ଋାଜନଗର,୪।୯(ଡି.ଏନ.ଏ.): ବଙ୍ଗୋପସାଗର ତଟବର୍ତ୍ତୀ ଭିତରକନିକା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ପ୍ରାକୃତିକ ଭାବେ ଗଢି ଉଠିଥିବା ହେନ୍ତାଳବନର ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ରାଜନଗର ବନବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ଅଭିନବ ପ୍ରୟାସ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ଧିରେ ଧିରେ ଭିତରକନିକା ସୀମା ସରହଦରେ ବେଆଇନ ଭାବେ ଗଢି ଉଠିଥିବା ଚିଙ୍ଗୁଡିଘେରିରୁ ନିର୍ଗତ ବିଷାକ୍ତ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ଭିତରକନିକାରେ ପ୍ରବାହିତ ନଦୀ ନାଳର ଜଳରେ ମିଶିବା ଦ୍ୱାରା ହେନ୍ତାଳ ବୃକ୍ଷ ପ୍ରତି ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି। ରାଜନଗର ବନବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ଭିତରକନିକା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ସଂଲଗ୍ନ ବାଉଁଶଗଡି ନଦୀ ପାଖ ସୁନେଇ ରୂପେଇ ସଂରକ୍ଷିତ ଜଙ୍ଗଲ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଚାରିଘରିଆଠାରେ ହେନ୍ତାଳବୃକ୍ଷ ନର୍ସରୀ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି। ଏହାକୁ ରାଜନଗର ଡିଏଫଓ ଡ. ଯଜ୍ଞଦତ୍ତ ପତି ଉଦ୍ଘାଟିତ କରିଛନ୍ତି। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଏସିଏଫ୍ ପୁନମ ହୀରା ହାଁସଦା, ଗବେଷକ ପ୍ରସନ୍ନ କୁମାର ନାୟକ, ରାଜନଗର ରେଞ୍ଜ ଅଫିସର ଚିତ୍ତରଞ୍ଜନ ବେହୁରା, ଇକ୍ରିକର ସଂଯୋଜକ ଦେବାଶିଷ ପତି, ଫରେଷ୍ଟର ପଦ୍ମନାଭ ରାଉତ, ରଞ୍ଜନ କୁମାର ପାଣି, ରଞ୍ଜିତ କୁମାର ରାଉତ ପ୍ରମୁଖ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ। ଲୁଣା ଜଙ୍ଗଲ ପରିସର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥିବା ଲୁଣା ଗଛର ଚାରା ଯେପରି ସହଜରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେବ, ସେଥିପାଇଁ ଭିତରକନିକାର ଡାଙ୍ଗମାଳଠାରେ ୬୭ ପ୍ରଜାତିର ଲୁଣା ଗଛର ନର୍ସରୀ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି। ଚାରିଘରିଆଠାରେ ମ୍ୟାନଗ୍ରୁଭ ମେଟା ନର୍ସରୀ ଉଦ୍ଘାଟିତ ହୋଇଛି। ଏହି ନର୍ସରୀରେ ଭିତରକନିକାରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ୬୭ ପ୍ରଜାତିର ଲୁଣା ଗଛର ଚାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯିବ। ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରଥମ ଦଫାରେ ରାଇ, ସିନ୍ଦୁକା, ଗରାଣୀ, ବଣରୁଅ, ହେନ୍ତାଳ, ସୁନ୍ଦରୀ, କରଞ୍ଜ, ହବାଳି, କେରୁଅଁ, ଶିଶୁମର, ପାଣିଆମ୍ବ, ଖରିସେଣା, ବନୀ, ଗୁଆଁ, ପାଳିଆଚୁଆ, ଡଟ, ସିଙ୍ଗଡା ଆଦି ୨୨ ପ୍ରଜାତିର ୩୫ ହଜାର ଚାରା ପ୍ରସ୍ୁତ କରାଯାଇଛି। ବାଉଁଶଗଡ଼ ନଦୀରୁ ଏହି ନର୍ସରୀକୁ ସ୍ଲୁଇସ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଲୁଣାପାଣି ଯାଆସ କରୁଛି। ପୂର୍ବରୁ ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଚାରା ରୋପଣ ହେଉଥିଲା ତା ପୂର୍ବରୁ ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଚାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥାଏ। ଭିତରକନିକା ଲୁଣା ଜଙ୍ଗଲ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧିଲାଭ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାୟୀ ଲୁଣା ଗଛର ନର୍ସରୀ ନ ଥିଲା । ଭାରତର କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ୬୭ ପ୍ରଜାତିର ଲୁଣା ଗଛର ଚାରା ପ୍ରସ୍ତୁତି ନିମନତେ ନର୍ସରୀ ନାହିଁ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି।
ଭିତରକନିକା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ହେନ୍ତାଳବଣର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ବନବିଭାଗ ହାତକୁ ନେଇଛି। ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ପରିବେଶ, ଜଙ୍ଗଲ ଓ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ଫରେଷ୍ଟ ସର୍ଭେ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ-୨୦୨୧ର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ତୁଳନାରେ ଓଡିଶାରେ ଗତ ୨ ବର୍ଷରେ ଲୁଣା ଜଙ୍ଗଲ ସବୁଠୁ ଅଧିକ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଓଡିଶାର ଭିତରକନିକା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ଲୁଣା ଜଙ୍ଗଲର କଳେବର ବୃଦ୍ଦି ପାଇଛି ବୋଲି ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି। ସାରା ଦେଶରେ ଗତ ୨ ବର୍ଷରେ ୧୭ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଲୁଣା ଜଙ୍ଗଲ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିବା ବେଳେ ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଓଡିଶାରେ ୮.୩୪ ବର୍ଗ କି.ମି.ଲୁଣା ଜଙ୍ଗଲ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଓଡିଶାରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିବା ୮.୩୪ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଲୁଣା ଜଙ୍ଗଲ ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ଭିତରକନିକା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ୭.୭୬ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଲୁଣା ଜଙ୍ଗଲ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ହେଲା ରାଜ୍ୟ ଓ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଲୁଣା ଜଙ୍ଗଲ ବୃଦ୍ଧି ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରୁଛନ୍ତି। ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ୯୨ ପ୍ରଜାତିର ହେନ୍ତାଳ ବଣ ଦେଖା ଯାଉଥିବା ବେଳେ ଭାରତରେ ୭୩ ପ୍ରଜାତିର ଓ ଭିତରକନିକାରେ ସମସ୍ତ ୭୩ ପ୍ରଜାତିର ହେନ୍ତାଳ ବଣ ଦୃଷ୍ଟି ଗୋଚର ହୋଇଥାଏ। ଲୁଣା ଜଙ୍ଗଲ ବା ହେନ୍ତାଳବଣ ଉପକୂଳର ସୁରକ୍ଷା କବଚ। ବିଭିନ୍ନ ଝଡ, ବାତ୍ୟା ସମୟରେ ଲୁଣା ଜଙ୍ଗଲ ଉପକୂଳର ସୁରକ୍ଷା କବଚ ହୋଇଆସିଛି। ବାତ୍ୟା ଓ ଲୁଣା ଜୁଆର ପ୍ରତିରୋଧ କ୍ଷମତା ଲୁଣା ଜଙ୍ଗଲର ରହିଛି। ସମୁଦ୍ର ତଟଭୂମିରେ ସୁରକ୍ଷା କବଚ ଭଳି ଲୁଣା ଜଙ୍ଗଲ ଉଭୟ ସ୍ଥଳ ଓ ଜଳଭାଗକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇଥାଏ।