ଆମେ ସମସ୍ତେ ଦେଖୁଛେ ବା ଶୁଣୁଛେ ଲୋକେ ଫୋନ୍ ଉଠାଇବା ମାତ୍ରେ ହ୍ୟାଲୋ କହିଥାନ୍ତି। ହ୍ୟାଲୋ କହିବା ପରେ ହିଁ କଥାବାର୍ତ୍ତା ଆରମ୍ଭ ହୁଏ। ମନକୁ କେବେ ପ୍ରଶ୍ନ ଆସିଛି କି ଏତେ ସବୁ ଶବ୍ଦ ଥାଇ ଫୋନ୍ ଉଠାଇଲେ ଲୋକେ କାହିଁକି ହ୍ୟାଲୋ କହିଥାନ୍ତି। ତେବେ ଜାଣନ୍ତୁ ଏହି ଶବ୍ଦର ଉତ୍ପତ୍ତି କେବେ ହୋଇଛି।
ଆଲେକ୍ଜାଣ୍ଡାର ଗ୍ରାହାମବେଲ୍ ଟେଲିଫୋନ୍ ଉଦ୍ଭାବନ କରିଥିଲେ। ୧୦ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୮୭୬ରେ ଏହା ଉଦ୍ଭାବନ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ପରେ ସେ ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ଓ୍ବାଟ୍ସନଙ୍କ ପାଇଁ ବାର୍ତ୍ତା ପ୍ରେରଣ କରିଥିଲେ। କହିଥିଲେ କି, ତୁମେ ଆସ। ତୁମ ସହ ସାକ୍ଷାତ କରିବା ଜରୁରୀ ଅଟେ। ଗ୍ରାହାମବେଲ୍ ହ୍ୟାଲୋ ନ କରି ଆହୋ କହିଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଥମେ ଲୋକେ ଟେଲିଫୋନ୍ର ବ୍ୟବହାର କଲେ ପ୍ରଥମେ ପଚାରୁଥିଲେ ତୁମେ ସେଠାରେ ଅଛ ତ? ଏମିତି ପଚାରିବା ଦ୍ୱାରା ଜଣଙ୍କ ସ୍ବର ଅନ୍ୟ ଜଣଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିପାରୁଛି କି ନାହିଁ ଜଣାପଡ଼େ। ଥରେ ଥମ୍ସନ୍ ଏଡିଶନ ଆହୋକୁ ଭୁଲରେ ଶୁଣିନେଲେ। ସେ ୧୮୭୭ରେ ହ୍ୟାଲୋ କହିବା ପ୍ରସ୍ତାବ ରଖିଲେ।
ଥମ୍ସ ଏଡିଶନ କହିବା ପରଠାରୁ ଆଜି ବି ଲୋକେ ଫୋନ୍ ଉଠାଇବା କ୍ଷଣି ହ୍ୟାଲୋ କହିଥାନ୍ତି। ଅକ୍ସଫୋର୍ଡ ଇଂଲିଶ ଡିକ୍ସନାରୀ ଅନୁଯାୟୀ, ହ୍ୟାଲୋ ଶବ୍ଦ ପୁରୁଣା ଜର୍ମାନ ଶବ୍ଦ ହୋଲାରୁ ଆସିଛି। ଏହି ଶବ୍ଦ ଫ୍ରାନ୍ସ କିମ୍ବା ଜର୍ମାନ ଶବ୍ଦ ‘ହୋଲା’ରୁ ଆସିଛି। ହୋଲାର ଅର୍ଥ ‘କେମିତି ଅଛ’? ମାତ୍ର ଏହି ଶବ୍ଦ ସମୟ ସହିତ ତାଳ ଦେଇ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଯାଇଛି। ଯାହା ହ୍ୟାଲୋ ଭାବେ ପରିଚିତି ଲାଭ କରିଛି। ଆଉ ସେହିଦିନଠାରୁ ଲୋକେ ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ ମଧ୍ୟ କରିନେଇଛନ୍ତି।