କଟକ,୧୧ା୧୨(ସୁପ୍ରିୟା ପ୍ରିୟଦର୍ଶିନୀ): ବିନା ମାଟିରେ ପରିବା ଓ ଫଳ ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇପାରିବ। ହାଇଡ୍ରୋପୋନିକ ଚାଷ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହା ସମ୍ଭବ। ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଉପଯୋଗ କରି ଫସଲ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ରେଭେନ୍ଶା ବିଶ୍ୱବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଉଦ୍ଭିଦ ବିଜ୍ଞାନ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ଗବେଷଣା କରାଯାଉଛି। ୨୦୨୦ରୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ସହକାରୀ ପ୍ରଫେସର କ୍ଷୀରୋଦ କୁମାର ସାହୁଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଗବେଷଣା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ପ୍ରଥମେ ଏହି ଉପାୟରେ ଫୁଲଚାଷ କରାଯାଇଥିଲା। ଏଥିରେ ସଫଳତା ମିଳିଥିଲା। ହାଇଡ୍ରୋପୋନିକ ଉପାୟରେ କେଶର ଚାଷ କରି ସଫଳତା ମିଳିବା ପରେ ଏବେ ବିଭିନ୍ନ ପରିବା ଚାଷ କରାଯାଉଛି।
ରେଭେନ୍ଶାରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ବିଜ୍ଞାନ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ବିଭାଗ ସହାୟତାରେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। କମ୍ ମୂଲ୍ୟରେ ଉନ୍ନତ ମାନର ପୋଷକ ତତ୍ତ୍ବ ଫର୍ମୁଲା ଉଦ୍ଭାବନ କରି ଚାଷୀମାନେ କିଭଳି ଏଥିରୁ ଉପକୃତ ହୋଇପାରିବେ ସେ ନେଇ ଗବେଷଣା ଜାରି ରହିଛି। ଏନେଇ ସହକାରୀ ପ୍ରଫେସର କହିଛନ୍ତି, ବିଶ୍ୱରେ ଏବେ ଏହି ପଦ୍ଧତିରେ ଚାଷ କରାଯାଉଛି। ଏପରି କି ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ବିଷମୁକ୍ତ ପନିପରିବା, ଫଳ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ଏହାର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି। ମାଟି ବିନା ମଧ୍ୟ ଏହି ଚାଷ ମାଧ୍ୟମରେ ବିପୁଳ ପରିମାଣର ଫସଲ ଉତ୍ପାଦନ ହେଉଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ଉନ୍ନତମାନର ପୋଷକ ତତ୍ତ୍ବ ଫର୍ମୁଲାର ପ୍ରଭାବ ଅନ୍ୟ ପରିବା ଚାଷ ଉପରେ କିପରି ପଡୁଛି ତାହା ନିରୂପଣ କରାଯାଉଛି। ଏଥିରେ ବହୁତ ପ୍ରକାର ପରିବା ଚାଷ ସୁଚାରୁରୂପେ ହୋଇପାରୁଛି। ଏହି ପୋଷକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ ଏବଂ ଫର୍ମୁଲା ଚାଷୀଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଉଛି। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ପରାମର୍ଶ ସେବା ସହାୟତାରେ କିପରି ଭାବରେ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ ପହଞ୍ଚାଇ ହେବ ତାହା ଅନ୍ୟତମ। ସେହିପରି ଛାତ୍ରୀଛାତ୍ର ଓ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଏନେଇ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦିଆଯାଇପାରିବ। ଏପରି କି ଚାଷୀମାନେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଥିବା ପରାମର୍ଶ ସେବା ସାହାଯ୍ୟ ନେଇପାରିବେ। ଏଥିସହ ନିଜସ୍ବ କମ୍ପାନୀ କରି ସ୍ବାବଲମ୍ବୀ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରିବ। ପାରମ୍ପରିକ ଚାଷ ତୁଳନାରେ ଏହି ପଦ୍ଧତିରେ କମ୍ ସ୍ଥାନରେ ଅଧିକ ଚାଷ ସମ୍ଭବ। ଏହି ଚାଷ ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପରେ ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟ ନଷ୍ଟ ହୁଏ ନାହିଁ, ବରଂ ଉଦ୍ଭିଦମାନଙ୍କ ବୃଦ୍ଧିରେ ଏହା ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ। ଯାହା ବିନା ମାଟିରେ ଚାଷ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନୂତନ ସବୁଜ ବିପ୍ଳବ ଆଣିପାରିବ। ଏହି ପ୍ରଣାଳୀକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ବାଇଗଣ, କାକୁଡି, ବିଲାତି, କ୍ୟାପସିକମ୍, ମଟର, ଲଙ୍କା, ଷ୍ଟ୍ରବେରି, ବ୍ଲାକ୍ବେରି, ଧନିଆପତ୍ର, ବ୍ରୋକଲି, ତରଭୁଜ ଆଦି ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇପାରିବ।