ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କ ନୀତିଶାସ୍ତ୍ରରେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ୫ ପିତା ଥିବା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିବା ବେଳେ ୫ ଜଣ ମାତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି। ତେବେ ଜାଣନ୍ତୁ ଏପରି କାହିଁକି କହିଛନ୍ତି ଚାଣକ୍ୟ।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ଏହି ଶ୍ଳୋକ ମାଧ୍ୟମରେ ୫ ଜଣ ମାତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଜଣେ ରାଜା କିମ୍ବା ଶାସକଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଜଣେ ମା’ ପରି। ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ରାଜାଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ମା’ ପରି ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ୍।
ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ଗୁରୁଙ୍କ ପତ୍ନୀ ମଧ୍ୟ ମା’ ପରି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଗୁରୁଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କ ସହ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ମା’ ପରି ଆଚରଣ କରିବା ଉଚିତ୍। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଗୁରୁ ପିତାଙ୍କ ପରି, ତେଣୁ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ମା’ ପରି। ଉଭୟ ଗୁରୁ ଏବଂ ଗୁରୁଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ମା’ ଏବଂ ପିତା ଭାବି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ।
ଏଥି ସହିତ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ବନ୍ଧୁଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ମା’ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଜଣେ ବନ୍ଧୁଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ମା’ ପରି ସମ୍ମାନ ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯିବା ଉଚିତ୍।
ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଶାଶୁ ଅର୍ଥାତ ପତ୍ନୀଙ୍କ ମା’ଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ମା’ ପରି ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ।
ଏଥି ସହିତ, ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯେଉଁ ମା’ ତୁମକୁ ଜନ୍ମ ଦିଏ ଏବଂ ଜୀବନରେ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ସଫଳତା ଲାଗି ରାସ୍ତା ଦେଖାଏ, ସେ ଜନ୍ମଦାତ୍ରି।