ଆଜି ଜାନୁୟାରୀ ୧୪ ଗୁରୁବାର ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି। ଏହି ଦିନ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉତ୍ତରାୟଣ ଗତି କରନ୍ତି। ଜ୍ୟୋତିଷ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଗ୍ରହମାନଙ୍କର ରାଜା ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ହୋଇଥାନ୍ତି। ବିଜ୍ଞାନ ମତରେ ସମସ୍ତ ନଅଟି ଗ୍ରହ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଚାରିପଟେ ଘୂରି ବୁଲୁଛନ୍ତି। କେବଳ ସୂର୍ଯ୍ୟ ହେତୁ ପୃଥିବୀରେ ଜୀବନ ସମ୍ଭବ। ଗ୍ରନ୍ଥରେ ଶିବ, ଗଣେଶ, ବିଷ୍ଣୁ, ଦେବୀ ଦୁର୍ଗା ଏବଂ ସୂର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛନ୍ତି ପାଞ୍ଚ ଦେବତା। ପ୍ରତିଦିନ ଏହି ପଞ୍ଚ ଦେବଦେବୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବା ଏକ ପରମ୍ପରା। ସୂର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି ଏକମାତ୍ର ଦୃଶ୍ୟମାନ ଦେବତା।
ଜ୍ୟୋତିଷାଚାର୍ଯ୍ୟ ପି.ଟି ମନୀଷ ଶର୍ମାଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଯେତେବେଳେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମକର ରାଶିରେ ପ୍ରବେଶ କରନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହି ସମୟ ଦୁଇଟି ଋତୁର ମିଶ୍ରଣ।
ସୂର୍ଯ୍ୟ ଗ୍ରହ ସହିତ ଜଡ଼ିତ କିଛି ବିଶେଷ କଥା…
ସୂର୍ଯ୍ୟ ଦେବ କନ୍ୟା ସଜ୍ଞାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ। ଯମରାଜ ଏବଂ ଯମୁନା ତାଙ୍କର ସନ୍ତାନ। ସଜ୍ଞା ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ତେଜ ସହି ପାରି ନ ଥିଲେ। ତେଣୁ ସେ ସୂର୍ଯ୍ୟଦେବଙ୍କ ସେବାରେ ନିଜର ଛାୟା ରଖିଥିଲେ। ଶନିଦେବ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଛାୟାଙ୍କର ସନ୍ତାନ। ଛାୟାଙ୍କ ପିଲା ହେତୁ ଶନି କଳା ଅଟନ୍ତି।
ଜ୍ୟୋତିଷ ଶାସ୍ତ୍ରରେ କୁହାଯାଇଛି, ଶନିଙ୍କ ପିତା ସୁର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ସହିତ ଶତ୍ରୁତା ଅଛି। ତଥାପି, ସୂର୍ଯ୍ୟ ଶନି ସହିତ ସୁସଙ୍ଗତ, ଅର୍ଥାତ୍ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଶନିଙ୍କୁ ଶତ୍ରୁ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ନାହିଁ।
ସୂର୍ଯ୍ୟ ସାତୋଟି ଘୋଡ଼ାର ରଥରେ ଚଢ଼ନ୍ତି। ସେମାନେ କଦାପି ଅଟକି ଯାଆନ୍ତି ନାହିଁ। ରଥର ୭ ଘୋଡ଼ା ସପ୍ତାହର ୭ ଦିନର ପ୍ରତୀକ ଅଟେ। ଗରୁଡ଼ ଦେବଙ୍କ ଭାଇ ଅରୁଣ ହେଉଛନ୍ତି ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ରଥ।
ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପୂଜାରେ ମନ୍ତ୍ର ଜପ କରାଯାଏ: ‘ଓଁ ସୂର୍ଯ୍ୟାୟ ନମଃ’, ‘ଓଁ ଆଦିତ୍ୟ ନମଃ’। ଏପରି ମନ୍ତ୍ର ଜପ କଲେ ସମସ୍ତ ରୋଗ, ଶୋକ, ଦୁଃଖ ଆଦି ଦୂର ହୋଇଥାଏ।