ପ୍ରତିବର୍ଷ ଅଗଷ୍ଟ ୧୨କୁ ବିଶ୍ୱ ହସ୍ତୀ ଦିବସ ରୂପେ ପାଳନ କରାଯାଉଛି। ପରିବେଶ ସନ୍ତୁଳନରେ ଏହି ଅନ୍ୟତମ ବୃହତ୍ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ହାତୀ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ନେଇଥାଏ। କିନ୍ତୁ ମନୁଷ୍ୟକୃତ ଏକାଧିକ କାରଣ ପାଇଁ ଏବେ ଏମାନଙ୍କ ବଂଶ ବିପଦରେ। ହାତୀ ଓ ମଣିଷ ମଧ୍ୟରେ ଲଢ଼େଇ ଜାରି ରହିଥିବାବେଳେ ଉଭୟଙ୍କ ଜୀବନ ଯାଉଛି। ଏ ପରିସ୍ଥିତିରେ ହାତୀ ସୁରକ୍ଷା ଓ ସଂରକ୍ଷଣ ଜରୁରୀ ହୋଇପଡିଛି।
ଭୁବନେଶ୍ୱର, ୧୨ା୮(ବ୍ୟୁରୋ): ହାତୀକୁ ଐତିହ୍ୟ ପ୍ରାଣୀ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି। ତେଣୁ ଏମାନଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ଉପରେ ସରକାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଛନ୍ତି। ହାତୀ କରିଡର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉଛି। ହେଲେ ହାତୀ-ମଣିଷ ଲଢ଼େଇ ବନ୍ଦ ହୋଇପାରୁନି। ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଭୟ ହାତୀ ଓ ମଣିଷଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହେଉଛି। ଓଡ଼ିଶାରେ ହାତୀ ସଂରକ୍ଷଣ କେବଳ ଭାଷଣବାଜି ଓ ସଭାସମିତିରେ ସୀମିତ ରହୁଛି। ସେପଟେ ହାତୀଙ୍କୁ ବନ୍ଦୀ କରି ରଖିବାକୁ ନେଇ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ସମାଲୋଚନାର ଶିକାର ହେଉଛି ଓଡ଼ିଶା। ଏନେଇ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ଓ ପଶୁ ସୁରକ୍ଷା କର୍ମୀ ଶତାଧିକ ପିଟିଶନ କରିଛନ୍ତି। ଓଡ଼ିଶାରେ କେତେକ ହାତୀଙ୍କୁ ଚେନରେ ବନ୍ଦୀ କରି ରଖାଯାଇଛି। ତାଙ୍କର ଦୋଷ ଥିଲା ଯେ, ସେମାନେ ମଣିଷ ମାରିଛନ୍ତି। ଚନ୍ଦକାରେ ‘ନନ୍ଦନ’, ‘ଯଶୋଦା’ ଓ ‘ଶଙ୍କର’, କପିଳାସରେ ‘ରାକେଶ’, ଶିମିଳିପାଳରେ ‘ମହେନ୍ଦ୍ର’ ଓ ‘ଶୋଭା’ ଏବଂ ଦେବ୍ରିଗଡ଼ରେ ‘ଖରସେଲ’ ବନ୍ଦୀ ଜୀବନ ବିତାଉଛନ୍ତି। ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଯଶୋଦା, ଶୋଭା ଓ ଖରସେଲ ଏବେ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ହେଉଛନ୍ତି। ଦନ୍ତାହାତୀ ନନ୍ଦନକୁ ନନ୍ଦନକାନନରେ ୧୦ବର୍ଷ କାଳ ବନ୍ଧାଯାଇ ରଖାଯାଇଥିଲା। ୨୦୧୦ରେ କୁମ୍କି ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଚନ୍ଦକା ନିଆଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ କରାଯାଉ ନାହିଁ। ଦୀର୍ଘବର୍ଷ ହେବ ସେଠାରେ ବନ୍ଧା ହୋଇ ରହିଥିବାରୁ ତା’ର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟରେ ଅବନତି ଦେଖାଦେଇଛି। ସେହିପରି ‘ଶଙ୍କର’ ଗୋଡ଼ରେ ଲୁହା ଚେନ ବାନ୍ଧିବା ଯୋଗୁ ହୋଇଥିବା ଘା’ ଆଦୌ ଶୁଖୁନାହିଁ। ରାକେଶକୁ ୧ ଏକର ବିଶିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାର ବାଡ଼ ଘେରଦେଇ କପିଳାସ ଚିଡ଼ିଆଖାନାରେ ରଖାଯାଇଛି। ଫଳରେ ସେ ବହୁତ କଷ୍ଟ ପାଇବା ସହ ବନ୍ଦୀ ଜୀବନ କଟାଉଛି।