ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୧୯।୯: ଗାଜାରେ ଇସ୍ରାଏଲ ହମାସ ମଧ୍ୟରେ ଚାଲିଥିବା ଯୁଦ୍ଧ ବର୍ଷେ ପୂରିବାକୁ ବସିଥିବା ବେଳେ ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ଏବେ ଇସ୍ରାଏଲ ଏବଂ ହମାସରୁ ଯାଇ ହିଜବୁଲ୍ଲା ଭଳି ଆତଙ୍କୀ ସଂଗଠନ ପାଖରେ ପହଂଚିଛି। ହିଜବୁଲ ହେଉଛି ଏକ ଆତଙ୍କବାଦୀ ସଂଗଠନ ଯାହା ଲେବାନନରୁ ସକ୍ରିୟ। ହମାସ୍-ଇସ୍ରାଏଲ ଯୁଦ୍ଧରେ ହିଜବୁଲ ଆରମ୍ଭରୁ ହମାସ୍ ସହିତ ଛିଡ଼ା ହୋଇଥିଲା। ଗତ କିଛି ମାସ ମଧ୍ୟରେ ହିଜବୁଲ ଇସ୍ରାଏଲର ଚିନ୍ତା ବଢ଼ାଇ ଦେଇଛି। କିଛି ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ହିଁ ଇସ୍ରାଏଲକୁ ଭୟଙ୍କର ପରିଣାମର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ଚେତାବନୀ ମଧ୍ୟ ଦେଇଥିଲା। ଏହାର ଜବାବରେ ଇସ୍ରାଏଲ ବର୍ତ୍ତମାନ ଲେବାନୋନରେ ପେଜର୍ ଏବଂ ୱାକି-ଟକି ମାଧ୍ୟମରେ ବିସ୍ଫୋରଣ କରି ହିଜବୁଲକୁ କଡ଼ା ଉତ୍ତର ଦେଇଛି।
ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ବିସ୍ତୃତ ଭାବରେ କହିବୁ ହିଜବୁଲ କ’ଣ, ଏହା କିପରି ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ଏବଂ କାହାର ସମର୍ଥନରେ ଏହା ଇସ୍ରାଏଲକୁ ନାଲି ଆଖି ଦେଖାଉଛି।
ହିଜବୁଲର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ‘ପାର୍ଟି ଅଫ୍ ଗଡ୍’ ଅର୍ଥାତ୍ ଆଲ୍ଲା କିମ୍ବା ଭଗବାନଙ୍କ ପାର୍ଟୀ। ଏହା ଏକ ‘ଶିଆ ମୁସଲିମ’ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ତଥା ଲେବାନନରେ ଏକ ପାରାମିଲିଟାରୀ ସଂଗଠନ। ତଥାପି, ଲେବାନନରେ ଏହା ଏକ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ। ଏହା କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ଇସ୍ରାଏଲକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରୁଛି। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କୁହନ୍ତି ଯେ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଗାଜାରେ ପ୍ରବେଶ କରିବା ଦିନଠାରୁ ଏହା ମଧ୍ୟ ଲେବାନ ସୀମାରୁ ହିଜବୁଲ ଆକ୍ରମଣର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛି। ନିକଟରେ ଏହା ଇସ୍ରାଏଲକୁ ମଧ୍ୟ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଥିଲା। ଏହା ପରେ ଇସ୍ରାଏଲ ମଧ୍ୟ ଲେବାନନରେ ହିଜବୁଲ କ୍ୟାମ୍ପ ଉପରେ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ମାଡ଼ କରିଥିଲା।
ହିଜବୁଲର ଉତ୍ପତ୍ତି ବିଷୟରେ ଜାଣିବାକୁ ହେଲେ ଆମକୁ ଇତିହାସକୁ ଫେରିବାକୁ ପଡିବ। ୧୯୪୩ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଫ୍ରାନ୍ସ ଲେବାନନକୁ ଶାସନ କରିଥିଲା ଏବଂ ଏହାର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ସମାପ୍ତ ହେବା ପରେ ଏକ ଚୁକ୍ତିନାମା ଅନୁଯାୟୀ ଲେବାନନରେ ଶକ୍ତି ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ଧାର୍ମିକ ଗୋଷ୍ଠୀ ମଧ୍ୟରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ୧୯୪୩ ରେ ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିବା ଚୁକ୍ତିନାମା ଅନୁଯାୟୀ, ଧାର୍ମିକ ଗୋଷ୍ଠୀର ରାଜନୈତିକ ଶକ୍ତିରେ ଏକ ବିଭାଜନ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ଏହିପରି ଥିଲା … ଜଣେ ସୁନ୍ନି ମୁସଲମାନ ଦେଶର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେବେ, ଜଣେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି, ବାଚସ୍ପତି ଶିଆ ମୁସଲମାନ ହେବେ।
୧୯୪୮ ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଇସ୍ରାଏଲ୍ ଏବଂ ପାଲେଷ୍ଟାଇନ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ ହେତୁ ପାଲେଷ୍ଟାଇନରୁ ଅନେକ ଶରଣାର୍ଥୀ ଲେବାନନରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ। ଏଠାରେ ପହଞ୍ଚିବା ହେତୁ ଲେବାନନରେ ସୁନ୍ନି ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା। ଯେଉଁଠାରେ ଶିଆ ମୁସଲମାନମାନେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଏହି ସମୟରେ ଶକ୍ତି ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନଙ୍କ ହାତରେ ଥିଲା, ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଶିଆ ମୁସଲମାନମାନେ ଦଳିତ ହେବା ଆଶଙ୍କାରେ ଭୟ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ। ଏହା ପରେ ହିଁ ଏଠାରେ ଗୃହଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଅଞ୍ଚଳ ଦଖଲ କରିଥିଲା। ଏସବୁ ସେହି ଅଂଚଳ ଥିଲା ଯେଉଁଠାରୁ ଇସ୍ରାଏଲ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ପାଲେଷ୍ଟାଇନ ଯୁଦ୍ଧବିମାନ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ।
୧୯୭୯ ମସିହାରେ, ଇରାନରେ ସରକାରଙ୍କର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ନୂତନ ସରକାର ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ଯେ ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ବଢାଇବା ପାଇଁ ଏହା ହେଉଛି ଉପଯୁକ୍ତ ସମୟ। ଲେବାନନ୍ ଏବଂ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ମଧ୍ୟରେ ଚାଲିଥିବା ତିକ୍ତତାର ସୁଯୋଗ ନେବାକୁ ଇରାନ ଚାହୁଁଥିଲା ଏବଂ ଶିଆ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ପକାଇବାକୁ ଲାଗିଲା। ଏହା ସହିତ ୧୯୮୨ ମସିହାରେ ହିଜବୁଲ ନାମକ ଏକ ଶିଆ ସଂଗଠନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା।
ଗଣମାଧ୍ୟମ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଇରାନର ରେଭିଲ୍ୟୁସନ ଗାର୍ଡ ହିଜବୁଲ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ଏହାର ଇସଲାମିକ ବିପ୍ଳବକୁ ଆଗକୁ ବଢାଇବା ଏବଂ ଲେବାନନ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରୁଥିବା ଇସ୍ରାଏଲ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ସହିତ ଲଢ଼ିବା ପାଇଁ କହିଥିଲେ। ତେହେରାନର ଶିଆ ଇସଲାମବାଦୀ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇ ହିଜବୁଲ ଲେବାନନରୁ ଶିଆ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କୁ ଏହି ସଂଗଠନରେ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ। ଇରାନ ଇସ୍ରାଏଲ ବିରୋଧରେ ହିଜବୁଲକୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଯୋଗାଇବା ଆରମ୍ଭ କଲା ଏବଂ ଶୀଘ୍ର ହିଜବୁଲ ନିଜକୁ ଏକ ପ୍ରତିରୋଧ ଆନ୍ଦୋଳନ ଭାବରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କଲା।
ଆମେରିକା ସମେତ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଦେଶ ହିଜବୁଲକୁ ଆତଙ୍କବାଦୀ ସଂଗଠନ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ସାଉଦି ଆରବ ସମେତ ଆମେରିକାର ସହଯୋଗୀ ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟ ଆରବ ଦେଶ ମଧ୍ୟ ସମାନ ନିଷ୍ପତି ନେଇଛନ୍ତି। ୟୁରୋପୀୟ ୟୁନିଅନ୍ ହିଜବୁଲାର ସାମରିକ ୱିଙ୍ଗକୁ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ଭାବରେ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରିଛି, କିନ୍ତୁ ଏହାର ରାଜନୈତିକ ପକ୍ଷ ନୁହେଁ।
୧୯୯୨ ପରଠାରୁ ହିଜବୁଲ ଲେବାନ ସରକାରର ଏକ ଅବିଚ୍ଛେଦ୍ୟ ଅଙ୍ଗ ହୋଇଆସୁଛି, ଯେତେବେଳେ ଏହାର ଆଠ ଜଣ ସଦସ୍ୟ ସଂସଦକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ୨୦୦୫ ମସିହାରୁ ଦଳ କ୍ୟାବିନେଟ ପଦବୀରେ ରହିଆସିଛି। ଦଳ ୨୦୦୯ ରେ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତ ରାଜନୀତିରେ ଏକୀକରଣକୁ ଏକ ଇଣ୍ଟିଗ୍ରେସନ୍ ମନିଫେଷ୍ଟୋ ସହିତ ଚିହ୍ନିତ କରିଥିଲା ଯାହା ପୂର୍ବ ଅପେକ୍ଷା କମ୍ ଇସଲାମବାଦୀ ଥିଲା ଏବଂ ପ୍ରକୃତ ଗଣତନ୍ତ୍ର ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ କରିଥିଲା। ସଦ୍ୟତମ ଜାତୀୟ ନିର୍ବାଚନରେ, ୨୦୨୨ ମସିହାରେ, ହିଜବୁଲ ଲେବାନାନର ୧୨୮ ସଦସ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ସଂସଦରେ ୧୩ ଟି ଆସନ ବଜାୟ ରଖିଥିଲେ ହେଁ ଦଳ ଏବଂ ଏହାର ସହଯୋଗୀ ଦଳ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତା ହରାଇଥିଲା।