପକ୍ଷରୁ ଏବେଠାରୁ ଉଦ୍ୟମ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ସବୁଠାରୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ଏହି ପକ୍ଷୀ ଗୋଟିଏ କି ଦୁଇଟି ନୁହେଁ ଏହାର ସଂଖ୍ୟା ୧୬୫ ହେବ। ଏହି ନଦୀଶଯ୍ୟା ଏକ ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ଅଣ୍ଡାଦେବା ସ୍ଥାନ ବୋଲି ମନେକରି ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୮୨ଟି ଅଣ୍ଡା ଦେଇଥିବା ଓ ୩୫ଟି ଛୁଆ ହୋଇଥିବା ଖୁଣ୍ଟୁଣୀ ବନାଞ୍ଚଳ ଅଧିକାରୀ ନୀଳମାଧବ ସାହୁ କହିଛନ୍ତି।
ଏମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଏବେଠାରୁ ବନବିଭାଗ ଉଦ୍ୟମ ଆରମ୍ଭ କଲେ ଖୁଣ୍ଟୁଣୀ ବନାଞ୍ଚଳ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଭାରତର ଏକ ଇଣ୍ଡିଆନ ସ୍କିମର ହବ୍ ପାଲଟିବ ବୋଲି ପକ୍ଷୀ ବିଶାରଦମାନେ ଆଶା କରିଛନ୍ତି। ଏହି ପକ୍ଷୀ ଅଣ୍ଡା ଦେବା କିମ୍ବା ପ୍ରଜନନବେଳେ ଯେପରି କୌଣସି କୁକୁର, ବିଲୁଆ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ଶିକାର ନ ହୁଅନ୍ତି ସେଥିପାଇଁ ବନାଞ୍ଚଳ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ବନ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ଦିନରାତି ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ନିୟୋଜିତ କରାଯାଇଛି। ଏଥିରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଗ୍ରାମବାସୀ, ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ ଓ ସାଧାରଣ ନାଗରିକଙ୍କୁ ସାମିଲ କରାଯାଇଛି।
ଛାତ୍ରୀଛାତ୍ରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଉଛି ବୋଲି ଶନିବାର କଖଡ଼ିଠାରେ ଆୟୋଜିତ ଖବରଦାତା ସମ୍ମିଳନୀରେ ବନାଞ୍ଚଳ ଅଧିକାରୀ ସାହୁ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି। ଭାରତର ଚମ୍ବଲ ଉପତ୍ୟାକାରେ ଏହି ପକ୍ଷୀଙ୍କର ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଓ ବଂଶ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଉଥିବା କୁହାଯାଉଛି। ଏମାନେ ଜଳରେ ଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଦୂଷିତ ତୈଳ ଅଂଶକୁ ଶୋଷି ନେଇଥାନ୍ତି। ଏଥିପାଇଁ ଏମାନଙ୍କର ସୁରକ୍ଷାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଉଛି। ବିଶେଷକରି ଡିସେମ୍ବରରୁ ଜାନୁଆରୀ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ପକ୍ଷୀମାନେ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଆସିଥାନ୍ତି। ହେଲେ ଏବେ ମେ’ମାସରେ ମଧ୍ୟ ଏମାନେ ଅଣ୍ଡା ଦେଉଥିବାରୁ ଏଠାରେ ସେମାନଙ୍କର ବଂଶ ବୃଦ୍ଧିର ଆଶା ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ହୋଇଉଠିଥିବା ସାହୁ କହିଛନ୍ତି।