ଭୁବନେଶ୍ୱର,୨୯।୯ (ବନ୍ଦନା ସେଠୀ): ଭୁବନେଶ୍ୱରର ପ୍ରଥମ ହାଟ ଭାବେ ୧୯୫୮ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ୧ନଂ. ହାଟ। ସହର ଏବଂ ଆଖପାଖ ଉପକଣ୍ଠ ଅଞ୍ଚଳର ହଜାର ହଜାର ଲୋକ ଏହା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଛନ୍ତି। ୧୯୬୨ରେ ଜିଏ ବିଭାଗ ପ୍ରଥମେ ୯୫୨ଜଣ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କୁ ଆଲଟ୍ମେଣ୍ଟ କରିଥିଲା। ଧିରେ ଧିରେ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବଢିବା ସହ ଏବେ ହାଟ ମଧ୍ୟରେ ୨୯୪୦ ବ୍ୟବସାୟୀ ଅଛନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୧୪୪୦ଜଣ ବିଭିନ୍ନ ବ୍ୟବସାୟୀ ଥିବାବେଳେ ୧୫ଶହ କଞ୍ଚା ପରିବା ବ୍ୟବସାୟୀ ରହିଛନ୍ତି। ସମ୍ପୃକ୍ତ ଜାଗା ଜିଏ ବିଭାଗର ହୋଇଥିବାବେଳେ ୧୯୮୪ରେ ଜିଏ ବିଭାଗ ଏହାକୁ ବିଏମ୍ସିକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଥିଲା। ୨୦୦୮ରେ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ କରିଥିବା ଏହି ହାଟ ଏବେ ୬୫ବର୍ଷରେ ପଦାର୍ପଣ କରିଛି। ମାତ୍ର ସହରର ପୁରାତନ ହାଟ ହୋଇଥିଲେ ବି ଏଠାରେ ଆଜି ବି ମୌଳିକ ସୁବିଧା କୋଶ ଦୂରରେ। ୨୦୧୧-୧୨ରେ ହାଟର ଉନ୍ନତୀକରଣ ପାଇଁ ବିଏମ୍ସି ଯୋଜନା କରିଥିଲା। ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ମାର୍କେଟ କମ୍ପ୍ଲେକ୍ସ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ୨୦୧୪ରେ ଜିଏ ବିଭାଗ ମୋଟ୍ ୩ଏକର ୮୨୨ ଡିସିମିଲ ଜାଗାକୁ ଅର୍ବାନ ଡିପାର୍ଟମେଣ୍ଟକୁ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା। ମାତ୍ର ଇତିମଧ୍ୟରେ ୯ବର୍ଷ ବିତିଯାଇଥିଲେ ବି ମାର୍କେଟ କମ୍ପ୍ଲେକ୍ସ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ କୌଣସି ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇ ପାରିନାହିଁ। ଇତି ମଧ୍ୟରେ ବିଏମ୍ସି କମିଶନର ବଦଳିବା ସହ ମାର୍କେଟ କମ୍ପ୍ଲେକ୍ସର ଡିଜାଇନ୍ ଥରକୁ ଥର ବଦଳୁଛି। ଏପରିକି ଚଳିତ ବର୍ଷ ଏନେଇ ବିଏମ୍ସି କର୍ପୋରେଶନ୍ରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଥିଲେ ବି ଶେଷ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ତାହାକୁ ପାସ୍ ନ କରି ଅଟକାଇ ଦିଆଯାଇଛି। ସେହିପରି ମାର୍କେଟ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା କଞ୍ଚା ପରିବା ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କୁ ଭଗବାନପୁରକୁ ଉଠାଇବା ନେଇ ପ୍ରସ୍ତାବ ରହିଥିଲେ ବି ତାହାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଉ ନାହିଁ। ୧୯୮୪ ଜିଏ ବିଭାଗ ଦେଇଥିବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ମାର୍କେଟ ମଧ୍ୟରେ ପନିପରିବା ହୋଲ୍ସେଲ୍ ବ୍ୟବସାୟ କରାଯାଇ ପାରିବନାହିଁ, ଟ୍ରକ୍, ଲରି, ମିନିଟ୍ରକ୍ ଭଳି ଭାରିଯାନ ଏହା ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ କରିପାରିବ ନାହିଁ, ମାର୍କେଟର ଉତ୍ତର ଗେଟ୍ ବା ରାଜପଥ ଆଡକୁ ଥିବା ଗେଟ୍ ଖୋଲା ରହିବ ନାହିଁ ବୋଲି ସ୍ପଷ୍ଟ ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି। ମାତ୍ର ଏଥିମଧ୍ୟରୁ କୌଣସି ନିୟମକୁ ବିଏମ୍ସି ପାଳନ କରୁନାହିଁ। ଫଳରେ ହାଟରେ ଉଠାଦୋକାନୀଙ୍କ ଜବରଦଖଲ ବଢି ଚାଲିଛି। ଏହି ସମସ୍ୟା ବାଦ୍ ଏତେବଡ ହାଟରେ ପିଇବା ପାଇଁ ପାଣି ବ୍ୟବସ୍ଥା କିମ୍ବା ଶୌଚାଳୟ ନାହିଁ।
ହାଟ ଭିତରକୁ ଯିବା ବାଟରେ ଏକ ଓ୍ବାଟର କିଓସ୍କ ଥିବାବେଳେ ତାହା ଭାଙ୍ଗିରୁଜି ଅଚଳ ହୋଇପଡିଛି। ସେହିପରି ଶୌଚାଳୟ ନ ଥିବାରୁ ପୁରୁଷମାନେ ଖୋଲାମେଲାରେ ଏପରିକି ଗାଡି ପାର୍କିଂ କଡ଼ରେ ପରିସ୍ରା କରୁଛନ୍ତି। ଏଥିଯୋଗୁ ମହିଳାମାନେ ବିଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି। ହାଟ ଭିତରେ ଅପରିଷ୍କାର ପାଣି ଜମୁଥିବାବେଳେ ବର୍ଷାଦିନେ କାଦୁଅରେ ଚାଲିକି ଯିବାକୁ ପଡୁଛି। ହାଟ ଭିତରକୁ ଯିବା ପାଇଁ ୨ଟି ବାଟ ଥିବାବେଳେ ସେଗୁଡିକ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ କବ୍ଜାରେ ରହିଛି। ଦୋକାନର ଆୟତନ ଯେତିକି ତାର ଦୁଇଗୁଣ ବାହାରକୁ ଜବରଦଖଲ ହୋଇଛି। ସ୍ଥିତି ଏପରି ରହିଛି ଯଦି ନିଆଁ ଲାଗିବା ଭଳି କୌଣସି ଅଘଟଣ ଘଟେ ତେବେ ଭିତରକୁ ଦମକଳ ଗାଡ଼ି ଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ତେଣୁ ଏ ଦିଗରେ ଦୃଷ୍ଟି ଦେବାକୁ ଦାବି ହେଉଛି।
ଏତେ ପୁରୁଣା ହାଟ ହୋଇ ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ ଗୋଟିଏ ବି ଶୌଚାଳୟ ନାହିଁ। ବିଏମ୍ସି ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କଠାରୁ ଟିକସ ନେଉଥିବାବେଳେ ମୌଳିକ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇ ପାରୁନାହିଁ। ହାଟ ଭିତରେ ଷ୍ଟ୍ରିଟ୍ ଲାଇଟ୍ ନାହିଁ। ମାର୍କେଟ ଆସୋସିଏଶନ୍ ପକ୍ଷରୁ ୨ଟି ବୋରିଂ କରାଯାଇଥିବାବେଳେ ତାହା ଏତେ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ହେଉନାହିଁ। ବିଏମ୍ସି ଜିଏ ବିଭାଗର କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ମାନୁନାହିଁ।
-ଗୟାଧର ସ୍ବାଇଁ, ସଭାପତି,
ରାଜଧାନୀ ଦୈନିକ ହାଟ ବ୍ୟବସାୟୀ ସଂଘ
ହାଟ ଭିତରକୁ ବାଟ ନାହିଁ। ଫୁଟ୍ପାଥ୍ ଉପରେ ବ୍ୟବସାୟୀ ଜବରଦଖଲ କରିଥିବାବେଳେ ଭିତର ଅପରିଷ୍କାର ହୋଇ ରହୁଛି। ବର୍ଷାଦିନେ ପରିବା ହାଟକୁ ପଶିଗଲେ ପଚା ପରିବା ଏବଂ ପରିସ୍ରା ଗନ୍ଧରେ ନାକ ଫାଟିଯାଉଛି। ଏ ଦିଗରେ ବିଏମ୍ସି ଦୃଷ୍ଟି ଦେବା ଉଚିତ।
-ଅମିତ କୁମାର ପ୍ରଧାନ, ରାଜଧାନୀବାସୀ
ମହିଳାମାନଙ୍କ ମୌଳିକ ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ କେହି ଧ୍ୟାନ ଦେଉନାହାନ୍ତି। ମାର୍କେଟରେ ଶୌଚାଳୟ ରହିବା ଏକ ସାଧାରଣ କଥା କିନ୍ତୁ ସ୍ମାର୍ଟସିଟିର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ମାର୍କେଟରେ ତାହା ନାହିଁ। ହାଟରେ ଥିବା ଖାଲି ସ୍ଥାନ, ଗାଡ଼ି ପାର୍କିଂସ୍ଥଳ ଏଗୁଡିକୁ ଶୌଚାଳୟ ଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି।
-ବିଶ୍ୱରୂପା ପଣ୍ଡା, ରାଜଧାନୀବାସୀ
ହାଟ ଭିତରକୁ ଗଲାବେଳକୁ ପାଣି କାଦୁଅରେ ଯିବାକୁ ପଡୁଛି। ଜବରଦଖଲ କାରଣରୁ ଯାତାୟାତରେ ସମସ୍ୟା ହେଉଛି। ଅଘଟଣ ଘଟିଲେ ଆମ୍ବୁଲାନ୍ସ କିମ୍ବା ଦମକଳ ଯିବାପାଇଁ ସୁବିଧା ନାହିଁ। ବିଏମ୍ସି ପକ୍ଷରୁ ମଧ୍ୟ ହାଟକୁ ନିୟମିତ ସଫା କରାଯାଉନାହିଁ।
-କବିରାଜ ସ୍ବାଇଁ, ସଭାପତି,
ରାଜଧାନୀ କଞ୍ଚା ପରିବା ବ୍ୟବସାୟୀ ମହାସଂଘ